Từ ngày 1-1-2015, Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2014 bắt đầu có hiệu lực. Bên cạnh những điểm mới, nhiều nội dung của luật đã cụ thể hóa với nhiều điểm mới so với Luật BVMT năm 2005.
Những điểm mới mà Luật BVMT năm 2014 quy định, đó là biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Đây là vấn đề thời sự, thách thức sự phát triển kinh tế - xã hội của toàn cầu, trong đó có nước ta. Ngoài ra, luật còn quy định về tăng trưởng xanh, cơ sở, sản phẩm thân thiện với môi trường hướng tới sự phát triển bền vững; bổ sung một số quy định về các cơ sở nghiên cứu, các phòng thí nghiệm kiểm soát chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam. Luật quy định rõ hơn trách nhiệm công bố các thông tin về môi trường, tình trạng môi trường cũng như các quy định về xử lý sự cố môi trường khi xảy ra; bổ sung quy định nội dung quản lý nhà nước về BVMT trong một điều riêng biệt; quy định quyền hạn và nghĩa vụ của các tổ chức xã hội, xã hội nghề nghiệp và cộng đồng dân cư.
Về cấu trúc, trên tinh thần kế thừa các nội dung của Luật BVMT 2005, luật cũng luật hóa chủ trương của Đảng, bổ sung một số nội dung mới về BVMT nhằm đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Luật có 20 chương và 170 điều, tăng 5 chương và 34 điều so với luật trước đó. Tuy vậy, xuất phát từ yêu cầu cần có một tầm nhìn dài hạn và tổng thể BVMT, gắn kết thực sự giữa BVMT với phát triển kinh tế - xã hội, các cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm định đã dựa trên ý kiến của các đại biểu Quốc hội, các nhà khoa học, xây dựng mục Quy hoạch BVMT gồm 5 điều với những nội dung cơ bản, có tính nguyên tắc như cấp độ, kỳ quy hoạch, nội dung quy hoạch, trách nhiệm lập quy hoạch, tham vấn, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, rà soát và điều chỉnh quy hoạch. Quy hoạch BVMT giúp chúng ta có cách nhìn tổng thể, dài hạn và chủ động triển khai công tác BVMT, thực sự gắn BVMT với phát triển kinh tế, an sinh, xã hội. Đây là cơ sở để điều chỉnh hoặc xây dựng các quy hoạch phát triển khác, bảo đảm phát triển bền vững.
Về đánh giá môi trường chiến lược (ĐMC), Luật BVMT năm 2014 quy định danh mục các nhóm chiến lược, quy hoạch cần lập báo cáo ĐMC theo hướng cụ thể hơn, thu hẹp đối tượng phải lập ĐMC khi không quy định lập ĐMC đối với các kế hoạch; quy định kết quả ĐMC phải được xem xét và tích hợp với nội dung của chiến lược, quy hoạch; trách nhiệm của các cơ quan được giao nhiệm vụ xây dựng chiến lược, quy hoạch trong việc lập ĐMC; bổ sung nội dung cần tham vấn và đề xuất điều chỉnh chiến lược, quy hoạch trong nội dung ĐMC.
Luật cũng bổ sung quy định nội dung quản lý nhà nước về BVMT trong một điều riêng; quy định rõ trách nhiệm của Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ trưởng và thủ trưởng các cơ quan ngang bộ khác thay cho quy định cũ giao cho bộ, ngành. Đặc biệt là trách nhiệm xây dựng văn bản pháp luật về BVMT; nghĩa vụ và quyền hạn của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức xã hội, xã hội - nghề nghiệp và cộng đồng dân cư đã được quy định tại một chương riêng. Đồng thời, Luật BVMT năm 2014 quy định trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, chủ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ trong việc bảo đảm quyền của các tổ chức xã hội, xã hội - nghề nghiệp và cộng đồng dân cư.
HOÀNG ÁI
Xem thêm bình luận