Học sinh đam mê sáng tạo, nghiên cứu

Những dự án xuất sắc

Cuộc thi KHKT năm học 2023-2024 có 159 HS từ 9 phòng GD&ĐT và 25 trường THPT tham gia với 86 dự án dự thi ở 13 lĩnh vực. Trong đó, 41 sản phẩm của khối THCS và 45 sản phẩm của khối THPT. Tổng kết cuộc thi, trong số 32 dự án đạt chất lượng cao nhất được trao giải có 2 giải nhất. Đây cũng là 2 dự án được chọn để tham gia cuộc thi KHKT cấp quốc gia diễn ra vào tháng 3 sắp tới.

Dự án: “Tái chế chất thải thủy tinh làm vật liệu kết cấu thay thế cát trong sản xuất bê tông” của HS trường THPT Chuyên Hùng Vương (TP.Thủ Dầu Một) là một trong hai dự án đạt giải nhất trong cuộc thi năm nay. Dự án này đến từ ý tưởng của em Nguyễn Hoàng Quân (lớp 11) và Nguyễn Phạm Thị Quỳnh Như (lớp 10). Các em đã nghĩ ra việc thay thế bột thủy tinh trong sản xuất bê tông thay vì sử dụng cát như hiện nay.

Em Nguyễn Hoàng Quân cho biết, qua tìm hiểu, các em thấy nguồn cát tự nhiên đang ngày càng khan hiếm, nên việc tìm ra các nguồn vật liệu thay thế cát truyền thống để bình ổn thị trường, góp phần vào việc phát triển bền vững đang là vấn đề có tính cấp thiết cao. Đó là lý do các em nảy ra ý tưởng tái chế chất thải thủy tinh thay thế một phần cho cát làm vật liệu kết cấu trong sản xuất bê tông. “Mục tiêu của đề tài là đưa ra và tiến hành nghiên cứu, tìm ra nguồn vật liệu có nguồn cung cấp dồi dào, thay thế một phần cát tự nhiên nhưng vẫn giữ được các đặc tính của bê tông sử dụng cát tự nhiên”, Quân chia sẻ. Thời gian tới, các em sẽ tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện dự án để tham dự kỳ thi KHKT cấp quốc gia vào tháng 3 sắp tới.

Bên cạnh những dự án của các anh chị cấp THPT, trong cuộc thi năm nay, các em HS cấp THCS cũng thể hiện tài năng qua những dự án tham dự. Ở khối THCS, TP.Thủ Dầu Một và huyện Dầu Tiếng là hai địa phương có nhiều trường đạt giải cao.

Dự án: “Bộ bàn phím chữ nổi và phần mềm soạn thảo văn bản dành cho người khiếm thị” của HS trường THCS Phú Mỹ (TP.Thủ Dầu Một) đã đạt giải nhất ở cấp THCS. Dự án của các em được tạo ra với mục tiêu cung cấp cho nhóm người khiếm thị khả năng tự chủ trong việc soạn thảo văn bản và làm việc trên máy tính. Đặc biệt, dự án này có tiềm năng hỗ trợ các giáo viên tại các trường dành cho người khiếm thị trong việc tạo và in các bài tập chữ nổi cho HS một cách nhanh chóng và hiệu quả.

 Dự án của nhóm HS trường THPT Chuyên Hùng Vương (TP.Thủ Dầu Một) đạt giải nhất ở cấp THPT

Em Nguyễn Thái Phương Nam và Nguyễn Khắc Tiến Nam - đồng tác giả của dự án cho biết: Qua quá trình nghiên cứu và quan sát tại các trường dành cho người khiếm thị, chúng em đã nhận thấy sự thiếu hụt thiết bị công nghệ là một thách thức lớn đối với người khiếm thị trong cuộc sống, khi cuộc cách mạng công nghệ và số hóa đang diễn ra nhanh chóng. Đặc biệt, người khiếm thị gặp nhiều khó khăn khi sử dụng máy tính và việc phải viết chữ nổi thủ công không chỉ tốn thời gian mà còn gây rào cản cho việc sao chép hoặc in ấn, sự bất tiện trong việc tiếp cận thông tin và công nghệ.

Sân chơi sáng tạo

Năm học 2023-2024 là năm học thứ 12 Sở GD&ĐT tổ chức cuộc thi KHKT. Đây là sân chơi sáng tạo hấp dẫn, tạo cơ hội để HS áp dụng kiến thức đã học trên sách vở vào thực tế. Cuộc thi KHKT giúp các em có thể phát triển khả năng giải quyết vấn đề thông qua nghiên cứu khoa học và khám phá ra các ứng dụng thực tiễn của KHKT; góp phần phát triển phẩm chất, năng lực của bản thân. Không những thế, cuộc thi KHKT tạo cơ hội cho giáo viên các trường trao đổi kinh nghiệm về các vấn đề liên quan đến KHKT; thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá, giáo dục STEM trong các trường trung học; thúc đẩy việc tự bồi dưỡng của thầy cô để nâng cao năng lực chuyên môn, nghiệp vụ, nâng cao chất lượng dạy học trong các nhà trường.

Đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, ngành GD&ĐT tỉnh đã và đang thực hiện dạy học theo định hướng phát triển năng lực của HS, trong đó có việc tổ chức các hoạt động giáo dục STEM cho HS. Ông Nguyễn Văn Phong, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT nhìn nhận, cuộc thi KHKT đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong tình hình mới, kích thích sự sáng tạo trong môi trường học đường; phát triển năng lực tự học, giúp HS bước đầu làm quen với nghiên cứu khoa học; đồng thời rèn luyện thêm cho các em kỹ năng vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết những vấn đề thực tiễn của cuộc sống.

Theo đánh giá của Ban Giám khảo cuộc thi, các dự án tham gia cuộc thi KHKT năm nay được đầu tư có chiều sâu, đạt chất lượng rất tốt, đặc biệt là các dự án về khoa học vật liệu, phần mềm hệ thống, hệ thống nhúng, robốt và máy thông minh… Kết quả của cuộc thi cho thấy việc xây dựng chương trình giáo dục phổ thông theo phương pháp tiếp cận KHKT, công nghệ và toán học (STEM) đã được triển khai kịp thời và có hiệu quả trong các nhà trường; có thể từng bước phát triển, nâng cao chất lượng về giáo dục STEM trong các nhà trường, từng bước đáp ứng được các mục tiêu về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

 HỒNG THÁI