Vai trò giáo dục STEM trong xây dựng thành phố thông minh

 Cùng với thuật ngữ “cách mạng công nghiệp 4.0” (CMCN 4.0) thì STEM trở thành thuật ngữ trong lĩnh vực giáo dục ở nhiều nước, trong đó có Việt Nam. Đây là mô hình giáo dục nhằm phục vụ cho cuộc CMCN 4.0. Đối với tỉnh Bình Dương, STEM là nền tảng quan trọng góp phần xây dựng nguồn nhân lực có trình độ cao phục vụ xây dựng thành phố thông minh. 

Khơi nguồn sáng tạo

Theo đánh giá của các chuyên gia, mô hình giáo dục STEM ngoài trang bị cho người học những kiến thức và kỹ năng lồng ghép liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ (KHCN), kỹ thuật và toán học còn giúp người học không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hàng ngày.

Tại hội thảo khoa học “Vai trò đổi mới sáng tạo và giáo dục STEM trong xu thế cuộc CMCN 4.0” do Sở KHCN vừa qua, ông Nguyễn Thành Hải, Viện Nghiên cứu giáo dục STEM (Đại học Missouri, Hoa Kỳ), cho biết với STEM không còn rào cản của việc học kiến thức lý thuyết với ứng dụng, các chương trình giáo dục STEM nhất thiết phải hướng đến các hoạt động thực hành và vận dụng kiến thức để tạo ra sản phẩm hoặc giải quyết các vấn đề của thực tế cuộc sống.

Mô hình giáo dục STEM sẽ giúp cho người học mở rộng khả năng sáng tạo, vận dụng, kết hợp các kiến thức khoa học để hoàn thiện sản phẩm. Trong ảnh: Hoạt động sáng tạo Robotics tại “Ngày hội giới thiệu các mô hình trải nghiệm sáng tạo, sân chơi công nghệ” do Sở KHCN tổ chức vào tháng 7 vừa qua.
Ảnh: HOÀNG PHẠM

Bà Tô Thụy Diễm Quyên, chuyên gia giáo dục toàn cầu của Microsoft, chia sẻ thay vì dạy 4 môn học như các đối tượng tách biệt và rời rạc, STEM kết hợp chúng thành một mô hình học tập gắn kết dựa trên các ứng dụng thực tế. Giáo dục STEM không hướng đến mục tiêu đào tạo để học sinh trở thành những nhà toán học, nhà khoa học, kỹ sư hay những kỹ thuật viên mà chủ yếu là trang bị cho học sinh kiến thức, kỹ năng để làm việc và phát triển trong thế giới công nghệ hiện đại ngày nay, nhất là trong xu thế CMCN 4.0.

Ông Mai Hùng Dũng, Ủy viên Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, cho rằng đổi mới sáng tạo và giáo dục STEM gắn liền với mục tiêu của nền kinh tế đổi mới sáng tạo mà thế giới đang hướng đến. Điều này cũng phù hợp với mục tiêu xây dựng thành phố thông minh và thay đổi mô hình tăng trưởng kinh tế của tỉnh Bình Dương. Trong giai đoạn hiện nay, STEM sẽ góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong giáo dục, trong cộng đồng.

Đề cao phong cách học tập sáng tạo

Với những lợi ích STEM mang lại, ngày 4-5-2017 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 16/CT-TTg giao nhiệm vụ cho các ngành trong việc nâng cao năng lực tiếp cận cuộc CMCN 4.0. Theo đó, Thủ tướng yêu cầu phải thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới, trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về STEM bên cạnh ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông.

Đối với tỉnh Bình Dương, trong sự phát triển của CMCN 4.0 và việc triển khai xây dựng thành phố thông minh, STEM trở thành “kênh” giáo dục để xây dựng lực lượng lao động có trình độ cao.

Ông Mai Hùng Dũng khẳng định, Bình Dương chú trọng xây dựng thành phố thông minh lấy KHCN, chất lượng nguồn nhân lực là các yếu tố trụ cột quan trọng với mô hình cốt lõi là mô hình “ba nhà” (Nhà nước - nhà trường - nhà doanh nghiệp). Đổi mới sáng tạo và KHCN là những yếu tố đã và đang được lãnh đạo tỉnh quan tâm chỉ đạo triển khai thực hiện. Giáo dục STEM là một phương pháp giáo dục tích hợp tiên tiến, giúp xóa bỏ đi khoảng cách giữa hàn lâm và thực tiễn, tạo ra những con người có năng lực làm việc tốt trong môi trường làm việc có tính sáng tạo cao với những công việc đòi hỏi trí óc của thế kỷ XXI, của cuộc CMCN 4.0.

Theo ông Nguyễn Quốc Cường, Giám đốc Sở KHCN, giáo dục STEM đề cao phong cách học tập sáng tạo; đặt người học vào vai trò của một nhà phát minh, người học phải biết cách mở rộng kiến thức, phải biết cách sửa chữa, chế biến lại chúng cho phù hợp với tình huống có vấn đề mà người học đang phải giải quyết… Do đó, trong thời gian tới chắc chắn tỉnh sẽ khuyến khích các cơ sở giáo dục, các đơn vị, địa phương chú trọng mô hình giáo dục STEM để có thể bắt nhịp cùng công cuộc đổi mới của CMCN 4.0.

HOÀNG PHẠM