Những lời ca ngọt mát tình đất, tình người

Vượt hơn 40km, chúng tôi đến xã Hiếu Liêm (huyện Bắc Tân Uyên) dưới cái nắng oi bức nhưng lòng đầy niềm vui. Nghe nói, ở xã nông thôn mới này có Câu lạc bộ (CLB) đờn ca tài tử (ĐCTT) có nhiều nông dân ca tài tử ngọt như trái cây nơi đây nên chúng tôi cất công tìm đến.

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm với các nghệ nhân, tài tử của CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm và Phân hội Sân khấu Bình Dương

Ngọt ngào những bài ca

Về huyện Bắc Tân Uyên nhân dịp khắp nơi hân hoan chào mừng kỷ niệm 10 năm thành lập huyện (2014-2024), chúng tôi cảm nhận được sức sống tràn đầy của huyện nông thôn mới đang đổi thay từng ngày này. Những con đường nông thôn mới sạch đẹp chào đón chúng tôi băng qua các rẫy cao su xã Đất Cuốc, xã Tân Định dẫn tới các vườn cây có múi xanh mát ở xã Hiếu Liêm. Dưới cái nắng tháng 3 oi bức, chúng tôi đến xã Hiếu Liêm thưởng thức chương trình giao lưu văn nghệ- ĐCTT giữa Phân hội Sân khấu Bình Dương (Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh) và CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm.

Nhấp ngụm nước cam ngọt mát đặc sản của xứ này, đoàn nghệ nhân và tài tử Phân hội Sân khấu Bình Dương như giải tỏa cơn khát sau chặng đường dài nắng nóng. Các thành viên CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm tiếp đoàn bằng những cái bắt tay thâm tình, trao nhau những lời hỏi thăm và những câu chuyện về vườn cây có múi trong tiếng nói cười phấn khởi.

Mở màn chương trình là tiết mục “Chuyện đờn ca” theo thể điệu cổ bản do tài tử Út Xuân (CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm) trình bày. Cô Út Xuân năm nay 75 tuổi, quê gốc ở TP.Dĩ An, đến xã Hiếu Liêm sinh sống, làm rẫy, làm vườn cây có múi từ năm 1998. Tiết mục do cô Út Xuân ca hôm nay ngọt ngào và đầy ắp niềm phấn khởi, tình yêu với bộ môn nghệ thuật ĐCTT. Trò chuyện với cô Út Xuân, chúng tôi cảm nhận ở cô một niềm đam mê ĐCTT mãnh liệt. Cô Út cho biết cô mê đờn ca từ thời còn trẻ, nhưng do cuộc sống mưu sinh, nên tới tuổi xế chiều mới có dịp sống với đam mê.

Cùng hòa đờn, hòa ca trong chương trình giao lưu, chúng tôi còn có dịp lắng nghe những bài ca ngọt lịm của Nghệ nhân Ưu tú Thùy Dương với bài “Từ Hải thọ tiễn” theo thể điệu Tây Thi vắn, bài liên Nam “Thăm mẹ quê hương” do tam ca nữ Hồng Thẩm - Huỳnh Nga - Phương Trinh trình bày, ca ra bộ “Về Bình Dương” do Ngọc Của và Hoàng Út trình bày... Với các nghệ nhân, tài tử của Phân hội Sân khấu Bình Dương, tuy điều kiện ở xã Hiếu Liêm còn nhiều khó khăn nhưng CLB ĐCTT xã vẫn sinh hoạt và duy trì với tinh thần hăng hái đầy sức sống. Điều này rất đáng trân trọng trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT của tỉnh.

Tràn đầy sức sống

Ngoài cô Út Xuân, CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm còn có thầy đờn Hai Cứng (ngụ tại ấp Cây Dừng), chơi được nhiều loại đờn, như: Kìm, ghi ta, sến... khiến chúng tôi khâm phục. Đây là 2 hạt nhân của CLB dù đã lớn tuổi. Vào các buổi sinh hoạt sau giờ lao động, cô Út Xuân và thầy Hai Cứng hướng dẫn các thành viên nghe chữ đờn và ca đúng nhịp.

Theo ông Phạm Văn Năm, Chủ nhiệm CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm, CLB hoạt động lâu rồi nhưng đều đặn hơn vào 3 năm nay với 12 thành viên. Đa số các thành viên là nông dân làm rẫy, làm vườn cây có múi, như: Quýt, cam, bưởi, sầu riêng... Mọi người cùng nhau sinh hoạt 2 lần mỗi tháng, vào chiều thứ bảy tuần thứ2 và tuần thứ4 của tháng tại nhà các thành viên. Tuy chỉ có một thầy đờn và cô Út Xuân là hạt nhân, am hiểu nhiều về đờn ca, nhưng các thành viên rất tích cực tập luyện và thể hiện được nhiều bài bản Tổ có nội dung ca ngợi lịch sử hào hùng của dân tộc, ca ngợi quê hương đất nước, ca ngợi Bình Dương và tình yêu nghệ thuật ĐCTT.

Sau những giờ làm việc vất vả mưu sinh, thì lời ca, tiếng hát đã làm dịu đi những nhọc nhằn trong cuộc sống của các thành viên. Từ đó, CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm được hình thành để giữ gìn truyền thống văn hóa, dân tộc, để giao lưu, học hỏi và chia sẻ kinh nghiệm lẫn nhau. Tuy nhiên, do công việc, điều kiện kinh tế của từng thành viên trong CLB khác nhau nên việc sinh hoạt chưa được thường xuyên.

Kể về quá trình hình thành CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm, ông Nguyễn Thanh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Hiếu Liêm, cho biết năm 2020, thực hiện sự chỉ đạo của tỉnh, huyện, của Đảng ủy và UBND xã về việc bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT Nam bộ trên địa bàn tỉnh, CLB ĐCTT xã tiếp tục củng cố và duy trì sinh hoạt đến nay. Đây là kết quả của lòng yêu nghệ thuật, sự gắn kết của các thành viên trong CLB, sự chỉ đạo sâu sát của các cấp, các ngành, sự hỗ trợ đắc lực của các nghệ nhân, tài tử trong và ngoài địa phương.

“Lãnh đạo địa phương, cũng như CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm rất vinh dự đón tiếp lãnh đạo Hội Văn học - Nghệ thuật tỉnh, Phân hội Sân khấu Bình Dương về địa phương để hướng dẫn, giao lưu văn nghệ. Đây là động lực để địa phương tiếp tục phát triển các hoạt động văn hóa văn nghệ nói chung và ĐCTT nói riêng. Đây cũng là dịp để các thành viên trong CLB ĐCTT xã Hiếu Liêm học hỏi, trao đổi kinh nghiệm và giao lưu văn nghệ để ngày càng phát triển hơn. Mong rằng, sau buổi sinh hoạt này, sẽ có nhiều buổi sinh hoạt với quy mô càng lớn, càng nhiều thành viên tham gia hơn nữa”, ông Tuấn nói thêm.

THỤC VĂN