Phương pháp mới kháng virus dựa trên công cụ chỉnh sửa gene CRISPR có thể ngăn nCoV hoạt động và nhân lên, đồng thời gây thoái hóa hệ gene của nó.
Công cụ CRISPR có tiềm năng trở thành phương pháp kháng virus hiệu quả. Ảnh: Clinicalomics.
Nhóm nghiên cứu ở Đại học Stanford, Mỹ, phát triển kỹ thuật chỉnh sửa gene mang tên PAC-MAN (Công cụ CRISPR kháng virus phòng bệnh ở tế bào người), mang tới tiềm năng tạo ra biện pháp can thiệp đối với những chủng virus corona gây bệnh hô hấp. Họ báo cáo kết quả nghiên cứu trên tạp chí Cell.
Các nhà nghiên cứu bắt đầu với mục tiêu xác định một hệ thống hiệu quả với nhiều loại bệnh khác nhau. Theo nhóm nghiên cứu, PAC-MAN tấn công mọi loại virus corona đã biết ở người và một lượng lớn virus corona trên những động vật khác. Tuy nhiên, họ không tiến hành nghiên cứu trên nCoV sống. Thay vào đó, họ dựa vào các đoạn tổng hợp của virus, cũng như tiêm virus cúm A H1N1 vào tế bào biểu mô phổi người.
Trước khi bắt tay vào dự án, nhóm nghiên cứu giả định vòng đời của nCoV nhiều khả năng tương tự virus họ hàng gần gây dịch SARS. Những virus này nhân lên bằng cách xâm nhập vào tế bào, giải phóng hệ gene ARN vào tế bào chất, sau đó tổng hợp ARN đối mã để từ đó sản xuất mARN cho bản sao mới. Phương pháp CRISPR nhận dạng và làm thoái hóa hệ gene virus bên trong tế bào và mARN của nó.
Cas13d có hoạt tính xúc tác mạnh trong tế bào người. Do kích thước nhỏ (gồm 967 amino axit), tính, độ đặc hiệu cao và tính xúc tác mạnh của Cas13d, các nhà nghiên cứu quyết định chọn phương pháp này thay cho những protein Cas13 khác để phá hủy virus ARN, bao gồm nCoV và virus cúm A. Họ chọn một số vùng ít thay đổi trong hệ gene nCoV mã hóa các ARN làm khuôn để tổng hợp sợi ARN mới và protein vỏ bọc nhân cần thiết để virus corona nhân lên và hoạt động bình thường. Theo nhóm tác giả nghiên cứu, ức chế những protein đó có thể giúp vô hiệu hóa quá trình sản sinh và hoạt động của virus, đồng thời giảm tải lượng virus thông qua làm thoái hóa chính hệ gene của nó.
Để kiểm tra liệu CRISPR ARN có thể nhắm vào mọi biến thể của nCoV hay không, nhóm nghiên cứu thử nghiệm phương pháp trên 1.087 trình tự nCoV lấy từ Tổ chức Sáng kiến chia sẻ toàn bộ dữ liệu về Cúm mùa (GISAID). Họ nhận thấy phương pháp này phát huy tác dụng ở 1.083 trên 1.087 (99,6%) hệ gene nCoV, chứng tỏ hiệu quả với các biến thể virus khác nhau.
Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh hiện nay PAC-MAN mới chỉ là phương pháp kháng virus ở dạng ý tưởng. Họ cần tiến hành thêm một số bước quan trọng trước khi thử nghiệm lâm sàng để điều trị Covid-19, trong đó có thử nghiệm và công nhận kỹ thuật trên nCoV sống cả ở tế vào người và mô hình động vật tiền lâm sàng.
Theo VNE
Xem thêm bình luận