Giữ gìn và phát triển vườn măng cụt đặc sản ở Thuận An

Bài 2: Vực dậy thương hiệu “Măng cụt Lái Thiêu” bằng du lịch sinh thái

Từ khi nhãn hiệu tập thể “Măng cụt Lái Thiêu” được công bố đã góp phần nâng cao giá trị kinh tế của sản phẩm măng cụt trước sự cạnh tranh gay gắt với các thương hiệu trái cây khác. Qua đó cũng góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền địa phương và người dân “vực dậy” thương hiệu du lịch sinh thái miệt vườn.

 Trái măng cụt được dán tem nhãn hiệu tập thể “Măng cụt Lái Thiêu” đã góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh giữa măng cụt Lái Thiêu với các thương hiệu trái cây khác

 Một thời hoàng kim

Cách đây hơn 10 năm, gia đình ông Lê Sơn Thủy (ngụ KP.Bình Phước, phường Bình Nhâm) có thể “sống khỏe” nhờ vào nguồn thu từ vườn măng cụt. Ông Thủy nhớ lại: “Vào mùa cao điểm trái chín, trong ngày gia đình đón khoảng 300 lượt khách (đa số là khách quốc tế) đến tham quan. Du khách đến đây có thể đi dạo dưới những vòm cây trĩu quả, mắc võng nghỉ ngơi trong vườn hoặc thưởng thức hương vị ngọt ngào từ các loại trái cây. Khách cứ việc hái trái ăn thoải mái xong rồi mời chủ vườn ra đếm cuống tính tiền… Nhờ đó, cuộc sống của gia đình sung túc. Những năm gần đây, không còn khách nào đến tham quan nữa. Vì thế, thu nhập của gia đình giảm đáng kể”.

Gia đình ông Nguyễn Văn Thiêm (ngụ KP.Thạnh Lộc, phường An Thạnh) đã nhiều năm gắn bó với nghề trồng cây ăn trái kết hợp mở quán ăn. Ông Thiêm chia sẻ: “Cùng với việc cho du khách tham quan vườn măng cụt và được thưởng thức quả chín tại chỗ, gia đình còn mở thêm quán ăn phục vụ các món đặc sản như gỏi gà bóp măng cụt, gà nướng sầu riêng… Vì vậy, những ngày diễn ra lễ hội mùa trái chín hay Tết Đoan Ngọ, quán không còn chỗ ngồi. Nhưng gần đây quán rất đìu hiu”, ông Thiêm nhớ lại.

Theo nhiều chủ vườn, Tết Đoan Ngọ những năm gần đây không còn sôi động như ngày trước nữa. Những vườn cây từng đón hàng trăm lượt khách tham quan giờ trở nên đìu hiu. Nguyên nhân là do diện tích và năng suất cây ăn trái ngày càng sụt giảm. Bên cạnh đó, nhiều du khách đến đây không muốn trở lại vì bị chèo kéo và “chặt chém”, hoặc các dịch vụ đi kèm nghèo nàn, không lôi cuốn được du khách.

Ngoài ra, qua “bài học” vườn cây bị mất mùa sau những lần mở cửa cho khách đến tham quan nên một số chủ vườn không “hứng thú” với loại hình du lịch miệt vườn. Nhiều chủ vườn cho rằng, cây măng cụt rất nhạy cảm với “hơi người”. Khi nhiều người vào vườn sẽ khiến lớp đất mặt trong vườn vốn tơi xốp trước đó bị dẽ, khiến rễ cám của cây măng cụt bị ảnh hưởng. Bên cạnh đó, một số khách đến tham quan có cách “ứng xử thô bạo” với vườn cây đã ít nhiều gây ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây măng cụt.

Vực dậy thương hiệu “Măng cụt Lái Thiêu”

Trước những thế mạnh có sẵn để phát triển loại hình du lịch sinh thái gắn với vườn cây ăn trái, UBND TX.Thuận An đã triển khai nhiều giải pháp để vực dậy thương hiệu “Măng cụt Lái Thiêu”. Nói về điều này, bà Huỳnh Thị Thanh Phương, Phó Chủ tịch UBND TX.Thuận An, cho biết để thực hiện chủ trương của tỉnh, với mong muốn bảo tồn ưu thế vườn cây đặc sản ở địa phương và tăng thu nhập cho người dân sống ở miệt vườn, Thị ủy và UBND TX.Thuận An đã triển khai nhiều giải pháp nhằm nâng cao năng suất, chất lượng vườn cây, gắn liền với phát triển du lịch sinh thái trên cơ sở bảo tồn, giữ gìn cảnh quan môi trường tự nhiên và bản sắc văn hóa địa phương. Địa phương còn chú ý đến quy hoạch quỹ đất dọc sông Sài Gòn và duy trì vườn trái cây làm nền cho thu hút du lịch, nghỉ dưỡng góp phần tăng giá trị của thương hiệu “Vườn cây Lái Thiêu” và “Măng cụt Lái Thiêu” phù hợp với định hướng của tỉnh. Đối với khu vực vườn cây ăn trái có tính chất nằm tập trung trong một khu vực như ở An Sơn, An Thạnh… người dân cần hợp tác xây dựng mô hình du lịch cộng đồng.

Cùng với đó, UBND TX.Thuận An còn xác định công tác đầu tư kết cấu hạ tầng rất quan trọng để thúc đẩy giao lưu hàng hóa, xây dựng và phát triển tuyến du lịch sinh thái vườn cho từng xã, phường ven sông Sài Gòn. Qua đó, góp phần tăng giá trị tài nguyên và môi trường sinh thái cho các khu vực khai thác du lịch và tạo điều kiện thuận lợi cho các thành phần kinh tế đầu tư khai thác phát triển đa dạng sản phẩm du lịch. Tuy nhiên, việc xây dựng hạ tầng cở sở phải phù hợp cảnh quan môi trường du lịch sinh thái. Ngoài ra, UBND TX.Thuận An còn phối hợp với các ban ngành chức năng quy hoạch phát triển du lịch vườn cây Lái Thiêu mang tính đồng bộ và tập trung quy hoạch chi tiết khu du lịch Cầu Ngang là trung tâm khu du lịch sinh thái.

Trong khi đó ông Trần Văn Viễn, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ cây ăn trái xã An Sơn, cho rằng, để loại hình du lịch sinh thái miệt vườn phát triển, chính quyền địa phương cần sớm phát triển mạng lưới giao thông “xương cá” để giúp việc đi lại của khách tham quan được thuận lợi hơn. Cùng với đó, địa phương cần khai thác tối đa lợi thế của sông Sài Gòn và các kênh rạch bằng việc mở rộng giao thông đường thủy, đưa khách tham quan bằng tàu thuyền. Ngoài ra, các nhà vườn cần liên kết kinh doanh để tạo cơ hội chia sẻ kinh nghiệm, xây dựng những nét đặc trưng riêng mỗi điểm vườn và cùng nhau khai thác tiềm năng vốn có tại miệt vườn, góp phần thúc đẩy sự phát triển du lịch tại địa phương.

NGUYỄN HẬU