Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 sẽ mang lại nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu, như: Giảm chi phí giao dịch - quản lý, tăng khả năng tiếp cận thị trường, ứng dụng công nghệ hiện đại và quan trọng hơn là cơ hội để đổi mới, đột phá.
Cuộc cách mạng 4.0 mang lại cơ hội lẫn thách thức lớn cho hoạt động xuất nhập khẩu của tỉnh. Trong ảnh: Sản xuất giày da xuất khẩu tại Công ty giày Đông Hưng (TX.Dĩ An). Ảnh: KHÁNH VINH
Nhiều lợi thế
Theo Bộ Công thương, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam đã có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những năm vừa qua, đạt tốc độ tăng bình quân 17,5%/năm trong giai đoạn 2011-2015. Còn theo thống kê của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Việt Nam xếp thứ 26 trong các nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu lớn nhất thế giới. Năm 2017, dự kiến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sẽ vượt mốc 200 tỷ USD.
Bình Dương nằm trong Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là một trong những tỉnh có sức bật phát triển, năng động bậc nhất nước. Bình Dương cũng ngày càng có những đóng góp lớn hơn trong bản đồ xuất khẩu của cả nước. Chỉ tính riêng trong 9 tháng năm 2017, kim ngạch xuất khẩu của cả tỉnh đạt 20,4 tỷ USD, chiếm khoảng 1/10 của cả nước. Dự kiến trong năm nay, kim ngạch xuất khẩu của Bình Dương đạt 25 tỷ USD.
Theo các chuyên gia, công nghiệp 4.0 tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các “nhà máy thông minh” hay “nhà máy số”, mà ở đó các thiết bị máy móc thông minh giao tiếp với nhau bằng hệ thống mạng, liên tục chia sẻ thông tin về lượng hàng hiện tại, lượng nguyên vật liệu và những thay đổi trong đơn đặt hàng hay về sự cố hoặc lỗi. Nhờ vậy, chuỗi cung ứng sản xuất đạt hiệu quả cao nhất về thời gian xử lý, thời gian lưu kho, nâng cao năng suất, tiết kiệm chi phí, vật liệu. Xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp cũng sẽ có những đột phá với những giống cây trồng mới.
Một thông số đáng chú ý khác, khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài luôn chiếm tỷ trọng cao (trên 80%) trong kim ngạch xuất khẩu của tỉnh. Cùng với sự phát triển lớn mạnh không ngừng của ngành công nghiệp, hàng tỷ USD cùng những linh kiện máy móc hiện đại, hàm lượng công nghệ cao, ít thâm dụng lao động đã được sử dụng tại Bình Dương. Đây là tiền đề quan trọng để mang đến sự gia tăng về giá trị kim ngạch xuất khẩu cho Bình Dương trong tương lai gần. Bởi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã và đang lan tỏa khắp toàn cầu. Bình Dương không nằm ngoài “cuộc chơi lớn” này.
Không ít thách thức
Tuy nhiên, để lĩnh vực xuất khẩu phát triển bền vững đòi hỏi Việt Nam nói chung và Bình Dương nói riêng phải có giải pháp căn cơ về phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế; trong đó cần chú trọng nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị sản phẩm xuất khẩu, đồng thời chú trọng tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường. Đây cũng là những định hướng chung mà Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đã đề ra và thực hiện trong suốt thời gian mời gọi, lựa chọn nhà đầu tư uy tín, hiệu quả đến sản xuất, kinh doanh tại địa phương.
Một khi cuộc cách mạng 4.0 lan tỏa khắp toàn cầu, các doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp xuất nhập khẩu nói riêng sẽ đứng trước thách thức đầu tiên về công nghệ thông tin, nên rủi ro công nghệ sẽ tăng lên. Bên cạnh đó, những thách thức liên quan đến nguồn nhân lực vì công nghiệp 4.0 đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng rất cao với kỹ năng và trình độ, kiến thức về công nghệ… ở mức độ cao hơn, cũng như ở góc độ pháp lý cũng phải ở mức cao hơn. Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần phải thay đổi nhận thức và lựa chọn của khách hàng và đối tác khi ứng dụng các công nghệ mới. Mặt khác, nếu các cơ quan quản lý chậm vào cuộc trước làn sóng của cuộc cách mạng này sẽ gây ra những cản trở nhất định đối với các doanh nghiệp trong chiến lược thực thi cách mạng công nghiệp 4.0. Đây là rào cản không nhỏ đối với cộng đồng doanh nghiệp tỉnh Bình Dương, bởi hiện nay doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ tại tỉnh vẫn còn chiếm đại đa số; trong khi doanh nghiệp có trình độ kỹ thuật cao, ứng dụng công nghệ hiện đại vẫn còn ít.
Một trong những thách thức khác là những giao dịch xuất khẩu thực hiện hoàn toàn qua môi trường mạng đòi hỏi cơ chế, chính sách quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu cần điều chỉnh theo kịp với tình hình mới. Như vậy mới có thể bảo đảm mục tiêu đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát nhập khẩu cũng như bảo đảm an ninh quốc gia, an toàn môi trường, an toàn lao động và các mục tiêu công cộng chính đáng khác phù hợp với những điều ước quốc tế mà Việt Nam đã ký kết, tham gia.
Chia sẻ vấn đề này, ông Nguyễn Văn Hùng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần CNC Tech (Khu công nghiệp Đồng An I, TX.Thuận An), cho biết có thể nói, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội mà đồng thời cũng là thách thức rất lớn đối với ngành xuất nhập khẩu của Bình Dương. Nếu biết tận dụng thời cơ cũng như có những quyết sách hợp lý, nỗ lực cải cách và hỗ trợ tốt từ cơ quan quản lý Nhà nước, kim ngạch xuất khẩu của Bình Dương trong thời gian tới sẽ tiếp tục gia tăng, tạo những bước đột phá lớn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
KHÁNH VINH
Xem thêm bình luận