Bài 25: Đập tan căn cứ Phú Lợi
Bằng sự linh hoạt và quyết tâm cao độ, lực lượng kháng chiến tại địa phương trong những ngày cuối tháng tư năm 1975 đã vùng lên đập tan khu căn cứ kiên cố và quy mô Phú Lợi, qua đó tạo ra thế tiến công vững chắc cho các lực lượng thần tốc tiến về giải phóng Sài Gòn - Gia Định.
Sau khi xây dựng quyết tâm tác chiến, ngày 26-4, Tư lệnh Sư đoàn 312, Quân đoàn 1, Thiếu tướng Nguyễn Chuông giao nhiệm vụ cho Trung đoàn 141 tăng cường Tiểu đoàn 2 cho Trung đoàn 165 bao vây đánh chiếm căn cứ Phú Lợi. Lực lượng còn lại của trung đoàn cùng một đại đội xe bọc thép sẽ phối hợp với pháo binh và Tiểu đoàn 2, Tiểu đoàn Phú Lợi tiến công cụm cứ điểm Bình Cơ, Bình Mỹ, khai thông trục đường số 16, tạo điều kiện cho mũi thọc sâu của quân đoàn chiếm lĩnh vị trí xuất phát, vào tiến công Bộ Tổng tham mưu ngụy.
Từ trận thắng Bình Cơ, Bình Mỹ lực lượng ta nhanh chóng triển khai lực lượng sẵn sàng cơ động đánh địch trên cả ba hướng: Phú Lợi, thị xã, đường 13 và đường 14. Trong khi đó, Tiểu đoàn 1, 2 của Tiểu đoàn Phú Lợi triển khai lực lượng vào bao vây thị xã, khu tỉnh trưởng, hỗ trợ các đội công tác, dân quân du kích hoạt động trong thị xã và các ấp xung quanh căn cứ Phú Lợi. Còn lực lượng sư đoàn triển khai bao vây, bộ phận trinh sát vào đến hàng rào căn cứ địch, từng trung đoàn chỉ dùng đại đội bộ binh cộng với lực lượng cán bộ, trinh sát. Nếu địch ra ngoài căn cứ, ta bắn chặn không cho chúng ra. Đêm 27- 4, toàn bộ lực lượng của ta tiến vào bao vây căn cứ Phú Lợi, khu vực thị xã và khu tỉnh trưởng, căn cứ công binh. Đây là trận đánh lớn vào một căn cứ rộng, đông quân, nhiều khu, nhiều mục tiêu, có trận địa tăng, pháo, khu chỉ huy sở, khu thông tin, khu kho, các khu lính ở, có công sự hầm hào vững chắc do quân Mỹ giao cho sư đoàn ngụy bố phòng nghiêm mật. Sư đoàn 312 tập trung 2 Trung đoàn bộ binh 165, 141, Trung đoàn pháo 86, hai Lữ pháo 130 ly, 57 ly, 37 ly, tiểu đoàn tăng thiết giáp, tiểu đoàn công binh kết hợp với Tiểu đoàn 1, 2 Tiểu đoàn Phú Lợi, các đội công tác
dân quân du kích cùng tấn công, có nhân dân nổi dậy ở các ấp xã hỗ trợ, hiệp đồng chiến đấu cùng với sư đoàn. Trước khi thế hừng hực của quân ta, tinh thần địch rất hoang mang, phần thắng đã được lực lượng ta nắm chắc.
Nhân dân các địa phương xung quanh căn cứ Phú Lợi đã sẵn sàng nổi dậy, phối hợp với các lực lượng bộ đội tiến công kẻ địch. Chỉ trong một thời gian ngắn sau đó, Trung đoàn 141, 165 đã vây gọn căn cứ Phú Lợi. Tất cả các hướng tiến công của ta ở các địa phương xung quanh vẫn giữ được bí mật, an toàn. Thế trận của ta buộc địch phải rời căn cứ, thoát ly công sự về ứng cứu cho khu thị xã, căn cứ phòng thủ ở Phú Lợi. Trung đoàn 165, 141 bao vây căn cứ Phú Lợi cách chừng 300 - 400m, chỉ đánh khi địch ra ngoài căn cứ, đánh để buộc địch phải trở vào, sử dụng AK, B.41 đánh ngăn chặn. Trung đoàn 141, 165, mỗi đơn vị một tiểu đoàn và trung đoàn pháo sư đoàn sẵn sàng chuẩn bị chi viện cho 2 tiểu đoàn của Tiểu đoàn Phú Lợi đánh ngăn chặn không cho địch ở các hướng khác vào thị xã, căn cứ Phú Lợi.
18 giờ ngày 29-4, tất cả các đơn vị vào vị trí tấn công. Mọi lực lượng chuẩn bị cho việc tiến công vào căn cứ Phú Lợi đều rất khí thế. Trong cuốn hồi ký “Đường binh nghiệp của tôi”, Thiếu tướng Nguyễn Chuông đã nhắc lại: “Đến 23 giờ, các đơn vị đã chiếm lĩnh xong trận địa cơ bản. Bộ đội tiến hành đào công sự, cán bộ lên quan sát hướng tấn công, cán bộ pháo chỉ huy các mục tiêu, triển khai đo đạc các phần tử bắn, cán bộ xe tăng nhận lối mở cửa, các chiến sĩ thông tin triển khai rải dây xuống vị trí chỉ huy sở các cấp, mải miết đi lại, lên xuống. Mặc dù địch bắn, chiến sĩ ta vẫn bình tĩnh làm việc của mình nhanh hơn. Đúng 6 giờ sáng ngày 30-4, ta hạ lệnh tấn công vào căn cứ Phú Lợi. Các trận địa pháo bắn trước, các loại súng bắn theo như đổ đạn vào căn cứ. Tiếng đạn nổ vang cả trời, rung chuyển mặt đất. Đồn giặc trong căn cứ bốc cháy, khói lửa, bụi đất cuộn vào nhau bốc lên trời, lại tỏa xuống đất, liên tiếp, dồn dập, trùm lên mù mịt trong căn cứ Phú Lợi. Giặc trong căn cứ phản ứng rất yếu ớt. Pháo của ta lại chuyển sang bắn phá hoại các ụ súng, lô cốt. Ở hướng các cửa mở, bị phá sập, hỏa khí các lô cốt bị tiêu diệt. Sau 20 phút, hướng Trung đoàn 165 chỉ còn 2 hàng rào, hướng Trung đoàn 141 còn 3. Các trận địa pháo của địch trong đồn im bặt. Xe tăng ta đã xuất phát lên vị trí chuẩn bị xung phong. Pháo ta tiếp tục bắn cấp tập lần hai. Lúc này chiến hào 1 của địch bị sập từng đoạn. Trung đoàn 165 phá rào, phá hết lô cốt ở chiến hào 1, đoạn cửa mở. Địch phải co vào chiến hào 2. Trung đoàn 141 phá chỉ còn một hàng rào, chờ tăng lên là bộ binh cùng xe tăng xung phong…”.
Với sự xuất hiện của lực lượng xe tăng và khí thế tấn công mạnh mẽ của ta, quân địch hoảng loạn vứt cả súng đạn, quân trang, quân dụng tháo chạy. Đến 9 giờ sáng ngày 30-4-1975, căn cứ Phú Lợi bị đập tan. Căn cứ Phú Lợi - nơi tiểu đoàn cơ động mang tên một nhà tù khổng lồ và là căn cứ quân sự của cả quân Mỹ lẫn quân ngụy trong nhiều năm đã bị quân ta chiếm lĩnh hoàn toàn.Việc đập tan căn cứ Phú Lợi đã thể hiện được sự mưu trí trong đánh chiếm đồn địch của lực lượng ta, qua đó, tạo ra thế tiến công vững chắc cho các lực lượng mạnh mẽ tiến về giải phóng Sài Gòn - Gia Định.
Bài 26: Căn cứ Lai Khê tan rã
CAO SƠN – KIẾN GIANG
Xem thêm bình luận