Nâng cao chất lượng thương lượng, ký kết và thực hiện có hiệu quả thỏa ước lao động tập thể (TƯLĐTT) là 1 trong 4 chương trình lớn mà Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh đang đẩy mạnh thực hiện. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, không chỉ số lượng doanh nghiệp (DN) ký kết TƯLĐTT còn thấp mà chất lượng các bản TƯLĐTT cũng còn nhiều bất cập. Trao đổi với phóng viên Báo Bình Dương, ông Huỳnh Văn Lương, Trưởng ban Chính sách - Pháp luật LĐLĐ tỉnh đã chia sẻ một số kinh nghiệm, cũng như các giải pháp để nâng cao chất lượng các bản TƯLĐTT.
- Thưa ông, ông có thể cho biết đâu là sự cần thiết phải ký kết TƯLĐTT?
- TƯLĐTT là cơ sở pháp lý chủ yếu để từ đó hình thành nên mối quan hệ lao động có tính tập thể. TƯLĐTT tạo nên sự cộng đồng trách nhiệm của cả hai bên trong việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ phát sinh trên cơ sở pháp luật lao động. Hơn thế nữa, nó còn tạo điều kiện để người lao động (NLĐ), bằng sự thương lượng, mặc cả, thông qua sức mạnh của cả tập thể với người sử dụng lao động (NSDLĐ) để có thể hưởng những lợi ích cao hơn so với sự quy định trong pháp luật. Thực hiện ký TƯLĐTT góp phần điều hòa lợi ích, hạn chế cạnh tranh không cần thiết, tạo ra những điều kiện cho sự gắn bó chặt chẽ giữa NLĐ và NSDLĐ…
Bản TƯLĐTT có chất lượng sẽ đem đến nhiều quyền, lợi ích hơn cho NLĐ. Trong ảnh: CNLĐ Công ty TNHH Lim Yee Fancy Plywood Việt Nam (KCN Sóng Thần 2) trong ca sản xuất. Ảnh: T.THẢO
Tuy nhiên, hiện nay mới chỉ khoảng 40% các bản TƯLĐTT trong các loại hình DN có những khoản thỏa thuận có lợi cho NLĐ so với quy định của pháp luật lao động; khoảng 50% các bản TƯLĐTT gồm ít khoản có lợi cho NLĐ; còn lại 10% bản TƯLĐTT sao chép luật. Vì vậy, việc xây dựng những bản TƯLĐTT có chất lượng là vấn đề mang tính thời sự trong giai đoạn hiện nay. Để làm được điều này đòi hỏi phải có sự tham gia của nhiều bên.
- Vậy theo ông làm sao để có thể thực hiện được một bản TƯLĐTT có chất lượng?
- Qua các các cuộc đàm phán và phản ánh từ công đoàn (CĐ) các cấp về TƯLĐTT cho thấy, muốn tổ chức tốt việc xây dựng ký kết TƯLĐTT, người cán bộ công đoàn cơ sở (CĐCS) phải tận tâm tham gia vào các công việc cụ thể giúp DN và NLĐ cùng nhìn về một hướng. Khi CĐCS tập hợp được ý kiến NLĐ qua các kỳ họp, phải phản ánh ngay với DN. Trên cơ sở đó, DN mới biết, hỗ trợ, tạo điều kiện cho CĐ hoạt động và xây dựng TƯLĐTT. Trong các cuộc họp chuyên môn, CĐ phải truyền tải thông tin của NLĐ tới NSDLĐ, đồng thời biết nắm thời cơ thuận lợi, đưa những điều thỏa thuận có lợi cho NLĐ vào nội dung thương lượng.
Để có bản TƯLĐTT chất lượng, ngoài trách nhiện quyền hạn của tổ chức CĐ, cần có sự quan tâm vào cuộc của các cơ quan quản lý Nhà nước; sự chỉ đạo, kiểm tra, giám sát của các ngành chức năng để tạo sức mạnh tổng hợp trong quá trình xây dựng, thương lượng, đàm phán và ký kết TƯLĐTT.
Đồng thời, cán bộ CĐCS phải tạo được mối quan hệ tốt, thân thiện với NSDLĐ. CĐCS cần nắm được khó khăn, thấu hiểu được hoạt động sản xuất, kinh doanh của DN và tâm lý NLĐ. Thương lượng, ký kết TƯLĐTT với DN trên cơ sở tinh thần thiện chí, hợp tác, công khai cùng chia sẻ và không gây áp lực cho DN. CĐ cũng không nên “ép” DN làm quá nhanh vượt quá khả năng hiện có của DN, tránh đẩy DN vào chỗ ký TƯLĐTT chỉ là hình thức vì nội dung TƯLĐTT cần phải cụ thể, “mổ xẻ” càng chi tiết, càng có lợi hơn cho NLĐ. Hai bên không có sự chia sẻ thì không mang lại kết quả.
- Ông có thể chia sẻ một số kỹ năng để thương lượng, ký kết TƯLĐTT?
- Để chuẩn bị cho một cuộc thương lượng, cán bộ CĐCS phải có kỹ năng thu thập và xử lý thông tin; phải xác định được cần có những thông tin gì liên quan và hỗ trợ cho việc thương lượng; kiểm tra kỹ nguồn thông tin, bảo đảm về độ chính xác và có căn cứ cần thiết, nếu có tài liệu gốc thì càng tốt. Cán bộ CĐ cần biết cân nhắc, lựa chọn các thông tin, số liệu có sức thuyết phục cao nhất để sử dụng, tránh dùng những thông tin số liệu có khả năng làm chệch hay phản lại chủ ý của mình.
Cán bộ CĐ phải xác định mục tiêu, chỉ tiêu cần thỏa thuận trong thương lượng; thực hiện trên nguyên tắc bảo đảm được những lợi ích cơ bản của NLĐ với mức tốt hơn quy định của pháp luật; đáp ứng được lợi ích chính đáng của cả NSDLĐ và NLĐ trên cơ sở thỏa thuận tự nguyện và có tính khả thi và không làm tổn hại đến quan hệ hai bên dù nội dung thương lượng đạt hay có thể chưa đạt được kết quả mong muốn. Và, cán bộ CĐ phải biết cách tổ chức lấy ý kiến, biết cách thuyết phục, dẫn dắt dư luận, thái độ của tập thể lao động.
Khi tổ chức một cuộc thương lượng cần phải xây dựng kế hoạch, chương trình của cuộc thương lượng; thiết lập các nguyên tắc thương lượng, xác định các thành phần tham gia và hình thức thương lượng; cách phối hợp điều hành và ghi chép văn bản thương lượng.
Về phương pháp thương lượng, cần tìm hiểu đặc điểm tâm lý, tư tưởng quan điểm, tính cách của đối tác (NSDLĐ) để cán bộ CĐ tự định hình cho mình các phong thái tác động đến đối tác trong thương lượng; sử dụng tổng hợp các kỹ năng nói, viết, nghe, ứng xử trong những tình huống có lợi, bất lợi… để thuyết phục hoặc tạo sự ràng buộc đối tác chấp nhận các nội dung, điều khoản; xử lý thật nhanh các bế tắc về nội dung thương lượng hoặc do người đại diện thương lượng gây ra; đồng thời sử dụng sức mạnh về nguồn lực để tạo thế cho tập thể lao động…
- Xin cảm ơn ông!
THU THẢO (thực hiện)
Xem thêm bình luận