Sân chơi của giới mộ điệu đờn ca tài tử

14 tháng 06 2025

Không chỉ là loại hình nghệ thuật dân gian mang đậm chất Nam bộ, đờn ca tài tử còn là mạch sống bền bỉ trong đời sống tinh thần của người dân Bình Dương. Những “sân chơi” nghệ thuật, những cuộc giao lưu ý nghĩa đang ngày càng tiếp lửa và lan tỏa giá trị đặc sắc của loại hình nghệ thuật truyền thống này.

Sân khấu của đam mê và ký ức

Đến với hội thi “Giọng ca tài tử - cải lương” TP.Dĩ An mở rộng lần thứ XIII năm 2025 do Trung tâm Văn hóa Thông tin - Thể thao TP.DĩAn tổ chức, chúng tôi cảm nhận rất rõ sự đam mê vàkhát vọng giữ gìn bộ môn nghệ thuật này của giới mộ điệu vànhững người gắn bó lâu năm. Hội thi vừa khép lại bằng đêm chung kết giàu cảm xúc.

Từ80 thí sinh ởnhiều lứa tuổi đến từ nhiều tỉnh, thành khu vực phía Nam, ban tổ chức đã tuyển chọn 38 thísinh vào vòng bán kết, trong đó có 16 gương mặt xuất sắc đãbước vào vòng chung kết. Tại đêm thi quyết định, khán giảđã có dịp thưởng thức nhiều trích đoạn cải lương kinh điển như “Tô Ánh Nguyệt”, “Hạng Võbiệt Ngu Cơ”, “Đời cô Lựu”, “Tìm lại cuộc đời”... được tái hiện trên sân khấu.

Thí sinh Lê Văn Dân và Bùi Ngọc Quang biểu diễn trích đoạn cải lương “Tìm lại cuộc đời” tại hội thi “Giọng ca tài tử - cải lương” TP.Dĩ An mở rộng lần thứ XIII năm 2025 do Trung tâm Văn hóa Thông tin - Thể thao TP.DĩAn tổ chức

Với nhiều người tham dự, đây không đơn thuần là cuộc thi, mà là nơi kết nối những tâm hồn yêu mến đờn ca tài tử - cải lương, không phân biệt tuổi tác, ngành nghề. Anh Lê Hoàng Tuấn (viên chức Sở Nội vụ tỉnh Đồng Nai), chia sẻ “Tài tử cải lương đãăn sâu vào tôi từ nhỏ. Ở đâu cótổchức, thấy tiện là tôi đăng ký dựthi. Hội thi lần này mang lại cho tôi nhiều trải nghiệm đáng quý”.

Ở Bình Dương, đờn ca tài tử không chỉ là tiếng vọng của quá khứ, mà là hiện thân sống động của bản sắc văn hóa Nam bộ. Những con người yêu nghề, từ nghệ nhân đến người nghe chính là những “người giữ lửa”, âm thầm nuôi dưỡng và truyền trao giá trịtinh thần quý báu ấy qua từng thế hệ.

Cô Ngọc Trâm, một bà nội trợ ở TP.Biên Hòa, Đồng Nai, kểlại hành trình trở lại với đam mê cải lương sau 18 năm: “Ngày xưa tôi từng thi theo nhóm CLB ở Biên Hòa. Nay con cái lớn, công việc ổn định, tôi lại tìm đến sân chơi này. Cảm ơn ban tổchức đãtạo điều kiện đểnhững người như tôi sống lại một phần ký ức đẹp”.

Với vai trògiám khảo tại hội thi “Giọng ca tài tử - cải lương” TP.Dĩ An mở rộng lần thứ XIII năm 2025, NSƯT Tâm Tâm (tên thật làPhạm Tạ Thanh Tâm, Trưởng đoàn cải lương Phật giáo Thanh Nga), nói: “Tôi thật sựbất ngờvà cảm động khi thấy thí sinh ở nhiều độtuổi vẫn nặng lòng với cải lương. Điều tôi tìm kiếm không chỉ là chất giọng, mà còn là hồn cốt của bài ca - người ca phải hiểu được từng dấu nhấn, từng nhịp buông đểtruyền cảm”.

“Giữ lửa” nghệ thuật truyền thống

Ngoài các sân khấu hội thi, tại Bình Dương còn thường xuyên diễn ra nhiều chương trình giao lưu đờn ca tài tử, từ đómang đến cho khán giảnhiều cung bậc cảm xúc với những giai điệu tuyệt vời của âm nhạc ngũ cung.

Trao đổi với P.V, tài tửKim Anh (CLB Đờn ca tài tửTP.Thuận An thuộc Trung tâm Văn hóa Thông tin - Thể thao TP.Thuận An), cho biết, nhân dịp lễ kỷ niệm 50 năm giải phóng miền Nam vàthống nhất đất nước, đơn vịđã tổ chức chương trình giao lưu đờn ca tài tửnăm 2025. Chương trình thu hút sự tham gia của các tài tửca vànghệ nhân đến từCLB CLB Hò- Xự- Xang của NhàVăn hóa Lao động Công đoàn tỉnh Đồng Tháp, CLB Đờn ca tài tửphường An Khánh (TP.Cần Thơ) vàCLB Đờn ca tài tửTP.Thuận An. Với những lời ca sâu lắng, mộc mạc, kết hợp với kỹ thuật đờn điêu luyện, đãmang đến không gian nghệthuật đậm chất Nam bộ, góp phần gắn kết tình cảm, giao lưu văn hóa giữa các đơn vị.

NNND Thu Hồng nói bàrất vui khi thấy đờn ca tài tử, di sản văn hóa phi vật thểđược UNESCO công nhận, đang được nhiều địa phương duy trìở các sân khấu, tại hội thi ở các huyện, thành phốhay các xã, phường, thịtrấn. Đây đều là sân chơi rất bổ ích, qua đó tìm kiếm, bồi dưỡng nhân tố mới, góp phần bảo tồn và phát triển nghệthuật dân gian đặc sắc của Nam bộ. Điều đáng quý ở chỗ, sân chơi nghệthuật như thếnày không chỉ đơn thuần là nơi thi thố tài năng, mà còn là nơi nuôi dưỡng tình yêu âm nhạc truyền thống, dựng xây ý thức gìn giữvăn hóa bản địa trong lòng thếhệhôm nay. Chính những người làm nghề, yêu nghềvà cả những khán giả trung thành đãcùng nhau giữcho tiếng đờn, tiếng ca không bị lãng quên trong nhịp sống hiện đại.

Đờn ca tài tử - cải lương ở Bình Dương nói riêng và Nam bộnói chung, không chỉ là tiếng vọng của quákhứ, mà đang từng ngày được khơi dậy và hồi sinh trong dòng chảy đương đại. Khi còn cónhững con người yêu nghề, say mê giữlửa, nghệthuật dân tộc ấy vẫn đủsức ngân vang, khẳng định vị thếriêng giữa nhịp sống hiện đại.