Giải pháp khai thác bền vững nguồn nước tại huyện Phú Giáo

 Tài nguyên nước đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của huyện Phú Giáo. Để bảo đảm tài nguyên nước, Trung tâm Quan trắc - Kỹ thuật tài nguyên và môi trường tỉnh đã nghiên cứu đề xuất các giải pháp khai thác bền vững nguồn nước tại địa phương.

 Hiện tượng nhánh suối Rạch Bé bị mất dòng

Phát triển đi cùng với thách thức

Đại diện Trung tâm Quan trắc - Kỹ thuật tài nguyên và môi trường tỉnh cho biết trước tốc độ phát triển công nghiệp, đô thị, nông nghiệp và sự gia tăng nhanh chóng dân số cơ học hiện nay, Phú Giáo đang đứng trước hai thách thức lớn.

Thứ nhất, nhu cầu sử dụng nước cho các mục đích ngày càng tăng. Cụ thể, về nông nghiệp, diện tích đất nông nghiệp tăng, nhiều khu vực đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng từ cây cao su sang cây ăn quả cần nhiều nước hơn (như Khu nông nghiệp công nghệ cao An Thái, các trang trại). Với chính sách hạn chế một số ngành nghề cần nhiều nước và dễ ô nhiễm ở khu vực phía nam của tỉnh (như chăn nuôi, chế biến mủ cao su, dệt nhuộm, gạch ngói...) nên số cơ sở sản xuất này được định hướng đầu tư vào khu vực các huyện phía bắc, trong đó có huyện Phú Giáo ngày càng tăng.

Trong khi nhu cầu sử dụng nước tăng thì nguồn nước dưới đất tại huyện, đặc biệt ở một số xã phía tây và phía bắc của huyện lại khan hiếm. Để có nước phục vụ cho các hoạt động kinh tế và dân sinh, huyện đã đầu tư xây dựng các trạm cấp nước. Nhưng phần lớn các trạm cấp nước này khai thác từ nguồn nước dưới đất khan hiếm, công suất khai thác nhỏ, nước bị nhiễm phèn, khó xử xý và thường xuyên làm hư hỏng công trình nên hiện chưa đáp ứng được nhu cầu sử dụng nước của huyện.

Thứ hai, sự gia tăng ô nhiễm từ các hoạt động sản xuất, chăn nuôi và dân cư tới môi trường nói chung và nguồn tài nguyên nước nói riêng. Theo số liệu từ chương trình quan trắc nước mặt hàng năm của Trung tâm Quan trắc - Kỹ thuật tài nguyên và môi trường tỉnh cho thấy hàm lượng một số chỉ tiêu COD, NH4+, NO3-, NO2- có xu hướng gia tăng, cần có đánh giá và đưa giải pháp kiểm soát chất lượng nguồn nước.

Giải pháp khai thác nguồn nước bền vững

Từ năm 2018 đến nay, Trung tâm Quan trắc - Kỹ thuật tài nguyên và môi trường tỉnh thực hiện đề tài “Điều tra, đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng và đề xuất biện pháp quản lý, bảo vệ tài nguyên nước trên địa bàn huyện Phú Giáo”.

Đến nay, đề tài được thực hiện trên cơ sở các tài liệu điều tra, thu thập, đo đạc, thí nghiệm, lấy mẫu. Các tài liệu trên đã được chỉnh lý và hệ thống hóa phục vụ số hóa các bản đồ, lập báo cáo tổng kết. Trong đó, một số công tác đã thực hiện vượt khối lượng được phê duyệt như điều tra hiện trạng khai thác nước dưới đất: Đã tiến hành điều tra chi tiết của các cơ sở sản xuất, các hộ dân có quy mô trạng trại, mặc dù rất nhiều công trình có lưu lượng khai thác nhỏ, trong khi đề cương và dự toán chỉ yêu cầu điều tra chi tiết các cơ sở sản xuất, các hộ dân có lưu lượng khá lớn.

Công tác đo đạc thủy văn sông suối cũng được đo đạc ở các sông suối chính trên địa bàn, trong khi đề cương và dự toán chỉ yêu cầu đo đạc tại suối Bố, suối Thôn và suối Rạch Bé - là những suối chịu ảnh hưởng từ quá trình khai thác, sử dụng từ tỉnh Bình Phước.

Đề tài đã đánh giá trữ lượng khai thác tiềm năng, hiện trạng khai thác nước dưới đất của huyện; phân tầng địa chất - địa chất thủy văn. Đề tài cũng đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước, đặc điểm thủy văn sông suối, đặc điểm nước dưới đất; đánh giá chất lượng dưới đất, nước mặt trên địa bàn huyện…

 MY PHAN