Xây dựng nền tảng công nghiệp xanh cho tương lai

Kỳ 1: Siết chặt quản lý môi trường khu công nghiệp

 Bình Dương xác định nền kinh tế sinh thái là sự cộng hưởng giữa các ngành, trong đó công nghiệp sinh thái giữ vai trò chủ lực, dựa trên năng lượng sạch, vật liệu thân thiện môi trường và công nghệ sản xuất tuần hoàn khép kín. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Bình Dương chú trọng tổ chức lại không gian sản xuất công nghiệp, giảm phát thải khí nhà kính, nâng cao hiệu quả xử lý chất thải; chuyển dần sang mô hình sản xuất tự động hóa cao...

 Quy hoạch khu công nghiệp bền vững

Năm 2024 đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trong công tác quy hoạch và phát triển các khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn tỉnh, với trọng tâm là gắn kết giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Theo Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn đến năm 2050, thì đến năm 2050 Bình Dương sẽ có 48 - 50 KCN với tổng diện tích 25.000 ha.

Hiện nay, Bình Dương đã thành lập 29 KCN, trong đó 28 KCN đang hoạt động. Về công tác quy hoạch xây dựng, Ban Quản lý Các KCN tỉnh đang triển khai đồng bộ nhiều cấp độ quy hoạch. Ở cấp độ quy hoạch chung (tỷ lệ 1/5000), một số KCN mới đang được xúc tiến lập quy hoạch như: KCN Đất Cuốc đã hoàn tất nhiệm vụ quy hoạch và được phê duyệt tại Quyết định số 2600/ QĐ-UBND của UBND tỉnh ngày 10-9-2024; KCN chuyên ngành cơ khí (KCN Bắc Tân Uyên 1) đang thực hiện thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà thầu; KCN Vĩnh Lập đang trong giai đoạn lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu lập đồ án quy hoạch. Ở cấp độ quy hoạch phân khu (tỷ lệ 1/2000), Bình Dương đã hoàn tất việc điều chỉnh cục bộ quy hoạch đối với KCN Mỹ Phước 1 và KCN Mỹ Phước 2. Về quy hoạch chi tiết xây dựng (tỷ lệ 1/500), đã có nhiều đồ án quan trọng được phê duyệt như: KCN Việt Nam - Singapore III (giai đoạn 2) với quy mô 803,55 ha; KCN Cây Trường với diện tích 700 ha; đồng thời điều chỉnh cục bộ quy hoạch KCN BW Supply Chain City (74,88 ha) để phù hợp định hướng phát triển mới.

Ông Trương Văn Phong, Phó trưởng ban Quản lý Các KCN tỉnh, cho biết thời gian qua, công tác đầu tư hạ tầng kỹ thuật môi trường tại các KCN luôn được chú trọng. Đến nay, 28 KCN đang hoạt động trên địa bàn tỉnh đều đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung với tổng công suất thiết kế gần 190.000m³/ngày. Hầu hết các doanh nghiệp trong KCN đã hoàn tất đấu nối nước thải và đầu tư hệ thống xử lý khí thải đạt quy chuẩn trước khi thải ra môi trường. Ban Quản lý cũng chủ động tham mưu UBND tỉnh ban hành quy chế phối hợp trong công tác bảo vệ môi trường tại các KCN, đồng thời triển khai xây dựng Bộ tiêu chí đánh giá KCN sinh thái - nền tảng quan trọng hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Doanh nghiệp tích cực bảo vệ môi trường

Đại diện Công ty TNHH Nitto Denko Việt Nam (KCN Việt Nam - Singapore 1), cho biết công ty chuyên sản xuất sản phẩm công nghệ cao, phục vụ cho ngành điện tử. Công ty đã xây dựng hệ thống xử lý nước thải và khí thải đạt quy chuẩn. Toàn bộ chất thải đều được thu gom và xử lý đúng quy định. Công ty dành 20% diện tích khuôn viên để phát triển mảng xanh, góp phần cải thiện khí hậu và cảnh quan nhà máy. Hiện công ty đã đạt được chứng nhận hệ thống quản lý môi trường ISO 14001:2015 và hệ thống quản lý sức khỏe, an toàn nghề nghiệp ISO 45001:2018 do tổ chức Bureau Veritas đánh giá và cấp chứng chỉ. Nitto Denko Việt Nam cam kết đồng hành cùng Bình Dương trên hành trình xây dựng nền công nghiệp xanh.

Theo Ban Quản lý Các KCN tỉnh, bên cạnh những kết quả đáng ghi nhận trong công tác bảo vệ môi trường, việc kiểm soát nguồn thải, đặc biệt là khí thải tại một số doanh nghiệp trong KCN vẫn chưa thật sự tối ưu. Mặc dù nhiều doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống xử lý khí thải, song do còn thiếu thiết bị đo lường chuyên biệt và một số hoạt chất chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn cụ thể để đối chiếu, nên việc đánh giá hiệu quả xử lý vẫn còn gặp khó khăn. Điều này cũng ảnh hưởng phần nào đến công tác thẩm định, kiểm tra và giám sát từ phía cơ quan chức năng.

Bên cạnh đó, số lượng doanh nghiệp có đội ngũ cán bộ chuyên trách về môi trường được đào tạo bài bản, am hiểu sâu về chuyên môn kỹ thuật và các quy định pháp luật vẫn chưa nhiều. Điều này dẫn đến việc triển khai các giải pháp bảo vệ môi trường tại một số doanh nghiệp chưa được thực hiện một cách đồng bộ và toàn diện. Ngoài ra, thời gian nộp báo cáo môi trường của doanh nghiệp thường trùng với thời điểm Ban Quản lý Các KCN tỉnh lập báo cáo tổng hợp, gây áp lực nhất định cho quá trình tổng hợp, báo cáo về UBND tỉnh.

Trước những khó khăn nói trên, Ban Quản lý Các KCN tỉnh kiến nghị tiếp tục củng cố, kiện toàn bộ máy quản lý môi trường tại các KCN; đề xuất Bộ Nông nghiệp và Môi trường sớm xây dựng phần mềm hoặc nền tảng trực tuyến để doanh nghiệp có thể cập nhật, gửi báo cáo một cách nhanh chóng, thuận tiện và đồng bộ hơn. “Chúng tôi không chỉ dừng lại ở vai trò kiểm tra, giám sát mà còn luôn nỗ lực đồng hành cùng doanh nghiệp trong việc xây dựng các phương án xử lý chất thải và kế hoạch phòng ngừa sự cố môi trường. Mỗi doanh nghiệp đều có vai trò quan trọng trong việc duy trì phát triển bền vững, trong đó bảo vệ môi trường là một nhiệm vụ rất quan trọng”, ông Trương Văn Phong cho biết thêm (còn tiếp).

 TIẾN HẠNH