Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) vừa tổ chức tổng kết Chương trình khoa học công nghệ (KHCN) phục vụ xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2016- 2021 và nhiệm vụ trọng tâm thực hiện giai đoạn 2021-2025.
Thúc đẩy nông nghiệp phát triển
Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình KHCN phục vụ xây dựng NTM. Đây là chương trình đặc thù, có mục tiêu, nội dung bao trùm hầu hết các lĩnh vực phát triển nông thôn, thuộc nhiều chuyên ngành KHCN, phạm vi nghiên cứu trải rộng trên địa bàn nông thôn toàn quốc, tác động đến nhiều đối tượng, trung tâm là nông dân. Chương trình cần kết nối chặt chẽ nguồn lực giữa các ngành khoa học, lý luận với thực tiễn, nghiên cứu và chuyển giao, nghiên cứu đón đầu và phục vụ kịp thời trước mắt các nhu cầu sôi động của xây dựng NTM, giữa nhà khoa học - doanh nghiệp - nông dân.
Theo đánh giá của Bộ NN&PTNT, chương trình KHCN giai đoạn 2016-2021 góp phần chuyển biến mạnh mẽ đối với lĩnh vực xây dựng NTM và tái cơ cấu ngành nông nghiệp trên phạm vi cả nước. Trong 5 năm qua, số đề tài, dự án tham gia nghiên cứu từng nhóm nội dung lên tới hơn 180 nhiệm vụ, tạo ra 339 sản phẩm mới, đề xuất 160 nhóm chính sách, giải pháp ở nhiều lĩnh vực, hoàn thiện 97 quy trình sản xuất và công nghệ để chuyển giao vào sản xuất, xây dựng được 208 mô hình các loại.
Nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, trên địa bàn tỉnh xuất hiện nhiều mô hình sản xuất mang lại hiệu quả kinh tế cao. Trong ảnh: Trang trại chăn nuôi công nghệ cao của bà Đoàn Thị Hây (xã Bình Mỹ, huyện Bắc Tân Uyên)
Điểm nổi bật là chương trình đã góp phần cải thiện năng suất, chất lượng cây trồng - vật nuôi, nâng cao hiệu quả sản xuất, hình thành các vùng sản xuất hàng hóa tập trung. Điển hình trong lĩnh vực trồng trọt, ứng dụng KHCN đã giúp tăng năng suất cây trồng khoảng 30-35% đối với rau màu, 10-15% đối với lúa; nâng cao giá trị sử dụng đất sản xuất nông nghiệp đến 133-500 triệu đồng/ha/năm nhờ chuyển đổi cơ cấu nuôi trồng ở các mô hình liên kết sản xuất. Qua đó, giúp thu nhập của người dân tăng hơn 25%. Trong chăn nuôi, một số giống cho năng suất và chất lượng tốt được đưa vào sử dụng. Các giống heo lai có khả năng thích nghi tốt, cho năng suất, chất lượng cao. Một số giống bò thịt lai 1/2 hoặc 3/4 máu ngoại giúp tăng năng suất và hiệu quả. Ứng dụng rộng rãi các giống gà thả vườn, nuôi vịt siêu trứng, vịt siêu thịt…
Kết quả đánh giá cho thấy chương trình đã có tác động rõ rệt đến kết quả thực hiện 12 trong tổng số 19 tiêu chí xây dựng NTM. Trong đó tác động rõ rệt nhất là các tiêu chí về thu nhập, việc làm, quy hoạch, thủy lợi; môi trường và chất lượng sản phẩm, văn hóa, chính trị và tiếp cận pháp luật. Các tác động này đã góp phần tích cực vào việc thực hiện thành công xây dựng NTM trong 10 năm qua và tạo động lực, giá trị KHCN để thúc đẩy xây dựng NTM trong những năm tiếp theo.
Ưu tiên vùng khó khăn
Đối với Bình Dương, trong giai đoạn 2017-2020, tỉnh đã thực hiện cơ cấu lại ngành trồng trọt theo hướng phát triển các mô hình nông nghiệp đô thị, nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC); phát triển các vùng chuyên canh cây cao su, cây ăn quả đặc sản, rau an toàn, gắn với chế biến và tiêu thụ theo chuỗi giá trị; đẩy mạnh ứng dụng các giống năng suất và chất lượng cao. Theo đó, hiện tổng diện tích ứng dụng công nghệ cao trong trồng trọt toàn tỉnh đạt khoảng 5.763,5ha, diện tích nông nghiệp đô thị khoảng 172,2ha với các loại cây trồng có giá trị, như: Rau, nấm, cây ăn trái, hoa lan, cây cảnh... Ngoài ra, toàn tỉnh hiện có 4 khu NNCNC, gồm Tiến Hùng (huyện Bắc Tân Uyên); Tân Hiệp và Phước Sang (huyện Phú Giáo); Vĩnh Tân (TX.Tân Uyên) và An Thái (huyện Phú Giáo).
Bình Dương thực hiện nhiều chính sách ưu đãi nhằm thu hút, khuyến khích phát triển các doanh nghiệp, vùng NNCNC; đồng thời định hướng lựa chọn các mô hình khởi nghiệp trong nông nghiệp theo hướng bền vững dựa trên nền tảng ứng dụng KHCN, đẩy mạnh hoạt động dịch vụ tư vấn, hỗ trợ xây dựng thương hiệu sản phẩm, áp dụng quy trình sản xuất theo hướng an toàn (VietGAP), năng suất cao. Toàn tỉnh có khoảng 80 cơ sở sản xuất được cấp chứng nhận sản xuất theo quy trình VietGAP trong lĩnh vực trồng trọt với tổng diện tích khoảng 500ha. Giá trị bình quân sản xuất nông nghiệp đạt gần 100 triệu đồng/ha/năm, một số mô hình trồng bưởi ứng dụng công nghệ cao có thu nhập bình quân trên 1 tỷ đồng/ha.
Các nghiên cứu KHCN đã mang lại rất nhiều kết quả, thực sự là khâu đột phá, góp phần thúc đẩy chương trình xây dựng NTM. Tuy nhiên, bên cạnh các kết quảđạt được, chương trình còn những hạn chếcảvềlượng vàchất của các đềtài, dựán, cũng nhưtrong cơchếhoạt động. Xây dựng NTM đặt ra ngày càng nhiều vấn đề cấp thiết thuộc nhiều lĩnh vực KHCN khác nhau, đòi hỏi phải có cách tiếp cận liên ngành, tập hợp đông đảo lực lượng KHCN và nguồn vốn xã hội của cả nước.
Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, cho biết nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2021-2025, chương trình tập trung bám sát các chủ trương, định hướng của Đảng về nông nghiệp, nông dân, nông thôn (Nghị quyết số 19). Với định hướng “Nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hiện đại, nông dân văn minh”, các đề tài thuộc Chương trình KHCN phục vụ xây dựng NTM được yêu cầu phải xuất phát từ thực tiễn, trực tiếp giải quyết những vấn đề cấp thiết gắn với đặc thù và điều kiện địa phương, ưu tiên các mô hình, dự án ứng dụng công nghệ cao, thân thiện với môi trường.
THOẠI PHƯƠNG - THẢO TRÚC
Xem thêm bình luận