Một trong những ưu điểm của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQL NTD) năm 2011 là tạo điều kiện thuận lợi cho NTD được thực hiện các quyền khởi kiện để bảo vệ quyền lợi của mình. Tuy vậy, việc thực thi Luật BVQL NTD thời gian qua còn gặp không ít khó khăn.
NTD cần mạnh dạn khiếu nại, khiếu kiện khi quyền lợi bị xâm hại. Trong ảnh: Khách hàng chọn mua sản phẩm sữa. Ảnh: T.HUỲNH
Người tiêu dùng ngại khiếu nại
Anh Trần Quang Vũ, ngụ phường Phú Mỹ, TP.Thủ Dầu Một đã từng phản ứng với nhân viên một trạm xăng tại TP.Thủ Dầu Một vì khi đổ xăng cứ nhấp cần bơm liên tục. Anh Vũ bức xúc cho biết, dù biết bị bơm thiếu xăng nhưng anh không có bằng chứng nào để yêu cầu trạm xăng phải hoàn đủ số lượng xăng mình đã mua. Còn bà Nguyễn Thị An, ngụ phường Chánh Mỹ, TP.Thủ Dầu Một thì phản ánh, nhiều lần bà mua trái cây ở chợ đem về nhà thường bị hao hụt: mua ở chợ 1kg về đến nhà chỉ còn 8 lạng. Mua thịt cũng vậy, mua về nhà bà mượn cân chuẩn để cân lại luôn bị thiếu. Biết là bị cân gian nhưng không biết xử lý ra sao.
Không chỉ có mặt hàng thực phẩm, xăng dầu, nhiều NTD còn phản ánh có không ít tiệm vàng cũng cố tình ăn gian tuổi vàng, bán vàng 19k chỉ 5,5 - 6,5 tuổi với giá 7 tuổi...
Rõ ràng rất nhiều NTD đã bị người bán cố tình móc túi. Tuy vậy, thời gian qua có rất ít NTD thực hiện việc khiếu nại bảo vệ quyền lợi của mình. Kết quả tổng hợp từ 1.365 phiếu khảo sát sự hiểu biết của người dân trên địa bàn tỉnh Bình Dương về Luật BVQL NTD được Hội BVQL NTD tỉnh thực hiện trong năm 2014 cho thấy, trong quá trình mua bán có đến 44% NTD chịu thiệt hại về quyền lợi nhưng ngại khiếu nại, 47% NTD cho rằng giá trị hàng hóa không lớn nên không khiếu nại và 9% sợ khiếu nại nhưng cơ quan hữu quan giải quyết không được.
Bà Nguyễn Thị Ánh Diệp, Chi hội trưởng Chi hội BVQL NTD TX.Bến Cát cho biết, thời gian qua tình trạng gian lận, vi phạm về đo lường hàng đóng gói sẵn diễn ra khá nhiều nhưng NTD không phản ánh lên chi hội. Nhiều NTD cho rằng do giá trị mặt hàng nhỏ, hơn nữa họ không có phương tiện đo lường chính xác và không có thói quen cân đo lại hàng hóa mình đã mua nên không khiếu nại đến ngành chức năng. Chính vì thế, khi phát hiện vi phạm NTD không có căn cứ chính xác để khiếu nại.
Cần mạnh dạn đấu tranh
Ông Nguyễn Văn Bán, Chủ tịch Hội BVQL NTD tỉnh Bình Dương cho biết, những năm qua hội đã nhận được rất nhiều phản ánh, khiếu nại về hàng hóa, dịch vụ nhưng nhiều trường hợp NTD không cung cấp được hóa đơn, chứng từ hay chứng cứ cụ thể. Vì thế, hội không thể liên hệ với nhà sản xuất, cơ sở sản xuất giải quyết vụ việc hoặc chuyển sang cơ quan chức năng liên quan theo dõi.
Theo kinh nghiệm ở các nước phát triển, doanh nghiệp (DN) rất cần tiếng nói, góp ý của NTD trong việc phản ánh về chất lượng sản phẩm để họ hoàn thiện sản phẩm tốt hơn, còn tại Việt Nam thì ngược lại. Trên thực tế, các vụ xử lý khiếu nại liên quan đến chất lượng sản phẩm thời gian qua khó có thể nói NTD đang được bảo vệ. Bởi trong nhiều trường hợp, việc xử lý của nhà sản xuất, DN hầu như lại đẩy NTD vào thế đối đầu; trong khi đó hiện nay, NTD vẫn chưa biết đầy đủ quyền của mình để từ đó tự bảo vệ mình.
Tại buổi tập huấn Luật BVQL NTD mới đây, ông Nguyễn Thành Danh, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường tỉnh nhận xét, rất nhiều NTD, đặt biệt là NTD ở khu vực nông thôn vẫn chưa (hoặc chưa được) sử dụng 8 quyền của mình một cách hiệu quả. Nhiều người chấp nhận thiệt thòi khi mua phải hàng dỏm và tự rút ra bài học không bao giờ mua hàng đó nữa; trong số này có không ít người vẫn mua lại hàng dỏm và lại tiếp tục rút kinh nghiệm, trong khi nhà sản xuất cứ thu bộn tiền.
Theo ông Nguyễn Thành Danh, bên cạnh việc đòi hỏi DN chấp hành nghiêm túc quy định của pháp luật, điều quan trọng là NTD cần hiểu đúng, hiểu rõ Luật BVQL NTD; khi xảy ra sự việc cần mạnh dạn khiếu nại, khiếu kiện đến cơ quan chức năng để bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả.
TRÚC HUỲNH
Xem thêm bình luận