Triển vọng tuyến metro đầu tiên của Bình Dương

Trong quy hoạch phát triển hệ thống giao thông, Bình Dương đang phát triển mô hình giao thông TOD (mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng), để từ đó hình thành tiếp hệ thống giao thông phân tán hiện đại, mở ra không gian phát triển đô thị, nâng cao chất lượng đời sống người dân. Triển vọng phát triển Metro TOD kết nối tại Bình Dương mang lại nhiều cơ hội phát triển cho tỉnh trong thời gian tới, nhất là vành đai nơi đặt các nhà ga có tuyến metro đi qua.

Hai phương án đầu tư

Ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Sở Xây dựng, cho biết các báo cáo khả thi tuyến đường sắt đô thị số 1 kết nối thành phố mới Bình Dương - Suối Tiên, TP.Hồ Chí Minh đang khẩn trương hoàn thiện trên cơ sở tiếp thu các ý kiến của chuyên gia và lãnh đạo tỉnh để sớm hoàn thiện trình Quốc hội xem xét chủ trương đầu tư dự án. Dự kiến, dự án có điểm đầu là nhà ga S1 tại trung tâm thành phố mới Bình Dương (phường Hòa Phú, TP.Thủ Dầu Một) và điểm cuối là ga Bến xe Suối Tiên thuộc tuyến Metro số 1 TP.Hồ Chí Minh, với tổng chiều dài 32,43km, bao gồm tuyến chính dài 29,01km và đoạn nối Depot dài 3,42km. Tuyến Metro số 1 đầu tiên của tỉnh sẽ đi qua 4 thành phố: Tân Uyên, Thủ Dầu Một, Thuận An và Dĩ An với 19 nhà ga và 1 Depot tại phường Phú Chánh, TP.Tân Uyên. Tuyến có thiết kế tiêu chuẩn kỹ thuật chủ yếu đường đôi, khổ 1.435mm, tốc độ thiết kế 120 km/giờ, với tổng mức đầu tư khoảng 64.370 tỷ đồng. Dự kiến, dự án sẽ khởi công vào năm 2027, hoàn thành và đưa vào vận hành từ năm 2031.

Ông Nguyễn Anh Minh cho biết thêm Sở Xây dựng đã phối hợp, làm việc với Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.Hồ Chí Minh, đơn vị tư vấn thiết kế 2 tuyến đường sắt đô thị TP.Hồ Chí Minh và Bình Dương về việc sử dụng chung Depot Long Bình của tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.Hồ Сhí Мinh. Theo đó, Depot Long Bình được quy hoạch với diện tích khoảng 26 ha, trong giai đoạn 1 của tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.Hồ Chí Minh đầu tư xây dựng Depot diện tích khoảng 20 ha, với 30 đường đỗ tàu.

Các phương án đầu tư được nghiên cứu khả thi, gồm: Phương án 1 sẽ đầu tư công toàn tuyến 32,43km; phương án 2 là đầu tư công từ vòng xoay A1 đến Suối Tiên dài 29,01km, không đầu tư Depot tại phường Phú Chánh, TP.Tân Uyên nên sẽ giảm được khoảng 8.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng phát triển các Depot cho tuyến metro là rất quan trọng, vì góp phần phục vụ cho công tác vận hành, bảo dưỡng, sửa chữa…

Theo Sở Xây dựng, với phương án không đầu tư Depot, trong giai đoạn đầu tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.Hồ Chí Minh khai thác 17 đoàn tàu. Dự kiến, tuyến Metro số 1 của Bình Dương vận hành giai đoạn đầu với 10 đoàn tàu. Qua làm việc với TP.Hồ Chí Minh, các đơn vị thống nhất việc sử dụng chung hạ tầng nói trên. Trong quá trình vận hành giai đoạn tiếp theo khi 2 tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.Hồ Chí Minh và Bình Dương tăng số lượng đoàn tàu, Bình Dương sẽ đầu tư Depot tại TP.Tân Uyên để tổ chức đậu đỗ và thực hiện các nhiệm vụ liên quan khác.

Góp phần hoàn thiện hạ tầng giao thông kết nối

Với việc đầu tư tuyến Metro số 1 và các tuyến metro tiếp theo sẽ giúp Bình Dương tăng cường kết nối giao thông; đặc biệt tuyến metro sẽ kết nối Bình Dương với TP.Hồ Chí Minh, giảm tải áp lực giao thông đường bộ hiện nay. Việc kết nối này sẽ giúp người dân di chuyển thuận tiện và nhanh chóng hơn, nhất là giữa các khu vực trọng điểm của Bình Dương và TP.Hồ Chí Minh.

Ông Nguyễn Anh Minh chia sẻ việc phát triển metro theo mô hình TOD sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra các khu đô thị tích hợp xung quanh các nhà ga, không gian phát triển rộng hơn. Các nghiên cứu và thực tiễn tại các nước phát triển metro cho thấy, metro theo mô hình TOD góp phần nâng cao giá trị bất động sản, tạo ra cơ hội đầu tư hấp dẫn cho nhà đầu tư. Phát triển metro còn góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường và ùn tắc giao thông, đồng thời giúp đạt mục tiêu phát triển theo hướng đô thị bền vững. Hơn hết, việc kết nối các tuyến metro trong tương lai góp phần thay đổi diện mạo của tỉnh, mang lại nhiều lợi ích, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

Bình Dương hiện đang phát triển đô thị theo hướng dựa vào đầu mối giao thông công cộng, nhằm phát triển chuỗi đô thị gắn liền với xây dựng các tuyến xe buýt nhanh (BRT), giao thông kết nối vùng. Cùng với đó, Bình Dương đang tập trung nguồn lực để đầu tư các công trình giao thông trọng điểm liên kết vùng, đồng thời xúc tiến xây dựng tuyến đường sắt đô thị thực hiện dự án cải tạo hạ tầng giao thông công cộng bằng nguồn vốn vay hỗ trợ phát triển chính thức (ODA) của Chính phủ Nhật Bản. Mới đây, Chính phủ Nhật Bản hỗ trợ Bình Dương nghiên cứu phương án phát triển tuyến đường sắt nhẹ (LRT) để kết nối các TOD trong nội tỉnh, kỳ vọng sẽ tạo ra mạng lưới giao thông kết nối các đô thị lớn của tỉnh và các khu vực lân cận trong tương lai.

Mô hình Metro TOD kết nối Bình Dương với TP.Hồ Chí Minh sẽ góp phần thúc đẩy phát triển không gian đô thị giữa các địa phương. Cùng với đó, việc chuẩn bị phát triển các tuyến BRT, tuyến LRT trong tương lai sẽ hình thành mạng lưới giao thông phục vụ đắc lực cho các tuyến metro, tạo thuận lợi cho người dân khi tham gia loại hình di chuyển này, góp phần giảm áp lực giao thông đô thị. 

MINH DUY