Mùa hạ có 3
tháng tính từ tháng 4 đến tháng 6 âm lịch, bắt đầu từ ngày lập hạ cho đến ngày
lập thu, bao gồm 6 tiết khí: lập hạ, tiểu mãn, mang chủng, hạ chí, tiểu thử và
đại thử. 
Đông y có một quan điểm hết sức độc đáo, đó là “xuân hạ dưỡng dương”. Mùa hạ nóng nực tuy phải dùng nhiều đồ ăn thức uống có tác dụng thanh nhiệt giải thử nhưng vẫn cần lấy ôn ấm làm chính để trợ giúp khí dương
Đây là mùa dương khí vượng nhất trong năm, thời tiết nóng bức và ẩm thấp. Quá trình trao đổi chất trong cơ thể con người diễn ra mạnh mẽ, dương khí phát ra ngoài, âm khí tiềm phục ở trong. Các lỗ chân lông giãn rộng, mồ hôi tiết ra nhiều để điều hòa thân nhiệt, nhưng cũng vì thế mà tà khí dễ xâm nhập vào trong. Hệ thống mao mạch ngoại vi cũng giãn ra, khí huyết lưu thông nhanh và mạnh hơn. Công năng của tỳ vị có xu hướng suy giảm vì nóng bức uống nhiều nước làm cho dịch vị bị pha loãng, quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn dễ bị rối loạn. Bởi vậy, ảnh hưởng đến sức khỏe con người. Các chứng thường gặp như: họng khô khát, hay giận dữ, từ phần khí ảnh hưởng tới phần huyết bị bức bách sinh chứng ho, chảy máu cam, lên ban đỏ, động kinh, hôn mê và có thể gây bệnh tiêu chảy bởi thức ăn, nước uống kém vệ sinh, nằm ngồi nơi đất ẩm ướt, ăn đồ sống lạnh khi đang đi hay làm việc dưới khí trời nóng bức. Do vậy ăn mặc cần vệ sinh sạch sẽ. Thức ăn thanh đạm dễ tiêu hóa, nên ăn nhiều cá tươi, rau tươi, nước trái cây giải khát (thức ăn và đồ uống có mùi vị đắng, tánh mát là tốt nhất) giảm thức ăn cay nóng, không nên ăn nhiều chất béo, thịt mỡ, giảm cà phê, thuốc lá, rượu.
Xin giới thiệu với bạn đọc cách chế biến thức ăn, đồ uống hợp với phép dưỡng sinh mùa hạ.
Nước thịt bò với rau cải. Công dụng: Giải cảm mạo phong hàn trong mùa hạ, trị đau đầu, ho ra đờm nhớt trắng, ớn gió, ớn lạnh, đau nhức xương cốt. (Không dùng cho người sốt cao, miệng khô đắng hay khát nước). Công thức: Thịt bò: 200 gram. Thịt bò tánh bình, vị cam, vào kinh Tỳ, Vị, ích khí tăng lực. Rau cải: 400 gram. Rau cải tánh ôn, vị cay, vào kinh Phế, Tỳ, giải chứng cảm hàn, thông đàm, lợi khí. Gừng tươi 20 gram. Gừng tươi tánh ôn vị cay vào kinh Tỳ, Vị, làm tinh thần minh mẫn, trị ói mửa, ho đàm, giúp tiêu hóa tốt.
Cách chế biến: Thịt bò rửa sạch, thái mỏng, rau cải rửa sạch cắt khúc, gừng tươi gọt sạch vỏ cắt miếng, đâm nhỏ ướp với thịt bò. Cho 3 thứ vào nồi thêm ít muối vừa ăn, đổ vào 2 lít nước, nấu lửa mạnh trong một giờ thì dùng được, uống từ từ lúc còn nóng
BS. HUỲNH LIÊN ĐOÀN
Xem thêm bình luận