Sự tích mèo và chuột

Thuở xưa, chuột vốn là một giống linh thiêng ở trên Trời. Trời giao cho nó giữ chìa khóa kho lúa của Trời. Nhưng chuột là loài không đáng tin cậy, nhận được chìa khóa, chuột đến mở kho rủ nhau vào ăn rả rích hết bao nhiêu là lúa.

Trời biết, lấy làm giận lắm, mới không cho chuột ở trên Thiên đình nữa, mà đuổi xuống hạ giới để giữ chìa khóa lẫm thóc của nhân gian. Chứng nào tật ấy, chuột lại rủ nhau vào lẫm thóc của Người rả rích ăn no nê hết ngày này qua ngày khác. Đến nỗi Người có câu than rằng:

“Chuột kia xưa ở nơi nào?

Bây giờ ăn lúa nhà tao thế này?”

Xót của, Người kêu với vua Bếp. Vua Bếp liền bắt nó đem lên trả Trời và tâu rằng:

- Chuột này vốn là của Thiên đình, sao Thiên đình lại thả nó xuống hạ giới?

Trời nói:

- Ừ, trước nó ở trên này giữ chìa khóa kho thóc cho ta. Nhưng bởi nó ăn vụng lúa của ta nhiều quá nên ta không cho nó ở trên này nữa, ta đuổi nó xuống hạ giới cho nó giữ lúa ở dưới ấy.

Vua Bếp tâu:

- Nó xuống dưới ấy lại ăn vụng lúa của Người. Bẩm Trời, lúa của Trời nhiều, lúa của Người ít, của Trời nó ăn không hết chớ của Người nó cứ ăn mãi thì có ngày hết cả, Người đến chết đói mất. Vậy xin Trời lại cho nó lên trên Trời là phải.

Trời nghe tâu, phán rằng:

- Không được. Ta đã đuổi nó đi cho xa, ta không thể cho nó trở lên đây nữa. Ngẫm nghĩ một lúc, Trời phán: “Ta có một con mèo, vua Bếp đem nó xuống hạ giới để khi nào chuột ăn lúa của Người thì thả mèo ra cho nó gầm gừ bắt chuột. Còn khi nào nó không muốn bắt chuột thì vua Bếp cứ bảo con mèo kêu lên mấy “nghèo, nghèo, nghèo” làm chuột sợ mà đi nơi khác”.

Vua Bếp lạy tạ, rồi ôm cả chuột và mèo tất tả xuống hạ giới. Đang sung sướng ở Thiên đình nay phải xuống hạ giới bắt chuột, mèo giận lắm. Nó nghĩ tại vua Bếp nên nó mới phải xuống hạ giới nên rắp tâm tìm cách trả thù vua Bếp bằng cách thỉnh thoảng chờ vua Bếp vắng nhà là vào giữa đống tro bếp để phóng uế rồi cào tro phủ lên. Giận vua Bếp là vậy nhưng mèo cũng không quên nhiệm vụ Trời giao nên bây giờ khi nào rình bắt được chuột là y như rằng nó “gầm gừ, gầm gừ” và khi nào làm biếng bắt chuột thì chỉ ngồi kêu “nghèo, nghèo, nghèo”…

MINH NGUYỆT (Theo Truyện cổ tích Việt Nam)