Khi măng không uốn…

Vào khoảng đầu thập niên 80 của thế kỷ trước, bọn trẻ chúng tôi rất mê xem phim hoạt hình “Hãy đợi đấy” trong chương trình Những bông hoa nhỏ lúc 19 giờ của Đài Truyền hình TP.HCM. Nhưng muốn được xem, chúng tôi phải hoàn thành xong các công việc “tùy theo sức của mình” như lau nhà, rửa chén và học bài.

Thời đó, các gia đình trong xóm tôi hầu như nhà nào cũng có 1 chiếc ti vi đen trắng nhưng điện thì chập chờn, lúc có lúc không. Tôi nhớ hôm đó, sắp tới giờ chiếu phim “Hãy đợi đấy”, tôi vội vã lau nhà, học bài rồi vọt qua nhà hàng xóm bên kia đường để xem ké. Vừa tới cửa cái, ngó vô phòng đã thấy lố nhố 7, 8 cái đầu đang ngồi ngóng lên màn hình. Tôi vội băng ngang qua cái đám lố nhố mà tôi xớn xác cho rằng chỉ toàn là lũ nhóc xóm tôi để vào phía trong tìm chỗ ngồi.

Vừa đặt bàn tọa xuống, tôi bỗng nhận một cái tát như trời giáng kèm theo câu chửi: “Thằng mất dạy, dám đi ngang trước mặt người lớn hả mậy?”. Sau khi nhận ra tiếng của thằng bạn thân, tôi định thần nhìn lại đám người lố nhố mà tôi vừa xẹt qua trước mặt và tá hỏa khi nhận ra trong đó có một bà cụ đang ngồi chờ xem cải lương.

Mặc dù tôi đã bước tới khoanh tay: “Xin lỗi bà, tại con không thấy…” nhưng thằng bạn tôi vẫn nhất quyết “ngày mai tao méc má mày!”. Thế nào ngày mai tôi cũng bị phạt quỳ gối, úp mặt vô tường vì cái tội vô lễ với người lớn.

Bài học lễ phép, kính trên nhường dưới là bài học vỡ lòng trong mỗi gia đình người Việt xưa nay. Thế nhưng, có lẽ do nhịp sống đô thị ngày nay hối hả quá nên những cái lỗi nho nhỏ như thế đều được các bậc phu huynh bỏ qua nên bây giờ không ít bạn trẻ ứng xử khá vô tư ở nơi công cộng như chen lấn, giành chỗ, không biết nói xin lỗi khi va phải người già, thậm chí còn đổ lỗi, cự cãi phân bua với người đáng tuổi cha, mẹ mình.

Thành ngữ Việt Nam có câu: “Khi măng không uốn thì tre trổ vồng”, dù cuộc sống có bận rộn đến đâu, các bậc phụ huynh cũng nên dành chút thì giờ để giáo dục con em mình từ lúc còn nhỏ kẻo đến khi thói hư đã thành nếp thì thật khó mà bảo ban, sửa đổi.

 CÔNG LUẬN