Trong khi thế giới hân hoan đón nhận và trải nghiệm những tính năng hay ho của trí tuệ nhân tạo, ít người thấy được rằng chúng có thể khiến công việc của họ biến mất trong tương lai gần.
Dưới đây là bài bình luận thú vị của tác giả Kristin Tate từ tờ The Hill về mối đe dọa, cũng như cơ hội, mà trí tuệ nhân tạo (AI) có thể mang tới với những người lao động ở Mỹ nói riêng và trên thế giới nói chung.
Cuộc cách mạng kinh tế trí tuệ nhân tạo sắp diễn ra sẽ là một cú sốc lớn đối với thế giới. Có khả năng hoàn toàn nghiêm túc rằng trong thập kỷ tới sẽ xảy ra một loạt những thay đổi xã hội và kinh tế tương tự như cuộc cách mạng công nghiệp và sự ra đời của cái gọi là Internet kết hợp.
Nhiều nhà văn, luật sư, nghệ sỹ, thậm chí cả lập trình viên sẽ bị thay thế bởi AI khi số lượng các lao động thuộc "tầng lớp laptop (máy tính xách tay)" bị suy giảm.
"Tầng lớp laptop" là một định nghĩa chỉ các lao động trung và cao cấp, những người có thể làm việc từ xa thông qua máy tính xách tay và các thiết bị cá nhân khác trong thời gian xảy ra đại dịch COVID-19.
Cùng thời điểm, người lao động "cổ cồn xanh" - những người làm việc nặng về tay chân - sẽ yên tâm rằng công việc của họ sẽ được đảm bảo, dịch vụ của họ không thể bị thay thế bằng công nghệ.
Thật không may cho nhiều thế hệ những người trẻ tuổi tin vào lời khuyên của truyền thông rằng hãy "học cách lập trình" có thể đã không còn phù hợp và lỗi thời, giống như việc khuyên họ đầu tư vào những chiếc máy đánh chữ cổ lỗ vậy.
AI đang tiến bộ với tốc độ chóng mặt. Những thông báo gần đây về các chương trình có thể bắt chước cuộc trò chuyện của con người, sao chép giọng nói của chúng ta, viết các bài nghiên cứu và vẽ tranh đẹp là chỉ một phần nhỏ của cuộc cách mạng AI sắp tới.
Những thay đổi trong cuộc sống hàng ngày sẽ sớm trở nên rõ ràng, bao gồm sự phổ biến của các trò chơi điển tử, ca khúc, tranh ảnh nghệ thuật và thậm chí cả phim do AI tạo ra.
Một mô tả ngắn gọn và một cú nhấp chuột có thể mang tới một cuốn tiểu thuyết mới, sánh được với tác phẩm của tiểu thuyết gia John Steinbeck hoặc một bài diễn văn kinh tế ngang cỡ của nhà kinh tế học Thomas Sowell!
Hàng loạt công việc đòi hỏi trình độ đại học sẽ bị thay đổi gần như chỉ sau một đêm. Những tiến bộ nhanh chóng trong công nghệ mới này sẽ gây ra sự hỗn loạn cho chính những người đã phát đạt trong thời kỳ diễn ra dịch COVID-19, đặc biệt là những người làm việc trong “nền kinh tế tri thức” và thường có thể thực hiện công việc của mình thông qua máy tính xách tay ở nhà.
Sự tiến bộ của trí tuệ nhân tạo trong vòng 1 đến 5 năm tới sẽ khiến chúng có thể vượt xa về năng lực trong các công việc mà một con người có thể nhập vào bàn phím. Hầu hết nội dung trên web sẽ được viết bởi chatbot. Sẽ xuất hiện những người có ảnh hưởng (influencer) là AI.
Các đoạn mã lập trình sẽ được viết xong chỉ trong nháy mắt, chỉ bằng một phần rất nhỏ thời gian mà lập trình viên con người cần để tạo ra nó.
Các nghệ sỹ đồ họa sẽ mất phần lớn công việc kinh doanh của họ vào tay của các AI có khả năng tạo nội dung nghệ thuật. Ngay cả kế toán viên và nhà phân tích tài chính cũng có thể bị máy tính qua mặt.
ChatGPT hiện đã giúp các lập trình viên lướt qua hoạt động duyệt mã cơ bản, thường cần nhiều tinh chỉnh. Chatbot này cũng có thể giúp thay thế nhiều tính năng thông minh cần thiết để xây dựng một trang web. Nó thậm chí đủ năng lực để vượt qua một số kỳ thi lấy bằng thạc sỹ quản trị kinh doanh và kỳ thi luật.
Thẳng thắn mà nói một số công việc "cổ cồn trắng" (công việc văn phòng) sẽ phát triển tốt hơn những công việc khác nhờ sự tiến bộ của AI. Những người đi tiên phong trong việc sử dụng các kỹ thuật mới, hoặc ở đầu ngành trong lĩnh vực của họ, vẫn có thể kiếm được mức lương đáng nể.
Đồng thời, những người làm việc dựa trên yếu tố cá nhân, hoặc các mối quan hệ trực tiếp, có khả năng vượt qua đợt bão sắp tới. Ví dụ, bạn sẽ muốn được một con người thực sự tư vấn cho mình về các vấn đề pháp lý, tài chính và quyết định chăm sóc sức khỏe của bản thân, hay sẽ dựa vào máy móc? Tuy nhiên, sự dịch chuyển sang một thế giới sáng tạo gần như không cần lao động có thể khiến các công việc văn phòng trên diện rộng sẽ ngày càng ít đi.
Cơn bão sắp tới sẽ là một cuộc cách mạng công nghiệp đảo ngược. Các ngành nghề đòi hỏi kiến thức thực tế sẽ mang lại sự an toàn hơn nhiều so với “các việc làm trong nền kinh tế tri thức,” sẽ có thể bị thay thế bởi những thuật toán.
Ví dụ như hoạt động thay thế đá lát đường chỉ có thể được thực hiện bằng con người. AI không thể tự xây dựng một ngôi nhà, sửa chữa sự cố hệ thống ống nước, cắt tóc cho bạn hoặc lắp đặt đèn ở không gian công cộng.
AI có thể làm cho cuộc sống của những người lao động cổ cồn xanh trở nên dễ dàng hơn với các công cụ và kỹ thuật mới, nhưng những kiến thức cơ bản về xây dựng, các công việc liên quan tới cơ sở hạ tầng và gia công phức tạp sẽ vẫn như cũ.
Chúng ta đang bước vào một thế giới mà kiến thức phổ thông chủ yếu được máy móc nắm bắt, còn kiến thức thực tế vẫn sẽ do bàn tay con người thực hiện. Có những tác động xã hội to lớn đối với hàng triệu công việc hiện được trả lương cao sẽ biến mất.
Nhiều người đã đầu tư toàn bộ thời gian và sự nghiệp của họ vào một nghề nhất định sẽ trải qua một cuộc khủng hoảng bản sắc tập thể.
Tốc độ thay đổi xã hội và tiến bộ công nghệ ngày càng tăng sẽ đồng nghĩa với việc có thêm nhiều sự dịch chuyển nghiêm trọng xuất hiện, từ năm này sang năm khác.
Trớ trêu thay, những tiến bộ to lớn trong lĩnh vực STEM (chương trình giảng dạy được thiết kế để trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng liên quan đến lĩnh vực khoa học) cũng có thể mang tới sự hủy diệt cho lĩnh vực này.
Sẽ vẫn có nhu cầu sử dụng các kỹ sư và học giả trong tương lai gần. Tuy nhiên, nhiều cơ hội việc làm liên quan đến các chương trình khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học có thể bị giảm sút nghiêm trọng do AI tiến bộ lên. Các ngành nghề chuyên môn sẽ có giá trị hơn bằng cấp khoa học xã hội là một viễn cảnh không xa.
Việc giới thượng lưu chế nhạo một ngày làm việc của người lao động cổ cồn xanh có thể là sai lầm kinh tế và giáo dục của thế kỷ trước. Thật không may, hoạt động giáo dục của thế hệ mới nhất vẫn tiếp tục đề cao những lý tưởng của giới lao động cổ cồn trắng, hơn kinh nghiệm làm việc của giới cổ cồn xanh. Có thể là một lựa chọn tồi nếu thuyết phục những người tương lai sẽ trở thành thợ điện lành nghề học thêm chuyên ngành tiếng Anh hoặc thậm chí là Toán học.
Nhiều người Mỹ sẽ bị sốc bởi tốc độ mà AI thay đổi cuộc sống hàng ngày của họ. Và ngay khi “bình thường mới” bắt đầu, sẽ có những thay đổi thậm chí còn lớn hơn. Nhưng khi mà các lao động văn phòng lần lượt nhận thông báo nghỉ việc, xã hội vẫn cần tới những người thợ sửa ống nước và các công việc thiết yếu như thế, để tiếp tục vận hành./.
Theo TTXVN
Xem thêm bình luận