Kéo giảm tỷ lệ ly hôn trong các gia đình trẻ: Chú trọng trang bị kiến thức về hôn nhân gia đình

Theo thống kê của Tòa án Nhân dân tỉnh, những năm gần đây, tình trạng ly hôn ngày càng gia tăng. Điều đáng lo ngại là tỷ lệ ly hôn ở giới trẻ tăng và độ tuổi ly hôn ngày càng trẻ hóa. Vấn đề ly hôn gia tăng kéo theo nhiều hệ lụy cho gia đình và xã hội. Sau ly hôn, mỗi cá nhân sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề về tâm lý, sức khỏe, kinh tế, nhất là đối với phụ nữ và trẻ em…

 Mâu thuẫn thời công nghệ

Luật sư Hoàng Thị Định, tư vấn viên Trung tâm Tư vấn pháp luật, Hội Luật gia tỉnh cho biết bà đã tham gia nhiều đợt tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý cho người dân và nhận thấy mâu thuẫn phổ biến nhất bắt nguồn của các vụ ly hôn là do ghen tuông, mâu thuẫn tiền bạc dẫn đến tranh chấp tài sản. Câu chuyện của anh N.V.A., phường Phú Mỹ (TP.Thủ Dầu Một) là một điển hình.

 Nâng cao kiến thức pháp luật về hôn nhân gia đình cho thanh niên, đặc biệt là các bạn chuẩn bị lập gia đình là việc cần thiết để kéo giảm các vụ ly hôn. Trong ảnh: Tư vấn pháp luật cho thanh niên công nhân tại TX.Thuận An

Anh A. và chị O. sống với nhau hơn 10 năm và có hai con. Làm chủ một doanh nghiệp kinh doanh nên anh A. thường xuyên tiệc tùng giao lưu với khách hàng và các đối tác. Ngày còn nhỏ, chị O. chịu nhiều tổn thương do thường xuyên chứng kiến cảnh mẹ bị cha bạo hành nên trong lòng luôn có sự ám ảnh về những người đàn ông ngoại tình, bạo lực.

Khi phát hiện anh A. ngoại tình, cả chị O. và mẹ ruột rất giận, bàn cách đe dọa anh A. Mẹ chị O. có lần đem can xăng đến trước cửa phòng anh A. hăm dọa. Riêng chị O. nhiều lần tìm đến nơi ở của cô nhân tình chửi mắng, đe dọa. Mỗi lần anh A. về nhà thì giữa họ luôn nổ ra những cuộc cãi vã, xô xát. Quá buồn bã, anh A. tìm đến Trung tâm Tư vấn pháp luật kể lại câu chuyện của mình. Anh cho biết mình không muốn ly hôn vì thương các con, Tuy nhiên, chuyện ly hôn có lẽ phải sớm xảy ra vì mâu thuẫn của anh và chị O. ngày càng sâu sắc.

Khi đời sống công nghệ ngày càng phát triển thì đời sống tinh thần của gia đình cũng ngày càng thay đổi. Không khó để bắt gặp những gia đình thay vì quây quần bên mâm cơm thì lại mải mê “lướt” điện thoại. Điều này vô tình làm cho hôn nhân của nhiều cặp vợ chồng rạn nứt.

Trường hợp anh N.V.L. và chị L.T.M., phường Phú Hòa là một ví dụ. Cả hai vợ chồng cùng làm chủ doanh nghiệp, chị vợ lo khâu kế toán. Mỗi ngày gặp nhau tại công ty, họ không trao đổi nhiều ngoại trừ những vấn đề liên quan đến công việc. Họ hiếm khi có bữa cơm chung, có khi cả tuần cả hai đều đi ăn với bạn bè bên ngoài. Mỗi khi về nhà, anh L. và chị M. đều mải mê xem điện thoại. Thấy chị M. vui cười mỗi lần lướt mạng xã hội, anh L. sinh nghi và tìm cách xem trộm các tin nhắn trên Zalo, Facebook. Những dòng tin nhắn mùi mẫn với một chàng trai lạ trên điện thoại của chị M. làm anh L. choáng váng. Thì ra, bấy lâu nay chị M. mải mê “chát chít” với bạn bè và cả nhân tình mà không buồn đoái hoài gì đến gia đình nữa. Một ngày kia, anh L. mở cốp xe của chị M. thì phát hiện một túi nylon nhỏ chứa 2 viên thuốc mang tên “thuốc tình yêu”. Anh L. tức giận đem bằng chứng ra trước mặt để xem chị M. “còn gì chối cãi”. Kết quả, sau những trận cãi vã lôi đình, anh L. chính là người quyết định viết đơn ly hôn.

Luật sư Lý Trung Dũng, Công ty Luật Nghiêm và Chính, cho biết “Tôi tham gia nhiều vụ ly hôn. Trong những vụ án ly hôn, mâu thuẫn có nhiều nhưng tôi ấn tượng nhất vẫn là những “tranh chấp giành quyền nuôi con”. Có trường hợp vợ là người Việt, chồng là người Nhật. Kết quả xét xử người con trên 36 tháng tuổi đã được giao cho cha nuôi dưỡng. Tôi thật sự xót xa cho người mẹ. Dù điều kiện tài chính người mẹ này không bằng người cha nhưng tấm lòng và sự chăm sóc của người mẹ thì làm sao người cha có thể so sánh được? Đó là vụ ly hôn làm tôi rất buồn”.

Yêu nhanh, cưới vội, ly hôn sớm

Từ đánh giá của những thẩm phán và các luật sư thụ lý các vụ ly hôn thì có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ly hôn hiện nay. Đối với những cặp vợ chồng trẻ chỉ mới cưới được vài tháng đã nộp đơn ra tòa, thường thì nguyên nhân là có sự can thiệp của hai gia đình thông gia dẫn đến mâu thuẫn, do chưa tìm hiểu kỹ trước khi cưới và kỹ năng xử lý tình huống mâu thuẫn trong hôn nhân còn hạn chế. Các cặp ly hôn ở độ tuổi 9X, 2X thường là những cặp “yêu nhanh, cưới vội” hoặc “cưới theo chỉ định của bác sĩ”. Thực tế, giai đoạn yêu đương và cuộc sống hôn nhân khác biệt đã làm nhiều người trẻ vỡ mộng. Họ tìm đến giải pháp ly hôn một cách nhẹ nhàng, nhanh gọn vì không vướng tranh chấp tài sản, con cái.

Trường hợp chị Nguyễn Thị Th. (SN 1990, quê Tiền Giang) tìm đến tòa án nộp đơn ly hôn vì một nguyên nhân rất phổ biến hiện nay: Không chịu nổi áp lực làm dâu khi sống chung với mẹ chồng. Chị Th. lấy chồng khi vừa tốt nghiệp THPT, trong thời điểm vừa lên Bình Dương kiếm việc làm. Sau cưới chưa được bao lâu thì chị Th. sinh con gái, những ngày này chị phải sống trong căn phòng trọ cùng với mẹ chồng. Hàng ngày, chồng đi làm, chị Th. thường cảm thấy uất ức vì những lời cạnh khóe của mẹ chồng, tâm lý nhạy cảm sau sinh khiến chị Th. rơi vào trầm cảm.

Mỗi ngày chồng đi làm về, chị kể lại chuyện bị mẹ chồng “ức hiếp” nhưng không được chồng bênh vực mà còn bị mắng. Sau những lần cãi vã to tiếng, chị Th. bị mẹ chồng ôm lại cho chồng đánh trước mặt con thơ. Quá ức chế, chị quyết định viết đơn ly hôn khi con gái chỉ mới vài tháng tuổi.

Theo thống kê của ngành tòa án tỉnh, tỷ lệ án hôn nhân gia đình thời gian gần đây có xu hướng ngày càng gia tăng, độ tuổi của đương sự gửi đơn ly hôn ngày càng trẻ. Theo nhiều chuyên gia, khi xã hội phát triển, suy nghĩ phóng khoáng, yêu nhanh cưới vội đã góp phần làm gia tăng thực trạng này.

Từ năm 2008 đến hết ngày 30- 6-2018, Tòa án Nhân dân 2 cấp tỉnh Bình Dương đã giải quyết 38.620/39.518 vụ án hôn nhân gia đình, đạt tỷ lệ 97,73%. Trong đó, hòa giải thành 33.391 vụ, đạt tỷ lệ 86,5%; xét xử cho ly hôn 5.229 vụ, chiếm tỷ lệ 13,5%.

Luật sư Ngô Thị Liên, Chủ tịch Hội Luật gia tỉnh, chia sẻ: “Trong những lần tham gia các đợt tư vấn pháp luật, trợ giúp pháp lý lưu động, chúng tôi đã nghe rất nhiều chị em phụ nữ kể về những nỗi khổ trong hôn nhân. Từ việc chồng không làm ra tiền, thường xuyên say xỉn, đánh đập và kiếm chuyện với vợ con cho đến việc phát hiện chồng ngoại tình. Những cặp vợ chồng làm công nhân, thu nhập thấp, học vấn thấp họ thường mâu thuẫn về tiền bạc. Người chồng mê ăn nhậu, đi làm nhưng không đưa tiền cho vợ nuôi con, thậm chí nhiều người còn thất nghiệp dẫn đến bài bạc, nợ nần, bạo lực với vợ. Riêng những cặp vợ chồng có tri thức, đời sống khá giả, họ thường mâu thuẫn trong việc xung đột tính cách, cái tôi quá lớn hoặc những vấn đề ghen tuông, ngoại tình. Có những người vợ tri thức, có địa vị, chức vụ, khi cảm thấy chồng có “dấu hiệu ngoại tình”, bạo lực hoặc vô tâm, họ “cắn răng” chịu đựng vì con, và vì sợ ly hôn sẽ xấu hổ họ hàng, gia đình bị đàm tiếu. Những người phụ nữ khác lại mạnh dạn tìm đến sự giải thoát bằng cách làm mẹ đơn thân. Ngoài những cuộc hôn nhân do lỗi của người chồng thì cũng có những cuộc ly hôn mà người chồng chính là nguyên đơn trong đơn khởi kiện tại tòa.

Quá trình ly hôn thường dẫn đến những tranh chấp về tài sản và quyền nuôi con. Không chỉ các cặp đôi trẻ tuổi mà những cặp vợ chồng 60, 70 tuổi vẫn nộp đơn ly hôn vì không tìm thấy tiếng nói chung. Trong những lần tư vấn, chúng tôi thường chia sẻ, hòa giải để gia đình đoàn tụ, hòa thuận. Trường hợp nào không thể hòa giải thành, chúng tôi hướng dẫn họ về nộp đơn tại khu phố, ấp để địa phương hòa giải cũng như thực hiện đúng trình tự quy định của pháp luật”.

Từ thực tế hiện nay, nhiều chuyên gia tâm lý cho rằng, phải trang bị kiến thức về hôn nhân gia đình cho các bạn trẻ, đặc biệt là các bạn chuẩn bị thành lập gia đình. Bên cạnh đó, các đoàn thể cần quan tâm đến những gia đình có dấu hiệu “cơm không lành, canh không ngọt” để kịp thời hàn gắn rạn nứt, từng bước gạt bỏ mâu thuẫn trong gia đình.

 TÂM TRANG