Hiện nay, không ít người lầm tưởng hút thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng ít độc hại hơn thuốc lá thông thường. Thực tế, các loại thuốc lá này có khoảng 15.500 loại hương liệu để tạo mùi vị, đặc biệt có chứa chất gây nghiện, gây ung thư, làm tổn thương nội tạng và có thể gây tử vong.
Gia tăng học sinh sử dụng thuốc lá điện tử
Thống kê tại nước ta cho thấy, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trong giới trẻ đang gia tăng rất nhanh.
Ngành chức năng tổ chức tuyên truyền tác hại thuốc lá cho cán bộ, đoàn viên thanh niên
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã làm cuộc điều tra sức khỏe học sinh toàn cầu cho thấy tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử tăng lên 2,6% (năm 2015 là 0,2%). Trong đó, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điện tử trong học sinh ở nhóm tuổi 13 - 17 tăng từ 2,6% năm 2019 lên 8,1% năm 2023; ở nhóm 13 - 15 tuổi tỷ lệ tăng hơn gấp đôi chỉ trong 1 năm, từ 3,5% năm 2022 lên 8% năm 2023.
Thuốc lá điện tử đang xâm nhập vào các trường học, ảnh hưởng xấu tới hành vi, lối sống, sức khỏe của học sinh, sinh viên, đồng thời gây ra các hậu quả trước mắt và lâu dài về sức khỏe, kinh tế - xã hội.
Thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có nguy cơ cao tiềm ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử dụng ma túy và các chất gây nghiện. Một số loại ma túy sử dụng cùng thuốc lá điện tử khi thử test không phát hiện được ngay mà phải cần rất nhiều xét nghiệm chuyên sâu mới phát hiện được.
Các tập đoàn thuốc lá trên thế giới đang thực hiện các hoạt động mở rộng việc tiêu thụ sản phẩm thuốc lá mới thông qua việc quảng bá gây nhầm lẫn cho người sử dụng rằng sản phẩm thuốc lá mới là sản phẩm ít hại hơn so với sản phẩm thuốc lá điếu thông thường và là sản phẩm giúp cai nghiện thuốc lá thông thường.
Tuy nhiên, đây là những thông tin sai sự thật. Đa phần thuốc lá điện tử có chứa nicotine, là chất gây nghiện, độc hại, là nguyên nhân gây các bệnh tim mạch, hô hấp, tiêu hóa.
Đoàn viên thanh niên tham gia cuộc thi “Tìm hiểu Luật Phòng chống tác hại thuốc lá, sáng kiến về phòng chống tác hại thuốc lá trong đoàn viên thanh niên Bình Dương”
Theo WHO, có khoảng 15.500 loại hương liệu được sử dụng trong các sản phẩm thuốc lá điện tử để tạo mùi vị, trong đó rất nhiều loại độc hại và chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại đối với sức khỏe. WHO cũng khẳng định hiện không có bằng chứng khoa học về việc thuốc lá điện tử giúp cai nghiện thuốc lá điếu thông thường. Hầu hết thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng chứa thành phần nicotine và rất nhiều hóa chất độc hại đối với sức khỏe con người.
Một số tác hại có thể kể tới, gồm: Gây nghiện, ung thư, các bệnh đường hô hấp, tim mạch, chấn thương do cháy nổ thiết bị điện tử, ảnh hưởng tới người hút thuốc lá thụ động, môi trường sống và nguy cơ phát sinh tệ nạn, đe dọa an sinh, sự phát triển bền vững của đất nước.
Gây nghiện, gây ung thư và các bệnh lý về phổi
Nicotine trong thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là chất gây nghiện mạnh và rất độc hại, do đó nó gây hại như các sản phẩm thuốc lá thông thường. Một số loại thuốc lá điện tử có chứa lượng nicotine tương đương một bao (20 điếu) thuốc lá truyền thống. Ngoài ra, sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng còn làm trầm trọng hơn các triệu chứng trầm cảm, lo âu hoặc ung thư.
Các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và tinh dầu thuốc lá điện tử
Ngoài việc gây nghiện cao, nicotine làm tăng nguy cơ gây ung thư thông qua tăng sinh tế bào, mất cân bằng oxy hóa, gây chết tế bào và đột biến DNA, cũng như sự phát triển của khối u. Đặc biệt một số hợp chất, kim loại nặng có trong khói thuốc lá điện tử có thể gây ung thư, thay đổi cấu trúc tế bào.
Nicotine cũng làm tăng nguy cơ rối loạn tim mạch, sử dụng nicotine lâu dài có thể gây suy tim hoặc tử vong. Một số hóa chất độc hại như carbon monoxide trong khói thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, suy tim, đột quỵ.
Cùng với gây nghiện, gây ung thư, thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng còn gây các bệnh đường hô hấp. Điển hình bệnh “phổi bỏng ngô” hay còn gọi là viêm tiểu phế quản tắc nghẽn. Đây là một bệnh hiếm gặp được cho là do diacetyl, một trong các hóa chất tạo mùi hương trong khói thuốc lá điện tử có khả năng đi sâu vào phổi gây ra. Các biểu hiện thường gặp là ho, thở khò khè, đau ngực và thở nông. Hiện chưa có thuốc điều trị khỏi hoàn toàn bệnh này.
Bệnh viêm phổi lipid có liên quan đến hút thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Bệnh là hậu quả của việc hít các hợp chất, chất dầu có trong dung dịch điện tử. Các axit béo bám dính vào phổi và gây ra phản ứng viêm tại phổi. Các triệu chứng thường gặp là ho mạn tính, thở nông, ho ra máu hoặc đờm có máu. Hiện tại không có thuốc điều trị đặc hiệu cho bệnh này.
Hút thuốc lá và hút thuốc lá điện tử gây nguy cơ tràn khí màng phổi nguyên phát hoặc làm suy giảm chức năng phổi. Sử dụng thuốc lá điện tử lâu dài có thể gây bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Triệu chứng thường gặp của bệnh là ho, khó thở kéo dài vì đường thở bị hẹp lại, gây ra tình trạng suy giảm hô hấp, hạn chế khả năng hoạt động, giảm chất lượng cuộc sống.
KIM HÀ - QUỲNH TRANG
Xem thêm bình luận