Để có những thành công như hôm nay, Bình Dương đã có một tầm nhìn sớm, vượt qua hào quang của quá khứ sau khi thành công về việc xây dựng các khu công nghiệp và thu hút đầu tư. Từ khi tái lập tỉnh, Bình Dương đã có một bước đi đúng đắn theo một logic của sự phát triển. Đó là lúc nào cũng trong tâm thế vươn lên theo hướng thay đổi đẳng cấp và cho đến bây giờ Bình Dương đã làm rất tốt điều đó.
Thành phố mới Bình Dương. Ảnh: QUỐC CHIẾN
Ngoạn mục vượt qua mục tiêu
Xin được khái quát vắn tắt logic phát triển của Bình Dương: Ngay từ ngày đầu tách tỉnh, Bình Dương đã không lựa chọn dựa vào lợi thế đất đai để “phát huy thế mạnh nông nghiệp”; tập trung đón bắt làn sóng đầu tư vào các khu công nghiệp “thế hệ mới” để sớm trở thành tỉnh công nghiệp “định hướng hiện đại”; nỗ lực hiện đại hóa nhanh với việc chuyển hướng mục tiêu chiến lược sang xây dựng đô thị hiện đại, một tổ hợp dịch vụ - thương mại và công nghiệp đẳng cấp.
Từ 3 - 4 năm nay, dù chân dung đô thị hiện đại đó vẫn đang định hình, Bình Dương đã nâng cấp mục tiêu đó thành “thành phố thông minh", dựa trên nền tảng công nghệ số, xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo - không chỉ riêng cho đô thị mới Bình Dương mà cho cả tỉnh.
Nhiều nhận định cho rằng, Bình Dương ở cạnh TP.Hồ Chí Minh và xem đây dễ được coi là một lợi thế phát triển. Tuy nhiên, từ góc nhìn Bình Dương, với điểm xuất phát thấp và vị thế “đi sau”, có lẽ khía cạnh bất lợi thế dường như lại trội hơn. Khả năng đóng vai “ngoại ô” phục vụ “nội đô” phát triển, triển vọng chuyển hóa “lợi thế đi sau” thành nguy cơ “đi theo”, không thể bứt phá để vượt lên của Bình Dương là rất lớn.
Tuy hiện nay, về tổng thể, Bình Dương vẫn chưa vượt qua TP.Hồ Chí Minh, vẫn giữ vị trí “đi sau”, song hơn 20 năm qua Bình Dương đã thực hiện thành công nỗ lực bứt phá phát triển, đã thoát khỏi điểm xuất phát thấp, xác lập một đẳng cấp, một vị thế và một tư thế phát triển mới. Dùng từ “ngoạn mục” để nói về thành tích phát triển mà Bình Dương đạt được hôm nay tôi nghĩ là không quá. Với tư duy thị trường triệt để, cách tiếp cận phát triển “tiến vượt” chứ không phải nỗ lực “bắt chước, kiên trì đi sau và đi theo”, những gì Bình Dương đạt được là xứng đáng.
Một thực tế rằng trong suốt hành trình phát triển, Bình Dương luôn nâng tầm khát vọng; luôn đặt ra mục tiêu chiến lược cao hơn về đẳng cấp và luôn nỗ lực vượt qua mục tiêu đã đạt được. Đó là lý do giải thích tại sao trong hơn 20 năm qua, Bình Dương luôn tiến lên và tiến vượt. Hiện nay, quy mô dân số Bình Dương đã tăng gần gấp đôi so với 20 năm trước; còn mức GDP đầu người, từ một khoảng cách rất xa, nay đã tiến khá sát mức của TP.Hồ Chí Minh.
Từ những kết quả phát triển đó, có thể đúc kết những bài học kinh nghiệm của Bình Dương: Luôn giữ tầm nhìn “tiến kịp và tiến cùng thời đại”; không tự mãn với thành tích đạt được, dù rất to lớn, qua mỗi bước đi; kiên trì với định hướng phát triển thị trường mở cửa và hội nhập quốc tế. Nhưng Bình Dương thành công còn nhờ biết đặt tất cả kinh nghiệm, nỗ lực phát triển không mệt mỏi của mình trên nền tảng: Luôn duy trì và củng cố sự đồng thuận trong nhận thức, đồng tâm trong ý chí và đồng lòng trong hành động, trước hết là trong bộ máy lãnh đạo tỉnh. Dẫu rằng Bình Dương chắc chưa hết các bài học song như vậy cũng tạm đủ để nhận diện những điều chính yếu nhất trong quá trình phát triển đi lên hiện đại của Bình Dương.
Tôi muốn nói thêm rằng việc trở lại kinh nghiệm phát triển của Bình Dương luôn là điều có ý nghĩa và rất cần thiết - không chỉ cho Bình Dương mà theo tôi, cho cả các địa phương khác lẫn cho việc thiết kế các chính sách phát triển tầm quốc gia. Vì sao lại như vậy? Đơn giản vì từ kinh nghiệm phát triển của Bình Dương, có thể rút ra nhiều bài học quý báu - về cách tổ chức, quản lý, điều hành quá trình chuyển đổi sang kinh tế thị trường trong bối cảnh bị nhiều ràng buộc thể chế lẫn các điều kiện phát triển, về tầm nhìn, về cách lựa chọn mục tiêu ưu tiên, về cách nuôi dưỡng khát vọng và quyết tâm hành động…
Vươn lên toàn cầu, huy động hiệu quả sức mạnh từ doanh nghiệp
Việc huy động sức mạnh từ các doanh nghiệp (DN) tham gia vào việc đẩy mạnh sự phát triển cho tỉnh đã tạo ra những hiệu quả quan trọng. Từ vài chục năm nay, khẩu hiệu “thành danh” của Bình Dương là “chính quyền phục vụ DN”. Với khẩu hiệu đó, Bình Dương đã nhanh chóng xây dựng cho mình một lực lượng DN k há hùng hậu.
Hiện nay, Bình Dương đang vươn lên một tầm mới, với tiêu chí phấn đấu quan trọng nhất là tính hiện đại, là đẳng cấp phát triển. Nghĩa là Bình Dương đang đặt cho mình mục tiêu đua tranh phát triển toàn cầu và vươn lên ngang tầm thời đại. Với mục tiêu đó thì tư duy về lực lượng phát triển của Bình Dương cũng thay đổi: Không thể tiếp tục “hùng hậu” bằng các DN vừa và nhỏ, với công nghệ không cao, cần phải xây dựng các chuỗi sản xuất - công nghệ hiện đại, với trụ cột là các tập đoàn kinh tế hùng mạnh về tài chính và tiên phong về công nghệ.
Tại Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á (Horasis 2019) lần thứ 2 liên tục được tổ chức tại Bình Dương vừa qua đã truyền đi thông điệp đó một cách rõ ràng và đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ không chỉ của Chính phủ Việt Nam mà của cả các chuyên gia, DN quốc tế và Việt Nam.
Bình Dương đang định hình chiến lược phát triển đúng đắn, hướng đến thành phố thông minh, đón làn sóng cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Do đó, khả năng hội tụ được sức mạnh phát triển, bao gồm trụ cột là các tập đoàn kinh tế mạnh, công nghệ cao và đông đảo các DN vừa và nhỏ và khởi nghiệp, cũng như các viện, trường là rất lớn. Đây là cơ sở để tin Bình Dương sẽ tiếp tục thành công.
Điều tôi ấn tượng nhất về sự phát triển của Bình Dương chính là Becamex IDC - một DN Nhà nước nhưng biết kinh doanh thị trường, biết đóng vai trò là trụ cột phát triển cho cả tỉnh. Becamex IDC chính là yếu tố quan trọng bậc nhất định hình chân dung phát triển hướng tới hiện đại cho Bình Dương.
Trong Đề án “Thành phố thông minh Bình Dương”, vai trò to lớn của Becamex IDC được phát huy hiệu quả rõ nét. Vì thế, tôi tin triển vọng sáng sủa của nó. Và tôi kỳ vọng, Bình Dương ngay từ giờ nên “ươm mầm” các DN trụ cột như Becamex để tiếp tục phát huy sức mạnh từ DN, làm lực hút để các “vệ tinh” DN nhỏ và vừa phát triển, nhất là trong quá trình xây dựng chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đương nhiên, nói như vậy không có nghĩa là đánh giá thấp vai trò của các yếu tố khác trong thành công mà Bình Dương đạt được. Nhưng tôi đang nói đến điểm đặc sắc, khác thường và gây ấn tượng mạnh nhất của Bình Dương trong hành trình phát triển. Ít nhất cũng là đối với riêng tôi.
Trong hành trình đi tới, Bình Dương cần lưu ý những điều gì để bảo tồn và phát huy những thành quả đạt được, bước tiếp thành công từ quá khứ và hiện tại:
Một là kiên trì đường lối phát triển thị trường hiện đại - mở cửa - hội nhập. Hai là không được xa rời nguyên tắc tiến cùng thời đại, biết xây dựng các chuỗi, biết tham gia các mạng sản xuất toàn cầu. Ba là chú trọng phát triển có chiều sâu khoa học - công nghệ, nguồn nhân lực tri thức, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Bốn là tiến cùng với cả vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, hạt nhân là tứ giác “TP.Hồ Chí Minh - Bình Dương - Đồng Nai - Bà Rịa - Vũng Tàu”.
PHÓ GIÁO SƯ - TIẾN SĨ TRẦN ĐÌNH THIÊN Nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam
Xem thêm bình luận