Ăn uống ngày tết sao cho vui, khỏe

Sau một năm làm việc tất bật, bận rộn, Tết Nguyên đán là dịp để mọi người đoàn viên, hội ngộ với người thân, bạn bè. Ngày xuân, lòng người cũng trở nên hân hoan, cởi mở hơn. Nhà nhà chuẩn bị thật nhiều những món ngon đặc trưng ngày tết để tiếp đãi người thân, bạn bè. Tuy nhiên, ăn uống làm sao để bảo đảm an toàn thực phẩm, không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe là điều được nhiều người quan tâm để những ngày tết diễn ra suôn sẻ, trọn vẹn ý nghĩa…

Ăn điều độ

Từ bao đời nay, người Việt vốn rất xem trọng những ngày Tết Nguyên đán. “Cả năm được ba ngày tết”, thế nên, dù giàu hay nghèo, tết đến ai cũng muốn mọi thứ phải thật đủ đầy. Nhà nhà đều chuẩn bị những của ngon vật lạ, những món ngon hấp dẫn để những ngày tết có cái trước cúng ông bà, sau nữa là tiếp đãi người thân, bạn bè đến thăm hỏi, chúc tụng nhau trong dịp đầu năm mới.

Tùy từng vùng miền, mỗi nơi có những món ăn ngày tết mang đặc trưng riêng. Với người dân Bình Dương, ngày tết bên cạnh những món ăn truyền thống dân tộc như bánh chưng, bánh tét, dưa món, thì hầu như nhà nào cũng có thêm những món như thịt kho tàu, khổ qua dồn thịt, giò heo hầm măng... Tùy theo điều kiện từng gia đình, mà họ có thể chuẩn bị thêm những “của ngon, vật lạ” khác.

Với thời gian nghỉ ngơi thoải mái, những bữa tiệc liên hoan, gặp mặt đầu năm cứ diễn ra liên tục, không cố định về mặt thời gian nên những ngày nghỉ tết là khoảng thời gian mà mọi sinh hoạt thường ngày của mỗi người thường bị đảo lộn. Trong khi đó, những món ăn ngày tết thường chứa nhiều chất đạm, chất béo, tinh bột, đường… nếu ăn quá nhiều chất này sẽ dẫn đến tình trạng khó tiêu hóa, cơ thể cũng trở nên mệt mỏi hơn. Làm sao để những ngày tết không chỉ vui mà còn khỏe, các bác sĩ khuyên mọi người cần thực hiện chế độ dinh dưỡng của mình một cách hợp lý. Với người mang bệnh mạn tính như gút, tiểu đường, tăng huyết áp, gan… càng phải quan tâm nhiều hơn đến chế độ dinh dưỡng của mình. Những món ăn ngày tết rất giàu chất béo xấu dễ gây xơ vữa động mạch, tăng huyết áp. Ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất béo xấu, chất đường… sẽ khiến gan phải làm việc nhiều hơn. Thịt đông, giò thủ, thịt kho tàu, các món xào hay những món ăn chứa nhiều acid béo bão hòa khác đều được bác sĩ khuyên là hạn chế đến mức thấp nhất. Có một thứ được khuyến cáo nên ăn nhiều trong dịp tết đó là rau và quả tươi vì chúng chứa nhiều vitamin thiên nhiên, nhiều chất xơ, cần thiết cho hoạt động tiêu hóa và còn góp phần đào thải cholesterol ra khỏi cơ thể.

Uống có chừng

Bia, rượu là thức uống được tiêu thụ rất nhiều vào dịp Tết Nguyên đán. Ngày tết, trong những cuộc vui liên hoan gặp mặt không thể thiếu những ly bia, chén rượu. Nâng ly rượu nồng chúc nhau năm mới sức khỏe, vạn sự tốt lành là điều vui, là nét văn hóa xưa nay. Nhưng uống như thế nào để đừng “quá chén”, làm ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe trong những ngày đầu năm mới là điều ai cũng cần cân nhắc khi nâng ly. Một khi đã “quá chén”, say xỉn người ta thường không kiềm chế được cảm xúc của mình, có thể gây ra những hành vi thiếu chuẩn mực, làm mất hòa khí vui vẻ của những ngày tết. Không những thế, uống quá nhiều rượu, bia còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về sức khỏe khác, có thể gây tai nạn giao thông khi lưu thông trên đường.

Bác sĩ Lê Thị Kim Loan, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh, cho biết ngộ độc rượu (say rượu) là hậu quả nhiễm độc nhất thời khi uống rượu vượt quá mức chấp nhận của cơ thể, dẫn đến các biểu hiện bất thường của hệ thần kinh và các hành vi không bình thường khác. Ngộ độc rượu biểu hiện ở các mức độ khác nhau, từ nhẹ (không kiềm chế cảm xúc, dễ tức giận, nổi nóng, đi đứng xiêu vẹo) đến nặng với các biểu hiện nôn nhiều, vã mồ hôi, hôn mê, mạch nhanh, thở nông, hạ huyết áp có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu. Ngộ độc rượu còn có thể do uống phải rượu giả, rượu có chứa methanol, ethylene glycol…; uống rượu ngâm với thảo mộc (lá, rễ, hạt cây…), động vật (mật, phủ tạng hay bộ phận khác…) có chứa các độc tố. Tác hại tức thì khi uống quá nhiều rượu (lạm dụng): Phản ứng chậm, đi đứng xiêu vẹo; giảm khả năng nhìn, nghe, ngửi; thiếu kiềm chế hoặc có ảo giác, trí nhớ giảm, sa sút tâm thần; nôn ói, đau bụng. Nếu ngộ độc rượu nặng có thể dẫn đến bất tỉnh, xanh tái, tử vong. Với những người có bệnh mạn tính trong người như tăng huyết áp, tim mạch, gan, phổi… các bác sĩ khuyên tốt nhất không nên uống rượu, bia.

Vẫn biết, nói không với việc uống rượu, bia trong những ngày tết là rất khó với nhiều người, nhưng để bảo đảm an toàn sức khỏe cho bản thân và những người khác, mỗi người cần nâng cao ý thức tự kiềm chế bản thân, biết vui có chừng, uống cho vui chứ không nên uống cho say. Và một khi đã say xỉn, cần hạn chế, tốt nhất không tham gia giao thông nhằm tránh gây tai nạn giao thông, để lại hậu quả cho bản thân, gia đình và xã hội.

Đón tết cổ truyền dân tộc, điều cần nhất là phải tỉnh táo, vui khỏe thì ngày xuân mới ý nghĩa, cuộc vui mới đọng lại những khoảnh khắc thú vị trong lòng mỗi người.

HỒNG THUẬN