Hiện nay, Việt Nam đã tham gia và hoàn tất đàm phán nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương, trong đó có một số FTA thế hệ mới như FTA song phương Việt Nam - Khối tự do thương mại châu Âu (VN-EFTA FTA); FTA song phương Việt Nam - Liên minh Kinh tế Á - Âu (VN-EAEU FTA)… Những FTA này được kỳ vọng sẽ tạo ra làn sóng hội nhập mạnh mẽ hơn đối với Việt Nam trong thời gian tới, trong đó có lĩnh vực thông tin và truyền thông (TT-TT).
Cơ hội mới
Có thể thấy, cơ hội lớn nhất mà các FTA thế hệ mới mang lại là mở rộng thị trường nhờ cắt giảm thuế và dỡ bỏ rào cản thương mại để tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. Ông Phan Thảo Nguyên, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ TT-TT cho biết, so với FTA truyền thống thì FTA thế hệ mới có nhiều sự cam kết, rào cản phi thương mại sẽ không còn biên giới, cùng với đó việc cam kết mở cửa thị trường sẽ cho phép các nhà đầu tư nước ngoài đầu tư đến 100% vốn. Đối với lĩnh vực TT-TT, sẽ có nhiều lợi thế để phát triển về cơ sở hạ tầng cũng như công nghệ.
Với việc tham gia FTA, nhiều doanh nghiệp viễn thông trong nước sẽ có điều kiện cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài trong việc cung cấp các dịch vụ, tiện ích. Trong ảnh: Công ty Cổ phần Công nghệ và Truyền thông Việt Nam đầu tư trang thiết bị hiện đại để cung cấp các dịch vụ công nghệ thông tin Ảnh: HOÀNG PHẠM
Với xu hướng mở cửa hoàn toàn cho nhà đầu tư nước ngoài của nước ta thì môi trường cạnh tranh sẽ được nâng lên, sẽ có sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp đến từ các nước tham gia FTA. Với sự cạnh tranh này, cơ sở hạ tầng sẽ được triển khai theo hướng hiện đại, theo quy chuẩn quốc tế. Ông Nguyên cho rằng, khi mở cửa thì thị trường sẽ sôi động hơn, cạnh tranh hơn nên chắc chắn các dịch vụ sẽ đa dạng hơn, chất lượng hơn. Doanh thu từ thị trường viễn thông và công nghệ thông tin cũng sẽ tăng lên gấp nhiều lần. Chẳng hạn, việc không phân biệt đối xử khi triển khai dịch vụ viễn thông tại các nước tham gia ký kết FTA có thể nói là điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp viễn thông của nước ta có điều kiện cạnh tranh công bằng với các doanh nghiệp nước ngoài, có nền công nghệ tiên tiến. Đồng thời, việc không phân biệt đối xử này cũng tạo cơ hội đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp Việt Nam.
Bên cạnh đó, thương mại điện tử cũng sẽ được đẩy mạnh, trong đó có nhiều nội dung sẽ được triển khai liên quan đến chữ ký điện tử, chứng thực chữ ký điện tử, công nhận tính hợp pháp của các thỏa thuận dưới hình thức điện tử... Từ đó giúp triển khai tốt ứng dụng công nghệ thông tin, hạn chế những khó khăn do khoảng cách không gian và địa lý đem lại.
Nắm rõ các quy định của FTA
Bên cạnh những lợi ích FTA mang lại thì thách thức cho ngành TT-TT cũng không hề nhỏ. Tác động đầu tiên phải kể đến nguồn nhân lực, sẽ có sự dịch chuyển lao động, nhân lực có trình độ sang các doanh nghiệp có môi trường làm việc tốt hơn, mức lương tốt hơn. Cùng với đó, nguy cơ tụt hậu công nghệ hoặc chấm dứt hoạt động của doanh nghiệp trong nước nếu không có đủ tiềm lực để đầu tư hạ tầng, công nghệ từ quá trình cạnh tranh. Một vấn đề cũng cần đề cập là an toàn thông tin, với việc mở cửa thì có nhiều doanh nghiệp nước ngoài sẽ vào đầu tư tại Việt Nam, giúp cho môi trường internet, môi trường viễn thông phát triển, dần lấn át môi trường thực, kèm theo những thách thức an toàn thông tin mạng, ngay cả an toàn mạng lưới. “Thử tưởng tượng, có những đồng nghiệp trong công ty đi làm không phải để làm việc mà để lấy cắp những thông tin quan trọng của công ty. Việc lấy cắp có thể được thực hiện dưới nhiều hình thức như lấy cắp văn bản in hay lấy cắp thông tin số, cung cấp thông tin nội bộ cho bên ngoài…”, ông Nguyễn Quý Quyền, Trưởng nhóm đa phương, Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ TT-TT chia sẻ.
Hiện nay, việc bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ ở nước ta thực hiện chưa triệt để. Các chuyên gia nhận định, ở Việt Nam, trong vấn đề sở hữu trí tuệ dường như có một khoảng cách quá xa giữa các quy định trong văn bản với việc thực hiện trên thực tế. Ông Nguyên cho rằng, đối với việc bảo hộ các quyền sở hữu trí tuệ theo tiêu chuẩn pháp luật hiện tại của nước ta đã khó khăn thì với mức bảo hộ cao hơn trong các cam kết của FTA, việc thực thi sẽ còn khó khăn hơn gấp bội. Do đó, để tránh kiện tụng, tranh chấp sở hữu trí tuệ thì phải nắm rõ các quy định của FTA, trong đó các sản phẩm viễn thông, công nghệ thông tin vi phạm về bản quyền phần mềm là chủ yếu.
KHÁNH ĐĂNG
Xem thêm bình luận