Hỏi: Cha tôi sinh năm 1968, vì điều kiện sức khỏe không cho phép nên muốn đi giám định sức khỏe để nghỉ hưu có được không? Cha tôi đã đóng bảo hiểm được 30 năm. Nếu được thì cần chuẩn bị những giấy tờ và thủ tục gì để giám định. Hoặc xin nêu rõ điều kiện để được giám định về hưu trước thời hạn và quyền lợi được hưởng khi về hưu?
Trả lời: Điều kiện hưởng lương hưu trước tuổi, khi suy giảm khả năng lao động được quy định tại Điều 51, Luật BHXH và hướng dẫn tại Điều 27, Nghị định 152/2006/NĐ-CP ngày 22-12-2006 của Chính phủ như sau: Người lao động đã đóng BHXH đủ 20 năm trở lên, bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên, được hưởng lương hưu với mức thấp hơn so với mức lương hưu của người đủ điều kiện (quy định tại Điều 50 Luật BHXH và Điều 26, Nghị định này) khi nam đủ 50 tuổi trở lên, nữ đủ 45 tuổi trở lên; đối với trường hợp có đủ 15 năm trở lên làm nghề hoặc công việc đặc biệt nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì không kể tuổi đời. Theo như thông tin bạn cung cấp thì cha bạn mới 48 tuổi, chưa đủ tuổi để hưởng lương hưu theo quy định tại điều 51, Luật BHXH, phải chờ đến 50 tuổi theo quy định để hưởng chế độ hưu trí nếu có kết luận của Hội đồng giám định y khoa suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên.
Theo quy định tại khoản 3, Điều 5, Thông tư số 07/2010/TT-BYT ngày 5-4-2010 của Bộ Y tế hướng dẫn việc giám định mức suy giảm khả năng lao động của người lao động tham gia BHXH bắt buộc: Giấy giới thiệu của người sử dụng lao động. Trường hợp người lao động đang bảo lưu thời gian đóng BHXH, cơ quan BHXH cấp tỉnh cấp giấy giới thiệu theo mẫu quy định; giấy đề nghị giám định theo mẫu quy định; tóm tắt hồ sơ của người lao động theo mẫu quy định.
Theo Điều 52 khoản 2 Luật BHXH 2006, mức lương hưu hàng tháng của người lao động đủ điều kiện quy định tại Điều 51 của luật này được tính như quy định tại khoản 1 điều này, sau đó cứ mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi quy định thì giảm 1%.
Hỏi: Công ty tôi có người lao động sinh ngày 5-7-1955, đến ngày 31-7- 2015 đủ tuổi nghỉ hưu. Công ty làm thủ tục nghỉ chế độ như quy định và sẽ ký hợp đồng lao động xác định thời hạn mới với lao động này từ ngày 1-8- 2015. Tôi muốn biết, việc áp dụng thời giờ làm việc đối với người lao động cao tuổi trong năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu được thực hiện như thế nào? Hợp đồng lao động ký từ ngày 1-8-2015 có được áp dụng rút ngắn 1 giờ làm việc/ngày không?
Trả lời: Khoản 10, Điều 3 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP quy định: “Thời giờ làm việc được rút ngắn mỗi ngày ít nhất 1 giờ đối với người lao động cao tuổi trong năm cuối cùng trước khi nghỉ hưu” được tính vào thời giờ làm việc được hưởng lương. Theo như ông trình bày tại câu hỏi, người lao động sinh ngày 5-7-1955 đã làm thủ tục nghỉ hưu vào ngày 31-7-2015 (nghỉ hưu đúng tuổi), sau đó tiếp tục ký thêm hợp đồng lao động. Thời gian từ ngày 31-7-2015 về trước thì người lao động này không phải lao động cao tuổi nên không phải đối tượng quy định tại khoản 10, Điều 3 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP.
Thời gian từ ngày 1-8-2015 thì người lao động này là người lao động đã nghỉ hưu nên cũng không phải đối tượng khoản 10, Điều 3 Nghị định số 45/2013/NĐ-CP nêu trên, nhưng là người lao động cao tuổi, nếu ký hợp đồng tiếp thì “được rút ngắn thời giờ làm việc hàng ngày hoặc được áp dụng chế độ làm việc không trọn thời gian” theo quy định khoản 2 Điều 166 Bộ luật Lao động.
P.V