Cẩn trọng để nhận diện tội phạm công nghệ cao

Thời điểm sau Tết Nguyên đán, tình hình tội phạm sử dụng công nghệ cao có dấu hiệu gia tăng. Điều đáng nói, mặc dù phương thức, thủ đoạn của tội phạm không mới, nhưng vẫn có nhiều nạn nhân “sập bẫy”…

Thủ đoạn không mới

Theo Thượng tá Hồ Thọ Hải, Phó trưởng phòng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh, lừa đảo công nghệ cao là thủ đoạn lợi dụng công nghệ kỹ thuật cao để thực hiện hành vi lừa đảo. Tội phạm sử dụng công nghệ cao thực hiện bằng hình thức cố ý sử dụng tri thức, kỹ năng, công cụ, phương tiện công nghệ thông tin ở trình độ cao tác động trái pháp luật đến thông tin số được lưu trữ, xử lý, truyền tải trong hệ thống máy tính, xâm phạm đến trật tự an toàn thông tin, gây tổn hại lợi ích của Nhà nước, quyền và các lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân.

Nổi lên là các thủ đoạn giả danh cán bộ tư pháp, công an, nhân viên bưu điện để lừa đảo; lừa đảo đầu tư ngoại hối, chứng khoán, tiền ảo, trò chơi đổi thưởng; lừa đảo tuyển cộng tác viên cho các sàn thương mại điện tử để giải quyết đơn hàng, thực hiện nhiệm vụ chuyển tiền online có hưởng hoa hồng; lừa đảo vay tiền online, giả danh các tổ chức tín dụng, ngân hàng hỗ trợ làm thủ tục vay tiền; chiếm quyền quản trị tài khoản mạng xã hội để mượn tiền hoặc chiếm quyền điều khiển điện thoại chiếm đoạt tài khoản ngân hàng…

Đáng chú ý, các đối tượng lừa đảo thường giả danh công an, cán bộ nhà nước, nhân viên thuế, điện lực, bưu điện… để dụ dỗ bị hại cài đặt ứng dụng do đối tượng cung cấp nhằm chiếm quyền điều khiển điện thoại để thực hiện lệnh chuyển tiền trên ứng dụng ngân hàng trực tuyến của bị hại và dụ dỗ bị hại thực hiện cuộc gọi video call với nội dung nhạy cảm sau đó ghi hình hoặc sử dụng các ứng dụng để cắt ghép hình ảnh nhằm đe dọa, cưỡng đoạt tài sản đối với những người có uy tín trong xã hội. Bên cạnh đó là lợi dụng người mua hàng tương tác công khai trên các buổi livestream, tội phạm thực hiện hành vi mạo danh người bán hàng để dụ dỗ người mua chuyển tiền đặt cọc hoặc chuyển tiền trước để được hưởng ưu đãi. Với số tiền thiệt hại không lớn nên hầu hết bị hại không hợp tác trong tố giác tội phạm nên hoạt động điều tra, khám phá có nhiều khó khăn.

Nhiều người “sập bẫy”

Thời gian qua, không ít người dân đã bị lừa đảo bởi tội phạm sử dụng công nghệ cao thông qua nhiều thủ đoạn tinh vi. Có những chiêu lừa đảo tuy không mới nhưng vẫn có nhiều người “sập bẫy”. Trong năm 2024, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh đã tiếp nhận xử lý 49 tin báo tố giác tội phạm sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản với tổng số tiền trên 52,4 tỷ đồng.

Cũng theo Thượng tá Hồ Thọ Hải, thời gian qua Công an tỉnh đã phối hợp các ngân hàng, tổ chức tín dụng kịp thời ngăn chặn 3 vụ lừa đảo qua mạng, thu hồi, trả bị hại gần 1,4 tỷ đồng và 60.000 đô la Mỹ; phong tỏa giao dịch hơn 995 triệu đồng có liên quan đến tội phạm để chuyển công an các đơn vị, địa phương xác minh, xử lý. Đơn vị đã xác minh, chuyển thông tin nhiều vụ việc liên quan đến hành vi sử dụng không gian mạng để xâm phạm sở hữu cho công an các đơn vị, địa phương khởi tố điều tra theo quy định. Đồng thời, đơn vị phối hợp công an các tỉnh, thành bắt giữ hàng chục đối tượng có hành vi sử dụng thông tin thu thập trái phép để mở tài khoản ngân hàng sau đó bán lại để thu lợi bất chính; sử dụng thông tin giả để đăng ký thành lập doanh nghiệp và đăng ký mở tài khoản ngân hàng để bán cho các đối tượng người Việt Nam ở Campuchia sử dụng lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

TÂM TRANG