Biết là mệt mỏi vì thiếu ngủ, thiếu chất dinh dưỡng, nhưng công nhân (CN) vẫn thích tăng ca để có tiền chi tiêu trong dịp Tết Nguyên đán sắp tới.
Công nhân Công ty TNHH Vĩnh Huy (TX.Dĩ An) tăng ca cuối năm. Ảnh: T.LÝ
Những tháng cuối năm, đến các khu công nghiệp (KCN) ở Bình Dương, điều dễ nhận thấy là CN thường đi làm sớm, về muộn. Một lý do đơn giản là CN tăng ca để đáp ứng yêu cầu đơn đặt hàng, cũng như tăng thu nhập. Anh Doãn Việt Ngân, CN Công ty TNHH Stickley International KCN VSIP, cho biết mỗi ngày, CN tăng ca từ 1 - 2 giờ. Những CN nào có nhu cầu thì đăng ký tăng ca. Ngoài tiền lương cứng, tiền tăng ca được tính vào cuối tháng. So với tiền lương, tiền tăng ca cao hơn nhiều vì có thêm phụ cấp. “Được tăng ca, có thêm thu nhập nên chúng tôi rất vui. Mỗi ngày tăng ca chỉ hơn 1 tiếng cũng không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe, giờ giấc sinh hoạt. Mặt khác, cuối tháng lại có thêm một khoản tiền để phụ gia đình mua sắm tết. Nghĩ đến việc tết, nhà có nhiều tiền mua sắm, nên ai cũng quên đi cái mệt”, anh Ngân nói. Hay Chị Phan Thị Hạnh, CN Công ty TNHH Vĩnh Huy (TX.Dĩ An) chia sẻ: “Tôi và các CN ở công ty đều hiểu, thời buổi kinh tế khó khăn không phải doanh nghiệp (DN) nào cũng có hàng cho CN tăng ca. Khi được tăng ca không ai xin nghỉ vì ai cũng muốn có thêm việc làm, thêm thu nhập”.
Để hoàn thành đơn hàng với đối tác, những ngày này, nhiều doanh nghiệp buộc phải tăng ca, nhưng điều quan trọng là không để ảnh hưởng nhiều tới việc thực hiện tiêu chuẩn SA 8000 (trách nhiệm xã hội về điều kiện lao động đối với người lao động). Tại Công ty TNHH Fujikura Fiber Optics VN KCN VSIP I, khi tăng ca, CN được tính thêm tiền, chế độ ăn giữa bữa, nghỉ 10 phút sau 1 giờ làm việc, nghỉ 30 phút sau 2 giờ làm việc. CN tăng ca ở ca đêm từ 17 giờ đến 19 giờ được cộng thêm 15.000 đồng tiền ăn. Ông Đào Ngọc Trung, Chủ tịch Công đoàn công ty nói: “Với chính sách hợp lý nên CN đồng tình ủng hộ, bởi đó cũng là mong muốn của họ”.
Việc tăng ca giúp CN có thêm thu nhập, nhất là những dịp tết đến, xuân về. Tuy nhiên, CN lao động cũng cần chú ý đến sức khỏe của bản thân để tránh việc tăng ca quá sức. Theo ông Nguyễn Văn Thọ, Trưởng khoa Bệnh nghề nghiệp của Trung tâm Sức khỏe lao động - Môi trường tỉnh, tăng ca sẽ giúp CN có thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống, bảo đảm sức khỏe, CN cần có chế độ dinh dưỡng phù hợp, ăn sáng, ăn khuya để lấy lại năng lượng đã tiêu hao. Bên cạnh đó, DN cần tạo điều kiện chăm lo cho CN thêm về việc chăm sóc sức khỏe, thời gian nghỉ giữa giờ làm việc, cung cấp bữa ăn giữa giờ… Riêng trung tâm với đặc thù chăm sóc sức khỏe cho CN, trung tâm đang nghiên cứu đưa vào hướng dẫn thể dục cho CN. CN sẽ được hướng dẫn những động tác thể dục đơn giản, hiệu quả để tự tập trước khi vào ca, ra ca. “Theo tôi, chăm sóc sức khỏe cho CN không chỉ môi trường làm việc, ăn uống mà cần phải để họ tập thể dục. Thể dục sẽ giúp CN giảm thiểu bớt các bệnh nghề nghiệp khi phải ngồi lâu, cố định một công việc”, ông Thọ nói.
Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Phùng Trung, Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết, hiện nay, các DN tổ chức làm thêm giờ không báo cáo cho ngành chức năng nên rất khó quản lý. Khi thanh tra, kiểm tra, DN làm sai nhưng vẫn báo đúng quy định. Chỉ khi nào xảy ra vấn đề như CN đình công, tai nạn lao động… thì chúng tôi mới có thể phát hiện được sự việc. Ông Trung khẳng định, DN tăng ca phải thực hiện đúng quy định của pháp luật; chi trả chế độ theo đúng quy định, thậm chí thưởng thêm cho CN vào dịp tết. Đó là điều cần thiết, như một chất “xúc tác” giúp CN luôn nỗ lực vì sự tồn tại và phát triển của DN.
Điều 106, Bộ luật Lao động quy định về làm thêm giờ: Người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đủ các điều kiện sau đây: Được sự đồng ý của người lao động; bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 1 ngày, trường hợp áp dụng quy định làm việc theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 1 ngày; không quá 30 giờ trong 1 tháng và tổng số không quá 200 giờ trong 1 năm, trừ một số trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định thì được làm thêm giờ không quá 300 giờ trong 1 năm. Sau mỗi đợt làm thêm giờ nhiều ngày liên tục trong tháng, người sử dụng lao động phải bố trí để người lao động được nghỉ bù cho số thời gian đã không được nghỉ.
THIÊN LÝ