Tín dụng đang được thắt chặt

Trong Thông tư số 04/2012/TT-NHNN ban hành ngày 8-3-2012, hoạt động ủy thác bị thắt chặt. Theo khoản 3, Điều 9, Mục 2: “Tổ chức tín dụng (TCTD), chi nhánh NH nước ngoài nhận ủy thác của tổ chức khác để cho vay phải tính dư nợ cho vay từ nguồn vốn nhận ủy thác vào tổng dư nợ cấp tín dụng”. Như vậy, dòng vốn vay từ hoạt động ủy thác cũng bị đặt trong sự kiểm soát của NHNN theo hạn mức tín dụng. Đối tượng nhận ủy thác cũng hạn chế vì theo khoản 1, Điều 8, Mục 3 chỉ có các TCTD và NH nước ngoài hoạt động theo quy định của Luật TCTD mới được phép nhận ủy thác. Điều này khiến các cổ đông lớn không được phép nhận ủy thác như trước. Đồng thời, theo khoản 4, Điều 9, Mục 2: “TCTD, chi nhánh NH nước ngoài nhận ủy thác không được ủy thác lại cho bên thứ ba để thực hiện cho vay”.

“Việc thắt chặt hoạt động ủy thác đầu tư cũng nhằm mục đích ngăn chặn khả năng huy động vượt trần lãi suất. Trong năm 2011, bằng hợp đồng ủy thác đầu tư, người gửi tiền “ủy thác” vốn cho NH để được hưởng mức lãi suất cao hơn 14%/năm. Điểm khác của hình thức huy động vốn này là không có sổ tiết kiệm. Tuy nhiên, trong Thông tư số 04 vừa ban hành, các NH không được phép nhận ủy thác vốn từ cá nhân. Do đó, các NH sẽ rất khó trong việc tìm cách huy động vượt trần lãi suất, đặc biệt là các NH có tính thanh khoản kém”, ông Lê Đạt Chí, phân tích.

Vẫn theo ông Lê Đạt Chí, không chỉ thắt dòng vốn tín dụng, khả năng trong thời gian tới NHNN cũng sẽ hạn chế các biện pháp bơm vốn vào hệ thống NH. Theo thông tin từ NHNN, dự trữ ngoại hối của VN đã tăng 20% so với cuối năm 2011 trong 2 tháng đầu năm 2012. Việc bơm vốn vừa qua của NHNN đã giúp thanh khoản của hệ thống NH thương mại được cải thiện thể hiện qua lãi suất cho vay qua đêm của VND trên liên NH giảm mạnh xuống còn dưới 10%/năm và lãi suất đấu thầu trái phiếu Chính phủ giảm (lãi suất trúng thầu trái phiếu kỳ hạn 3 năm dưới 11%/năm).

“Cần nói thêm rằng, khả năng trong thời gian tới, NHNN sẽ hạn chế việc mua vào ngoại tệ như các tháng đầu năm vì tỷ giá đang có một số dấu hiệu tiềm ẩn bất ổn trở lại. Trong khi giá vàng thế giới giảm mạnh thì việc giá vàng trong nước giảm chậm đã tạo nên mức chênh lệch đến 2 - 3 triệu đồng/lượng. Nếu giá vàng thế giới còn tiếp tục giảm, NHNN sẽ buộc phải hạn chế mua vào ngoại tệ để tránh làm tăng tỷ giá. Do đó, động thái tiếp theo của NHNN trong thời gian tới là “dọn dẹp” số tiền VND được bơm ra trong 3 tháng đầu năm”, ông Lê Đạt Chí dự báo.

Dấu hiệu của động thái này đã bắt đầu xuất hiện. Trên thị trường mở ngày 15-3-2012, NHNN bất ngờ phát hành tín hiệu kỳ hạn ngắn (28 ngày, 91 ngày, 182 ngày) với lãi suất cao hơn lãi suất trái phiếu Chính phủ nhằm hút tiền về. Điều này khiến tỷ lệ trúng thầu trái phiếu Chính phủ trong phiên đấu thầu này chỉ còn 9,75% trong tổng 4.000 tỷ đồng được gọi thầu. Căng thẳng trên thị trường liên NH xuất hiện trở lại. Vào ngày 13-3-2012, sau khi NHNN chính thức áp trần lãi suất huy động xuống còn 13%/năm từ mức 14%/năm, lãi suất cho vay VND trên thị trường liên NH ở kỳ hạn 3 tháng trở lên đều tăng. Trong đó, lãi suất kỳ hạn 6 tháng đã tăng mạnh lên đến 21%/năm.

THẢO VY