Hơn 30 năm trước, con gái một người bán tạp phẩm từ Grantham đã bước vào số 10 phố Downing và tạo nên sự thay đổi rung chuyển cả nước Anh. Giờ đây, khi bà ở tuổi ngoài 80 và tránh xa quyền lực, người Anh vẫn nhớ tới “triều đại” của bà - cựu Thủ tướng Margaret Thatcher.
Bà là lãnh đạo đảng Bảo thủ từ 1975 - 1990, Thủ tướng Anh trong suốt thập niên 1980 (1979 - 1990), và là người phụ nữ duy nhất đến nay giữ hai chức vụ đó. Nhiệm kỳ thủ tướng của bà dài nhất trong lịch sử Anh kể từ năm 1827.
Thatcher là Thủ tướng phục vụ lâu nhất kể từ William Gladstone, cũng là người có thời gian liên tục dài nhất nắm giữ cương vị thủ tướng kể từ Lord Liverpool (đầu thế kỷ 19). Bà là phụ nữ duy nhất từng đảm nhiệm chức vụ thủ tướng và là lãnh tụ một chính đảng quan trọng tại Anh. Cùng với Margaret Beckett, bà là một trong hai phụ nữ từng nắm giữ một trong bốn chức vụ then chốt của quốc gia (Thủ tướng, Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Nội vụ và Bộ trưởng Ngoại giao).
Chính khách Margaret Thatcher năm 1970.
Bà được thế giới đánh giá là một trong những chính trị gia quan trọng nhất trong lịch sử chính trị đương đại. Margaret Thatcher chiếm vị trí thứ 16 trong danh sách 100 người Anh vĩ đại nhất thuộc mọi thời đại (danh sách do BBC thực hiện năm 2002).
Xa rời quyền lực, người phụ nữ đầy cứng rắn ấy vẫn không khỏi buồn bã bởi vị trí mơ hồ của mình trong trái tim những người dân Anh. Một người bạn của cựu Thủ tướng Anh cho biết, bà chưa từng có một ngày thực sự tốt đẹp kể từ khi rời phố Downing tháng 11-1990.
Và ngay sáng hôm sau rời nhiệm sở, bà đầm thép - một chính khách tiếng tăm trên chính trường thế giới trong hơn một thập niên đã thức dậy với đầy tâm trạng trong một ngôi nhà mới không tên ở Dulwich, phía đông nam London.
“Tôi nhớ nó, tôi mong là ở đó”, nhiều năm sau đó, bà nói với cựu Tổng thống Mỹ George Bush về những ngày tại phố Downing.
Ở cái tuổi xưa nay hiếm, bà thỉnh thoảng vẫn có bữa ăn trưa hay tham gia cuộc họp tại Viện Quý tộc hoặc thậm chí tham vấn cho chính phủ trước mỗi dự luật gây nhiều tranh cãi. Có hai điều bà yêu quý trong cuộc đời chính là số 10 phố Downing và Denis - người chồng đã qua đời. Một người bạn cũ là Lord McAlpine nhớ lại: “Margaret nhớ Denis mỗi ngày, họ cơ bản luôn sống và dành cho nhau”.
Khi Denis già yếu, và tới tận lúc ông mất năm 88 tuổi (5 tháng sau một ca phẫu thuật tim), Margaret Thatcher vẫn luôn chuẩn bị bữa sáng cho chồng hàng ngày. Con gái Carol của bà kể lại: “Bà thường xuyên kể chuyện về cha tôi, lúc nào bà cũng nhớ Denis, có một tấm chân dung lớn của ông trong phòng khách nhà bà, mọi thứ giống như ông vẫn luôn hiện diện”.
Về phương diện chính trị và thời thế, nghị sĩ McAlpine đánh giá về bà thế này: “Bà luôn chứng kiến và theo dõi những gì xảy ra với đất nước mà bà đã quá nỗ lực để cho nó thay đổi tốt hơn. Điều gì là căn bản khi nghĩ về Margaret Thatcher? Dù yêu hay ghét, tất cả mọi người vẫn luôn biết rằng, bà quan tâm tới đất nước này hơn mọi thứ khác, theo cách mà những chính khách dường như không thể làm được nhiều hơn thế. Những chính khách hiện tại dường như quan tâm tới chính họ nhiều hơn”.
Vì thế, hàng chục năm sau khi vẫy tay tạm biệt và cắn chặt đôi môi ngăn tiếng nấc nghẹn ngào, bà vẫn luôn tự hỏi vị trí của mình trong lòng người dân Anh liệu có còn.
Carol Thatcher kể một câu chuyện nhỏ. “Tôi luôn thuyết phục mẹ là mọi người vẫn yêu mến bà, nhưng mẹ không tin. Rồi một hội chợ địa phương diễn ra, mẹ tôi nói muốn tới đó. Khi chúng tôi tới nơi, bà được mọi người chào đón rất nồng ấm, nhiệt thành, mọi người vây xung quanh, đề nghị chụp ảnh với bà, rồi giải thích cho con cái họ bà là ai. Thật thú vị, mẹ tôi rất vui sướng, thực sự vui sướng vì khi bạn đã rời chính trường bạn dường như cũng thành người ẩn dật. Tôi nói với mẹ ‘Mẹ ơi, mẹ là một thần tượng’. Bà trả lời “Carol, mẹ nghĩ vị trí của mẹ trong lịch sử đã được đảm bảo”.
Hành trình từ con gái người bán hàng tới Bà đầm thép:
13-10-1925: Sinh ra ở Grantham.
1936: Theo học tại trường Kesteven và Grantham.
1943: Bắt đầu học ngành hóa tại Đại học Somerville, Oxford.
1946: Chủ tịch Hiệp hội Bảo thủ Đại học Oxford.
Tháng 12-1951: Kết hôn với doanh nhân Denis Thatcher.
Tháng 8-1953: Sinh đôi Carol và Mark.
Tháng 12: Trở thành luật sư.
Tháng 10-1959: Nghị sĩ của Finchley.
Tháng 10-1969: Phát ngôn viên giáo dục.
Tháng 7-1970: Phe bảo thủ thắng lợi trong tổng tuyển cử, Thatcher trở thành Bộ trưởng Giáo dục và Khoa học.
Tháng 2-1975: Được bầu làm lãnh đảo đảng Bảo thủ.
Tháng 5-1979: Đảng Bảo thủ giành thắng lợi trong tổng tuyển cử, Thatcher trở thành nữ Thủ tướng đầu tiên của Anh.
Tháng 6-1983: Đảng Bảo thủ giành thắng lợi trong tổng tuyển cử.
Tháng 6-1987: Đảng này tiếp tục thắng lợi và Thatcher trở thành Thủ tướng nắm giữ nhiệm kỳ thứ ba chưa từng có trong tiền lệ.
Tháng 11-1990: Michael Heseltine đứng lên thách thức Thatcher với vị trí lãnh đạo đảng Bảo thủ. Thatcher chiến thắng nhưng quyết định không tham gia cuộc bỏ phiếu vòng hai. John Major trở thành lãnh đạo đảng. Thatcher từ chức Thủ tướng.
Tháng 10-1993: Xuất bản cuốn hồi ký đầu - Những năm ở phố Downing
Tháng 6-1995: Trình làng hồi ký Đường tới quyền lực.
Tháng 3-2002: Sau vài lần đột quỵ nhẹ, bà chính thức tuyên bố từ bỏ diễn thuyết.
Tháng 6-2003: Denis Thatcher qua đời.
Tháng 10-2005: Kỷ niệm sinh nhật 80 tuổi.
Tháng 2-2007: Khánh thành tượng đồng Margaret Thatcher. Bức tượng cao 2,24m được đặt đối diện với tượng nhà lãnh đạo Thế chiến II Sir Winston Churchill ở hành lang của Hạ viện, cung điện Westminster. Đây là lần đầu tiên việc này xảy ra với một cựu Thủ tướng còn sống.
Tháng 9: Uống trà tại phố Downing với Gordon Brown.
Tháng 1-2008: Giải thưởng Thành tựu trọn đời.
Tháng 3: Đột quỵ trong bữa tối và được đưa tới bệnh viện.
Tháng 8: Thông tin bà bị chứng tâm thần phân liệt được chính thức công nhận.
Theo VNN
Xem thêm bình luận