Chuyện tình yêu giữa họ đã khiến cả thế giới sốc. Cuộc hôn nhân bí mật của họ đã kích hoạt một khủng hoảng ngoại giao và chính trị lớn. Đó là mối tình giữa cố Tổng thống Botswana Seretse và người vợ da trắng người Anh Ruth Williams. Mối tình đã đơm hoa kết trái bất chấp rào cản chủng tộc. Mối tình này lần đầu tiên đã được kể lại bằng phim và sẽ được công chiếu cuối năm nay.
Áp lực bên ngoài
Seretse là hoàng tử của Bechuanaland – quốc gia bảo hộ của người Anh. Hoàng tử Seretse từng là sinh viên Trường Oxford ở Anh. Năm 27 tuổi, ông đem lòng yêu và kết hôn với Ruth, 24 tuổi làm việc tại Ngân hàng Lloyd. Mối quan hệ bị bố của Ruth và gia đình Seretse phản đối dữ dội. Lúc đó, Seretse là người kế vị ngôi tộc trưởng của bộ tộc Bamangwato và đã được ông bác Tshekedi Khama đưa sang London để học luật. Ý định là học xong, Seretse sẽ trở về nhà và kết hôn với một phụ nữ trong bộ tộc.
Khi biết tin Seretse yêu và lấy một người Anh, Chính phủ Anh đã đối mặt với sự phản đối dữ dội từ Chính phủ Nam Phi và những khu vực cấm hôn nhân khác chủng tộc. Chính phủ Anh và ông bác của Seretse đã hợp lực để yêu cầu Seretse từ bỏ người vợ da trắng nếu không ông sẽ phải rời quê hương.
Ông Seretse và người vợ da trắng, năm 1948.
Tài liệu bí mật sau này được công bố cho thấy sở dĩ Chính phủ Anh phản đối cuộc hôn nhân này là vì họ sợ Chính phủ Nam Phi sẽ coi vấn đề này là cái cớ để đòi chuyển giao ngay lập tức Bechuanaland cho Nam Phi theo các đề xuất vốn bị Anh phản đối từ khi thành lập Liên minh Nam Phi năm 1910. Trong một bức điện ngoại giao đề tháng 5-1950, Cao ủy Anh ở Bechuanaland, ông A.D.Forsyth Thompson, đã viết: “Nếu Seretse và cô vợ da trắng được công nhận là tộc trưởng Bamangwato, điều đó sẽ ngay lập tức khiến người da trắng trong Liên minh Nam Phi đoàn kết chống lại chúng ta, ngay cả khi có nhiều người là bạn bè của chúng ta và chúng ta sẽ ngay lập tức bị đặt vào vị trí khó khăn nhất liên quan tới việc chuyển giao Bechuanaland”.
Trong một bức điện mật khác, Cao ủy Bechuanaland dẫn lời một phái đoàn bộ tộc: “Họ phản đối mạnh đám cưới người da đen-da trắng. Những gì sư tử làm thì chó rừng sẽ bắt chước. Cuộc hôn nhân này là thảm họa với châu Phi. Hành động của tộc trưởng luôn được noi theo và chúng ta sẽ thấy trong 25 năm nữa nhiều người ở Bechuanaland sẽ lấy vợ da trắng. Và trong 25 năm nữa, bộ tộc Bamangwato sẽ không còn. Họ sẽ bị lai giống như người da màu”. Để trấn an Nam Phi, giới chức Anh còn cam kết với các lãnh đạo bộ tộc rằng Seretse và vợ sẽ sớm “biến mất”.
Rào cản bên trong
Ruth Williams sinh ra ở Blackheath, London. Cô yêu nhạc jazz và chính sở thích chung này đã kết nối cô với Seretse. Họ gặp nhau tại một buổi khiêu vũ của Hiệp hội Truyền giáo London, năm 1947.
Đó là một tình yêu như cơn gió lốc. Seretse không dám xin phép bác vì ông biết sẽ bị từ chối. Còn Ruth buộc phải hỏi ý kiến của bố là ông George, ông đã trả lời rằng cô không nên lấy một người da đen.
Ruth đã bỏ qua lời can ngăn của bố. Dẫu vậy, cô không thể hình dung rằng cô và Seretse sẽ phải chịu áp lực nặng nề từ Chính phủ Anh. Có lần, một chính trị gia cấp cao đến văn phòng của cô và nói: “Nếu cô tiếp tục mối quan hệ này, cô sẽ hạ gục cả đế chế Anh ở châu Phi”.
Rosamund Pike, nữ diễn viên Anh vào vai Ruth trong phim “A United Kingdom” nói rằng: Chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid sắp được áp dụng ở Nam Phi và Anh ngần ngại không muốn làm hỏng quan hệ với Nam Phi. Nam Phi đã phản kháng mạnh mẽ với Chính phủ Anh, rằng nếu đám cưới của một phụ nữ da trắng với một người châu Phi được chấp nhận thì sẽ có một cuộc khủng hoảng hiến pháp và khủng hoảng khối Thịnh vượng chung.
Ông bác của Seretse là Tshekedi kiên quyết đòi Văn phòng Thuộc địa ngăn chặn đám cưới. Vị cha xứ sắp làm lễ cho cặp đôi được yêu cầu không hành lễ tại đám cưới.
Nghi lễ đã không được tiến hành. Thay vào đó, cặp đôi đã kết hôn bí mật tại một văn phòng đăng ký kết hôn. Năm sau đó, họ trở về bộ tộc của Seretse ở Bechuanaland và nghĩ rằng mọi vấn đề của họ đã xong. Tuy nhiên, ông Tshekedi nổi giận và triệu tập các bô lão trong bộ tộc tới một cuộc họp, trong đó họ hàng của Seretse đã phản đối cuộc hôn nhân. Họ cho biết Ruth sẽ không được công nhận là vợ của tộc trưởng.
Trong vòng 7 tháng, bộ tộc đã tổ chức 3 cuộc họp để bàn về cuộc khủng hoảng. Trong cuộc họp cuối cùng, ông Seretse đã giành được sự ủng hộ khi có 9.000 người tham gia và chỉ có 40 người phản đối Seretse và vợ trở thành người đứng đầu.
Trong khi đó, các bức điện với lời lẽ giận dữ liên tục được gửi qua lại giữa Anh và Nam Phi. Nam Phi cho rằng cuộc hôn nhân đã vi phạm luật về chủng tộc. Thủ tướng Nam Phi đã coi cuộc hôn phối của họ là “đáng tởm”.
Ruth lúc này đang mang bầu thì Seretse được mời trở lại London để gặp các bộ trưởng của Văn phòng Thịnh vượng chung, trong khi Ruth vẫn ở lại Bechaunaland. Đó là một cái bẫy. Giới chức Anh nhất quyết bắt Seretse phải từ bỏ quyền tộc trưởng. Khi ông từ chối, họ bảo rằng ông và vợ sẽ bị trục xuất khỏi Bechaunaland trong 5 năm.
Quyết định này bị phản đối và những người ủng hộ Seretse đã thành lập một ủy ban để lo việc của Seretse. Năm 1956, các lãnh đạo của bộ tộc Bamangwato đã gửi điện cho Nữ hoàng Anh đề nghị cho phép tộc trưởng của mình được quay về. Khi trở về, Seretse đã từ bỏ mọi quyền lực của tộc trưởng. Thay vào đó, ông đã tổ chức cuộc bầu cử dân chủ đầu tiên của đất nước và được bầu làm Tổng thống của đất nước là Botswana ngày nay.
Vợ chồng Seretse có một con gái và 3 con trai, trong đó con trai Ian hiện là Tổng thống thứ tư của Botswana. Ông Seretse qua đời năm 1980 ở tuổi 59. Bà Ruth làm công tác từ thiện và sống ở Botswana cho đến khi qua đời năm 2002, thọ 78 tuổi. Tại bộ tộc Bamangwato, bà được gọi là “Mẹ nữ hoàng”.
Theo CAND
Xem thêm bình luận