Phòng chống “cát tặc” dọc sông Đồng Nai: Cuộc chiến không ngừng nghỉ

Để bảo vệ tài nguyên khoáng sản dưới lòng sông Đồng Nai, hạn chế tình trạng sạt lở đất bờ sông đoạn qua TX.Tân Uyên, những năm gần đây, người dân đã phối hợp với công an và Phòng Tài nguyên - Môi trường thị xã triển khai các giải pháp chống nạn khai thác cát trái phép. Kết quả là số vụ vi phạm liên quan đến “cát tặc” giảm hẳn theo từng năm.

Lực lượng chức năng phối hợp bắt giữ ghe bơm hút cát dưới sông Đồng Nai, đoạn qua TX.Tân Uyên

Người dân cùng chống “cát tặc”

Sông Đồng Nai, đoạn chảy qua địa bàn TX.Tân Uyên có chiều dài hơn 30km, tiếp giáp với tỉnh Đồng Nai và huyện Bắc Tân Uyên. Từ năm 2005 trở về trước, tình trạng khai thác cát trên khúc sông này diễn ra tràn lan, gây ảnh hưởng đến nguồn tài nguyên khoáng sản, làm thay đổi dòng chảy, xói mòn hai bên bờ sông khiến nhiều hộ dân bị mất đất do sạt lở. Sau đó UBND tỉnh đã chỉ đạo “cấm cửa” khai thác cát trên sông Đồng Nai, hoạt động giám sát, quản lý được giao lại cho chính quyền địa phương và cơ quan chuyên môn.

Từ đó tình trạng sạt lở đã giảm hẳn. Tuy nhiên, do lợi nhuận, một số đối tượng vẫn lén khai thác cát trái phép, gây mất an ninh trật tự (ANTT) trên sông Đồng Nai, đoạn qua TX.Tân Uyên. Để ngăn chặn “cát tặc” hoạt động, ngoài lực lượng chuyên trách, công tác phòng chống phải dựa vào người dân mới phát huy hiệu quả. Ông Đoàn Hồng Tươi, Chủ tịch UBND TX.Tân Uyên, cho biết: “Việc đấu tranh với nạn khai thác cát trái phép cũng giống với các loại tội phạm khác, bên cạnh công tác nghiệp vụ để truy bắt, xử lý, thì nguồn tin của nhân dân cung cấp để nắm tình hình, xây dựng kế hoạch triệt xóa sẽ góp sức vào việc giữ gìn sự bình yên cho sông Đồng Nai, đoạn qua địa bàn thị xã. Vì vậy, nhiều năm qua cả hệ thống chính trị cùng nhân dân thực hiện các biện pháp đấu tranh, ngăn chặn “cát tặc” để bảo vệ nguồn tài nguyên quốc gia, bảo vệ ruộng đất, tài sản cho nhân dân”.

Ông Nguyễn Tấn Lập, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường TX.Tân Uyên, cho hay, vào năm 2014, UBND TX.Tân Uyên đã thành lập Đội kiểm tra liên ngành để kiểm tra, siết chặt các hoạt động vi phạm liên quan “cát tặc” (bao gồm các bến bãi kinh doanh cát). Tiếp đến, vào cuối năm 2015, Đội tuần tra, xử lý khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai được thành lập, chia thành 4 đoạn sông khác nhau để bố trí các chốt trực và phân công đơn vị chịu trách nhiệm đối với từng đoạn. Năm 2017, UBND TX.Tân Uyên tiếp tục củng cố lực lượng bằng việc tập huấn, sát hạch cấp giấy phép điều khiển phương tiện đường thủy theo quy định; phương tiện được trang bị gồm 6 ca nô, 1 ghe tuần tra. Trong quá trình tuần tra, lực lượng chức năng phối hợp với người dân sống hai bên bờ sông, bà con đánh bắt thủy sản dưới sông tích cực trao đổi thông tin, nắm tình hình, diễn biến hoạt động của “cát tặc” để có hướng đấu tranh hiệu quả.

Ngoài ra, ngành chức năng TX.Tân Uyên cũng đã lắp đặt camera giám sát, phòng chống “cát tặc” ở các đoạn sông có trữ lượng cát lớn, các điểm nguy cơ khai thác cát trái phép sẽ sạt lở. Việc quản lý, vận hành được giao cho công an địa phương đảm nhiệm.

“Cuộc chiến” không ngừng nghỉ

Để kiểm soát các phương tiện hoạt động dưới sông Đồng Nai, đoạn qua TX.Tân Uyên, bảo đảm tuân thủ theo quy định, không gắn kết cấu máy bơm hút, năm 2016, UBND TX.Tân Uyên đã chỉ đạo UBND các xã, phường có hoạt động khai thác cát không phép tổ chức thống kê số lượng ghe, bơm hút, vận chuyển cát, buộc các đối tượng phải cam kết tháo dỡ máy móc bơm hút cát, không tiếp tay cho cát tặc. Ông Nguyễn Tấn Lập, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường TX.Tân Uyên, cho biết từ năm 2016 đến tháng 6-2020, Phòng Tài nguyên - Môi trường phối hợp công an thị xã, công an các xã, phường ven sông tổ chức tuần tra 673 cuộc; phát hiện, bắt giữ xử lý 78 vụ; tổng số tiền xử phạt là hơn 350 triệu đồng; tịch thu 12 ghe gỗ, xử phạt hành chính 9 ghe gỗ, tịch thu 924m3 cát trái phép. “Việc tập trung tăng cường quản lý như trên đã cho thấy hiệu quả tích cực, các vụ việc bơm hút cát đã giảm đáng kể qua các năm. Cụ thể năm 2016, lực lược chức năng đã phát hiện 23 vụ, 2017 là 34 vụ; từ năm 2018 đến năm 2020, chỉ phát hiện tổng cộng 21 vụ”, ông Lập cho biết.

Trong khi đó, Thiếu tá Nguyễn Thành Tâm, Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế - ma túy Công an TX.Tân Uyên, cho biết hiện trên địa bàn TX.Tân Uyên không còn ghe có gắn kết cấu bơm hút cát trái phép, phần lớn số vụ vi phạm chủ yếu thuộc các đối tượng ngoài địa phương lén vào hoạt động về đêm. “Tình trạng khai thác cát trái phép chủ yếu xảy ra vào đêm tối, nhiều đối tượng tìm cách chống đối, thậm chí chống trả quyết liệt, tẩu thoát sang phía các địa bàn khác. Thế nhưng không vì những khó khăn đó mà lực lượng chức năng bỏ cuộc”, Thiếu tá Tâm cho biết.

 HƯNG PHƯỚC