Vào thời điểm nữ Thượng nghị sĩ Elizabeth Warren rút khỏi cuộc tranh cử sơ bộ của đảng Dân chủ vào ngày 5-3 vừa qua, các cử tri Mỹ đang quay sang cuộc tìm kiếm phụ nữ đầu tiên đứng chung liên danh của các ứng cử viên.
Vài giờ sau khi bà Elizabeth Warren tuyên bố rút lui, một nhóm phụ nữ có quyền thế thuộc đảng Dân chủ đã gặp nhau tại một nhà hàng Tây Ban Nha ở trung tâm Wahisngton DC. Quá bức xúc vì phụ nữ rốt cuộc vẫn chịu lép vế trước các nam ứng cử viên, nhóm phụ nữ đã đi đến quyết định phải “làm cái gì đó”.
Họ đã vạch ra một danh mục các yêu cầu cho ứng cử viên sẽ được chọn: Thứ nhất, ông ta phải cho một phụ nữ đứng chung liên danh; thứ hai, phụ nữ phải chiếm đa số trong chính quyền mới do đảng Dân chủ lãnh đạo; thứ ba, việc bổ nhiệm người phải thể hiện “tính đa dạng các cộng đồng”,...
Bà Elizabeth Warren.
Họ tổng hợp các yêu cầu đó thành một bức thư thỉnh nguyện và gửi cho Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ (DNC). Vài ngày sau, dường như những yêu cầu của nhóm phụ nữ đã được đáp ứng môt phần: tại cuộc tranh luận thứ 11 của đảng Dân chủ, ứng cử viên Joe Biden đã công khai cam kết sẽ chọn một phụ nữ làm ứng cử viên Phó Tổng thống. “Có một số phụ nữ có đủ phẩm chất để mai này có thể làm tổng thống” - ông Biden nói.
Lời cam kết của ông Biden nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt của những người theo đảng Dân chủ mong muốn có một phụ nữ được bầu vào vị trí số 2 trong Nhà Trắng.
Nếu một phụ nữ được chọn đứng chung liên danh với ông Biden và trở thành nữ phó tổng thống đầu tiên thì đó sẽ là sự kiện lịch sử. Trong quá khứ đã từng có 2 người phụ nữ được chọn làm ứng cử viên phó tổng thống, đó là bà Sarah Palin (năm 2008) và bà Geraldine Ferraro (năm 1984) nhưng cả hai bà này đều không trúng cử (do liên danh thất bại).
Có một thực tế phũ phàng đã tồn tại từ bấy lâu nay trong đảng Dân chủ và cả trong chính trường Mỹ, đó là sự không công bằng về giới trong chính trị. Ngày càng nhiều phụ nữ nắm giữ các vị trí chủ chốt, dẫn đầu nhiều hoạt động chính trị, xã hội quan trọng của nước Mỹ nhưng họ lại bị từ chối việc nắm giữ các vị trí lãnh đạo cao nhất.
Cuộc bầu cử tổng thống năm 2016 là ví dụ điển hình nhất cho nhận định này. Bà Hillary Clinton đã làm tốt hơn ông Trump ở mọi cuộc thăm dò ý kiến, ngay cả trong ngày bầu cử, bà cũng giành nhiều phiếu phổ thông hơn ông. Nhưng, chính những lá phiếu đại cử tri đã từ chối bà một cơ hội bước lên đỉnh cao quyền lực của nước Mỹ.
Từ sau thất bại đó đến nay, phụ nữ đã vùng lên mạnh mẽ, góp phần tạo nên nhiều thắng lợi cho đảng Dân chủ trên mọi miền đất nước. Họ dẫn đầu các cuộc biểu tình phản đối, phát động các phong trào, lập ra các tổ chức chính trị, trực tiếp tranh cử và bỏ phiếu bầu cho các ứng cử viên đảng Dân chủ với số lượng đông kỷ lục. Và chính phụ nữ là những người bất đồng nhiều nhất đối với Tổng thống Trump và các chính sách của ông.
Bà Karmala Harris.
Có những ý kiến ủng hộ mạnh mẽ cho việc chọn một phụ nữ đứng chung liên danh. Mặc dù một số chuyên gia cho rằng việc chọn phụ nữ đứng chung liên danh không đủ sức thuyết phụ cử tri nhưng nhiều người đều đồng ý rằng ít nhất nữ ứng cử viên phó tổng thống có thể tạo ra sự hào hứng trong đảng Dân chủ. Phụ nữ đứng trong liên danh cũng có thể tạo ra một sự đối chọi mạnh mẽ với ông Trump, bởi ông Trump vốn từng bị nhiều phụ nữ cáo buộc có hành vi quấy rối làm dậy lên làn sóng nữ giới Mỹ phản đối ông.
Tuyên bố chọn phụ nữ đứng chung liên danh của ông Biden lập tức làm gia tăng những đồn đoán xung quanh ai sẽ được ông chọn. Phát biểu trên chương trình truyền hình The View của Đài ABC, ông Biden nói rằng ông sẽ sớm bắt đầu sàng lọc danh sách các ứng viên và rằng tiêu chuẩn hàng đầu là người được chọn phải đồng lòng hướng đến mục tiêu lãnh đạo đất nước của ông. Hiện tại, trong danh sách dự đoán nổi lên mấy cái tên nổi bật từng là đối thủ của ông, như Karmala Harris, bà Warren và Amy Klobuchar.
Còn trước nữa, ông Biden từng tuyên bố từ tháng 11-2019 về những người phụ nữ ông sẽ chọn đứng chung liên danh nếu giành được vị trí, bao gồm: Stacey Abrams và cựu quyền Bộ trưởng Tư pháp Sally Yates (bị ông Trump cách chức vì từ chối ủng hộ lệnh cấm nhập cư của ông).
Xét theo một góc độ nào đó, việc ông Biden chọn phụ nữ đứng chung liên danh phản ánh nhu cầu bức xúc trong đảng Dân chủ, một đảng vốn tự hào vì tính đa dạng và mở rộng vòng tay với tất cả mọi thành phần, mọi đối tượng trong xã hội nhưng đã bị tổn thương sâu sắc từ thất bại cay đắng dưới tay ông Trump năm 2016.
Tuy nhiên, sự hứng khởi ban đầu về số lượng ứng cử viên nữ giới và da màu kỷ lục tham gia cuộc đua sơ bộ nhưng không thể chuyển hóa thành sự ủng hộ của cử tri, từ đó đã dần nhường chỗ cho những băn khoăn về khả năng trúng cử nếu ông Biden chọn một phụ nữ đứng trong liên danh.
Một vấn đề được đặt ra là chuyện kỳ thị giới, bất bình đẳng giới trong chính trị Mỹ vẫn còn khá nặng nề. Nhiều cử tri theo đảng Dân chủ đã bàn tán nhau rằng vấn đề giới đóng vai trò nhất định trong thất bại của bà Clinton năm 2016, vì vậy họ lo ngại nếu thêm một phụ nữ tham gia cuộc đua cuối cùng liệu có lặp lại kết quả tương tự bà Clinton năm 2016 hay không?
Kỷ niệm đau buồn năm 2016 đã khiến bà Clinton dè dặt đưa ra nhận định rằng bà thích có một nữ ứng cử viên phó tổng thống nhưng ông Biden phải cân nhắc những di biến trong bầu cử: “Điều gì sẽ giúp ông ấy giành được lá phiếu đại cử tri?”. Ông Biden chắc chắn sẽ phải cân nhắc rất kỹ câu hỏi này trước khi quyết định chọn người đứng chung liên danh.
Theo CAND
Xem thêm bình luận