Độc đáo những ngôi nhà cổ trên đất Tân Uyên

Dấu tích 100 năm

Trong 5 ngôi nhà cổ của Bình Dương đã được công nhận là di tích lịch sử - văn hóa, TX.Tân Uyên có đến 2 ngôi nhà cổ. Đó là nhà cổ Đỗ Cao Thứa và nhà cổ Dương Văn Hổ ở xã Bạch Đằng.

Nhà cổ Đỗ Cao Thứa được xây dựng khoảng cuối thế kỷ XIX, mang đậm nét nhà vườn Nam bộ xưa với lối kiến trúc hình chữ Đinh. Từ cổng bước vào, ngôi nhà hiện ra giữa vườn cây trái xanh mát, tạo cho mọi người cảm giác bình yên, nhẹ nhàng khi đặt chân đến đây.

Cũng như những ngôi nhà cổ khác, nhìn bên ngoài, nhà cổ Đỗ Cao Thứa trông khá đơn giản, lặng lẽ với nét cổ kính, rêu phong. Điều thu hút du khách nhất chính là không gian bên trong ngôi nhà. Toàn bộ ngôi nhà được làm bằng gỗ quý, nên hiện nay vẫn còn kiên cố và lưu giữ hầu như nguyên vẹn những nét hoa văn chạm trổ độc đáo, tinh xảo trên các hoành phi, liễn đối trang trí bên trong ngôi nhà. Trong nhà còn có nhiều bao lam, đại tự, khánh thờ... được trang trí bằng những hoa văn cách điệu rất đẹp.

Nếu đã đến tham quan nhà cổ Đỗ Cao Thứa, nhất định du khách sẽ ghé thăm nhà cổ Dương Văn Hổ cách đó không xa. Đây cũng là ngôi nhà cổ có lối kiến trúc hình chữ Đinh, tồn tại hơn 100 năm tuổi, chứa đựng nhiều giá trị về lịch sử, văn hóa, đặc biệt là về kiến trúc nghệ thuật trang trí. Điểm nổi bật và giá trị trong kiến trúc nhà cổ Dương Văn Hổ phải kể đến các kết cấu gỗ của khung nhà. Toàn bộ kết cấu ngôi nhà đều bằng gỗ, với nhiều loại gỗ quý, mái lợp ngói âm dương, nền lát gạch tàu đỏ. Khung nhà được lắp ghép với nhau bằng mộng gỗ nhưng rất vững chắc. Ngôi nhà vừa là công trình kiến trúc tài hoa, vừa chứa đựng những tác phẩm điêu khắc mang đậm dấu ấn mỹ thuật Nam bộ. Các họa tiết trang trí trong nhà đều được thể hiện rất tinh xảo, từ các vì kèo đến các hoành phi, liễn đối trang trí bên trong ngôi nhà.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, nhà cổ Dương Văn Hổ được xây dựng trong khoảng thời gian từ năm 1911 đến năm 1914. Điều đặc biệt là ngôi nhà tọa lạc gần sông Đồng Nai (mặt tiền nhà hướng ra sông) nên du khách đi đường bộ hay đường sông đến đây tham quan đều rất thuận lợi.

Khai thác phát triển du lịch

Với những giá trị còn lưu giữ, nhà cổ Đỗ Cao Thứa và Dương Văn Hổ đã được công nhận là di tích cấp tỉnh. Theo đó, nhà cổ Đỗ Cao Thứa được công nhận vào năm 2004, nhà cổ Dương Văn Hổ được công nhận vào năm 2020. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Tấn Phát, Trưởng phòng Văn hóa - Thông tin TX.Tân Uyên, cho biết cùng với những di tích lịch sử - văn hóa khác trên địa bàn, những ngôi nhà cổ với tuổi đời tồn tại hơn 100 năm này đã góp phần tạo nên những giá trị lịch sử, văn hóa phong phú, đa dạng, là những tiềm năng sẵn có để đưa vào khai thác, phát triển du lịch Tân Uyên.

Để phát triển du lịch, ngoài tập trung nguồn lực triển khai kế hoạch thực hiện chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 trên địa bàn TX.Tân Uyên theo kế hoạch chung của tỉnh, hiện nay, Phòng Văn hóa - Thông tin cũng đang tham mưu UBND thị xã xây dựng Đề án phát triển du lịch trên địa bàn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030. Thời gian qua, việc kết nối các điểm đến trên địa bàn phục vụ công tác phát triển du lịch luôn được UBND TX.Tân Uyên quan tâm chỉ đạo thường xuyên. Sau khi tham quan các di tích lịch sử cách mạng, đình, chùa hay vườn cây trên địa bàn, nhiều đoàn khách đã được kết nối đến tham quan 2 ngôi nhà cổ trên.

“Hai di tích nhà cổ Đỗ Cao Thứa và Dương Văn Hổ đã được chọn để đưa vào các tour, tuyến du lịch kết hợp tham quan với nhiều điểm đến trên địa bàn để khai thác, thu hút du khách đến Tân Uyên. Với lối kiến trúc gỗ độc đáo, hiếm hoi, chứa đựng nhiều giá trị về mặt văn hóa, kiến trúc nghệ thuật, 2 ngôi nhà cổ này đã và đang trở thành những điểm đến hấp dẫn du khách khi đến Tân Uyên, cũng như những ai có nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu về nghệ thuật kiến trúc nhà cổ xưa…”, ông Nguyễn Tấn Phát chia sẻ.

 HỒNG THUẬN