Thay đổi căn bản về phí bảo vệ môi trường đối với nước thải

Mức phí, đối tượng chịu phí nước thải đã có sự thay đổi mạnh mẽ bằng các quy định mới chặt chẽ hơn, đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nhằm bảo vệ môi trường (BVMT)... từ năm 2017 khi các quy định mới của Nghị định 154/2016/ NĐ-CP có hiệu lực.

Nghị định số 154/2016/ NĐ-CP về phí BVMT đối với nước thải, thay thế Nghị định số 25/2013/NĐ-CP ngày 29- 3-2013 của Chính phủ về phí BVMT đối với nước thải. Nghị định này quy định về đối tượng chịu phí, các trường hợp miễn phí, người nộp phí, mức thu, kê khai, nộp, quản lý và sử dụng phí BVMT đối với nước thải. Đối tượng chịu phí BVMT bao gồm: Nước thải công nghiệp của các cơ sở sản xuất, kinh doanh, chế biến và nước thải sinh hoạt của các hộ gia đình, cơ quan, đơn vị, trụ sở của các tổ chức, cá nhân không gắn liền với địa điểm sản xuất, chế biến... Những đổi mới căn bản so với quy định cũ là mức phí thu đối với nước thải sinh hoạt và mức phí với nước thải công nghiệp và đặc biệt từ nay, số tiền thu được hàng năm sẽ công khai cho người dân, doanh nghiệp được biết.

Theo đó, Nghị định số 154/2016/NĐ-CP, mức phí BVMT đối với nước thải sinh hoạt vẫn là 10% trên giá bán của 1m3 nước sạch chưa gồm thuế giá trị gia tăng. Tuy nhiên, trong trường hợp cần thiết áp dụng mức thu cao hơn thì HĐND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương quyết định mức cụ thể phù hợp với tình hình thực tế địa phương. Nước thải sinh hoạt là nước thải từ các hộ gia đình; cơ quan Nhà nước, đơn vị sự nghiệp, đơn vị vũ trang nhân dân (trừ các cơ sở sản xuất, cơ sở chế biến thuộc các đơn vị vũ trang nhân dân); trụ sở điều hành, chi nhánh, văn phòng của các tổ chức, cá nhân không gắn liền với địa điểm sản xuất, chế biến; cơ sở rửa ô tô, rửa xe máy, sửa chữa ô tô, sửa chữa xe máy; bệnh viện; phòng khám chữa bệnh; nhà hàng, khách sạn; cơ sở đào tạo, nghiên cứu; cơ sở kinh doanh, dịch vụ khác.

Đối với nước thải công nghiệp thì theo quy định mới áp dụng từ đầu năm tới, nhiều khả năng doanh nghiệp sẽ đóng phí thấp hơn lâu nay bởi công thức tính phí mới được tính bằng: F = f + C (F: số phí phải nộp; f là mức phí cố định 1,5 triệu đồng/ năm; C là phí biến đổi tính theo tổng lượng thải, thông số ô nhiễm được quy định cụ thể). Còn cách tính phí đối với nước thải công nghiệp lâu nay cũng theo công thức F = f + C nhưng hệ số f được chốt mức cố định tối đa là 2,5 triệu đồng/năm và hệ số phí biến đổi C cũng có mức tối đa cao hơn so với nghị định mới.

Bên cạnh đó, Chính phủ cũng xác định, tổng số tiền thu phí BVMT đối với nước thải sinh hoạt sẽ được để lại 10% cho đơn vị cung cấp nước sạch, 25% cho UBND xã, phường, thị trấn trang trải cho hoạt động thu phí, phần còn lại được nộp vào ngân sách địa phương cho công tác BVMT; bổ sung vốn cho hoạt động của quỹ BVMT địa phương; tổ chức các giải pháp, phương án công nghệ, kỹ thuật xử lý nước thải. Mặt khác, quy định mới cũng nêu rõ, số tiền thu được từ phí BVMT nước thải công nghiệp sẽ được trích lại 25% cho đơn vị thu để trang trải các hoạt động thu phí; 75% còn lại nộp vào ngân sách địa phương cho công tác BVMT. Hàng năm, cơ quan thu phí có trách nhiệm công khai số phí mà người dân, doanh nghiệp đã nộp của năm trước trên các phương tiện thông tin đại chúng để người dân và doanh nghiệp được biết.

Nghị định cũng quy định các trường hợp được miễn phí BVMT đối với nước thải gồm: Nước xả ra từ các nhà máy thủy điện, nước tuần hoàn trong các cơ sở sản xuất, chế biến mà không thải ra môi trường dưới bất kỳ hình thức nào (chất rắn, chất lỏng, chất khí); nước biển dùng vào sản xuất muối xả ra; nước thải sinh hoạt của các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình ở địa bàn đang được Nhà nước thực hiện chế độ bù giá để có giá nước phù hợp với đời sống kinh tế - xã hội; nước thải sinh hoạt của các tổ chức, cá nhân, hộ gia đình ở các xã thuộc vùng nông thôn và những nơi chưa có hệ thống cấp nước sạch; nước làm mát thiết bị, máy móc không trực tiếp tiếp xúc với các chất gây ô nhiễm, có đường thoát riêng; nước mưa tự nhiên chảy tràn (trừ diện tích thuộc khu vực nhà máy hóa chất); nước thải từ các phương tiện đánh bắt thủy, hải sản của ngư dân; nước thải sinh hoạt tập trung do đơn vị quản lý, vận hành hệ thống thoát nước tiếp nhận và đã xử lý đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quy định xả thải ra môi trường.

P.V