Thời Pháp thuộc, số máy đánh chữ hết sức hiếm hoi, đã vậy mặt chữ lại không có các dấu chữ Quốc ngữ. Gặp giấy tờ đánh máy gì thuộc chữ Quốc ngữ thì phải vừa đọc, vừa bàn luận mới hiểu nổi. Nếu trình độ văn hóa “hạn chế” thì luận sai, hiểu sai là điều tất nhiên. Bởi vậy, mới có chuyện… cười ra nước mắt sau đây:
Một hôm, lý trưởng làng nọ nhận được công văn hỏa tốc của huyện đưa về. Thế là mọi chức sắc của làng đều tập trung tại đình, cùng nhau trợn mắt lên mà đọc và luận cái tờ giấy đánh máy từ chữ đầu đến chữ cuối hoàn toàn không dấu. Sau một hồi tranh luận cật lực, họ nhất trí “giải mã” cái câu chính của công văn là: “… đưa ngay lên huyện số lợn, số bò của làng, dê thì kiểm đốt dấu”.
Ngày hôm sau, tất cả số heo của làng đều bị tức tốc lùa lên huyện. May mà trong làng chỉ nuôi trâu, chứ không ai nuôi bò, nhất là không có dê để khỏi kiểm đốt dấu (đóng dấu đồng nướng đỏ) trước khi lùa đi.
Đến nơi, heo lớn, heo nhỏ, heo đực, heo cái, heo nái được lùa vào chật ních sân huyện đường, kêu la inh ỏi. Tri huyện quá đỗi ngạc nhiên, bèn hỏi cớ sự. Lý trưởng chỉ vào câu cốt yếu của công văn hỏa tốc. Vỡ lẽ, tri huyện bò xuống đất mà cười. Sau đó, tri huyện nói rõ nguyên văn câu ấy là “đưa ngay lên huyện sổ lớn, sổ bộ của làng, để thị kiểm đợt đầu”.
Tri huyện cười thì lý trưởng khóc, vì phải cùng dân làng lùa bầy heo trở về. Lùa đi đã khổ, lùa về càng khổ mà còn bị tổn thất lớn vì bầy heo lớp chạy thất lạc, lớp từ chết đến bị thương, mọi người không còn sức lực nào cản nổi.
VĂN TIẾN ĐẠT
Xem thêm bình luận