Nghệ nhân Nhân dân Thu Hồng: Người giữ và truyền lửa đam mê đờn ca tài tử

 Hơn 45 năm gắn bó với đờn ca tài tử (ĐCTT), Nghệ nhân Nhân dân (NNND) Thu Hồng (tên thật là Nguyễn Thị Thu Hồng) được xem là một trong những “bậc tiền bối” có nhiều đóng góp tích cực cho phong trào ĐCTT trên đất Bình Dương. Không chỉ là người giữ lửa ĐCTT, NNND Thu Hồng còn tích cực truyền ngọn lửa đam mê của mình cho nhiều học trò và những người yêu thích loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo này...

 Một buổi sinh hoạt của NNND Thu Hồng (giữa) với những học trò và người yêu thích ĐCTT tại nhà riêng của mình

 Giữ lửa đờn ca tài tử

Xuân này, NNND Thu Hồng đã gần 70 tuổi nhưng chất giọng của bà vẫn ngọt ngào, mượt mà và đầy truyền cảm như tình yêu, đam mê mà bà đã dành trọn cho ĐCTT trong mấy chục năm qua. Hơn 45 năm gắn bó, dâng đời tiếng hát đam mê, ĐCTT đã thấm vào máu, trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của NNND Thu Hồng. Chia sẻ với chúng tôi về tình yêu nghệ thuật của mình, NNND Thu Hồng nói rằng đó là cái duyên nghề nghiệp mà bà được gieo hạt, ươm mầm từ những ngày còn rất nhỏ.

NNND Thu Hồng vốn xuất thân trong một gia đình có truyền thống về ĐCTT ở xã An Điền, TX.Bến Cát. Cha của bà là người rất mê bộ môn nghệ thuật này, từng đứng ra thành lập câu lạc bộ ĐCTT, quy tụ nhiều người có chung niềm đam mê đờn ca. Ngày làm nông để lo cuộc sống gia đình, tối về ông trải chiếu dưới sân sinh hoạt đờn ca với những người mộ điệu. Nghe cha và các cô chú, anh chị đờn ca hàng ngày, những tiết tấu, nhịp điệu đờn ca ấy thấm dần rồi ăn sâu vào con người cô bé Thu Hồng lúc nào không hay. Chính những lời ca, tiếng đờn của cha và sự đồng điệu trong tâm hồn đã nuôi dưỡng tình yêu ĐCTT trong bà lớn dần theo năm tháng. Cuối năm 1975, bà về đầu quân cho Đoàn Văn công tỉnh và từ đó tài năng của bà được phát huy.

Chia sẻ với chúng tôi, NNND Thu Hồng cho biết, với ĐCTT, lúc nào bà cũng yêu mến và luôn trau dồi, học hỏi để ngày càng tiến bộ hơn trong nghề. Vì thế, cũng có đôi lúc gặp phải khó khăn, trắc trở trong nghề, nhưng chính tình yêu và niềm đam mê cháy bỏng dành cho ĐCTT đã giúp bà vượt qua để tiếp tục gắn bó, phát triển hơn với nghề. Không chỉ nổi tiếng trong tỉnh, giọng ca của bà ngày càng vang xa hơn.

Năm 2013, NNND Thu Hồng đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong công tác bảo tồn và phát huy nghệ thuật ĐCTT Nam bộ.

Những cống hiến, dâng trọn niềm đam mê cho nghiệp đờn ca của bà còn được ghi nhận bởi những danh hiệu cao quý mà Nhà nước đã phong tặng. Năm 2015, bà được tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú. Đặc biệt, năm 2019, bà được tặng danh hiệu NNND vì đã có nhiều cống hiến xuất sắc trong giữ gìn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc. Với hơn 45 năm gắn bó với ĐCTT, NNND Thu Hồng, chia sẻ: “Những thành tựu hôm nay mà cô có được đó không chỉ là kết quả của sự nỗ lực không ngừng, mà còn là hạnh phúc lớn lao trong cuộc đời cô. Bởi ĐCTT không chỉ là cái nghiệp gắn kết với cô từ nhỏ, mà còn là niềm đam mê trong suốt cuộc đời của cô”.

Người truyền lửa đam mê

Chiều dần buông, những giọt mưa tí tách rơi bên hiên nhà quyện vào tiếng đờn kìm réo rắt càng làm cho lòng người vấn vương, luyến lưu không rời. Trong không gian chầm chậm trôi ấy, giọng ca mùi mẫn của NNND Thu Hồng cất lên, mở khúc dạo đầu một buổi sinh hoạt của những người yêu thích ĐCTT tại nhà riêng của bà ở phường Hiệp An, TP.Thủ Dầu Một. Ca xong một đoạn, bà dừng lại để giải thích, chỉ dẫn cho mọi người cách ca sao cho đúng nhịp và thể hiện được sự luyến láy tinh tế theo nhạc điệu và lời ca của bài gốc.

Bên cạnh hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, trong thời gian qua, NNND Thu Hồng còn dành nhiều tâm huyết để truyền dạy ĐCTT cho các thế hệ yêu thích ĐCTT trên đất Bình Dương. Với kiến thức, kinh nghiệm của mình, bà truyền đạt lại hết cho các học trò, hướng dẫn cho các đội ĐCTT của tỉnh đi lưu diễn khắp nơi và mang về nhiều thành tích cho phong trào ĐCTT của tỉnh nhà. Ngoài tham gia sinh hoạt tại Trung tâm Văn hóa tỉnh, hiện nay, bà còn đảm nhận vai trò Chi hội trưởng Chi hội Sân khấu Việt Nam tỉnh Bình Dương; Chủ nhiệm Phân hội Sân khấu, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh; Chủ nhiệm Câu lạc bộ ĐCTT tỉnh Bình Dương. NNND Thu Hồng bày tỏ: “Khi đảm nhận những vị trí này rồi, trách nhiệm của mình đối với phong trào ĐCTT tỉnh nhà càng nặng nề hơn. Vì thế, cô phải suy nghĩ ý tưởng và lên kế hoạch làm sao để truyền dạy ĐCTT cho những hạt nhân yêu thích bộ môn nghệ thuật này, làm cho phong trào ĐCTT lan rộng từ thành thị đến nông thôn; đặc biệt là thu hút được các bạn trẻ đến với ĐCTT để hướng các em đến với âm nhạc truyền thống dân tộc”.

Với cái tầm và cái tâm của mình, ngày ngày NNND Thu Hồng vẫn miệt mài, âm thầm truyền ngọn lửa đam mê của mình cho những người yêu thích ĐCTT trên địa bàn tỉnh. Dù đã gần “thất thập cổ lai hi” nhưng ngọn lửa đam mê ĐCTT trong bà chưa bao giờ giảm. Nó vẫn đang được bà giữ gìn, thắp sáng thông qua những hoạt động truyền dạy ĐCTT cho các thế hệ học trò và những người đam mê bộ môn nghệ thuật dân tộc này trên đất Bình Dương. “Một người nghệ sĩ khi đã ăn “cơm tổ” rồi thì không bao giờ nguôi niềm đam mê của mình hết”, NNND Thu Hồng nói.

HỒNG THUẬN