Từ đầu năm đến nay, tình hình tội phạm trên địa bàn tỉnh tuy được kiềm chế nhưng vẫn còn diễn biến phức tạp. Một trong những vấn đề nổi lên là sự gia tăng các vụ xâm hại tình dục trẻ em.
Khi người thân trở thành nạn nhân
Theo thống kê của Cơ quan điều tra Công an (CA) tỉnh, từ đầu năm 2022 đến nay, trên địa bàn tỉnh xảy ra các vụ hiếp dâm người dưới 16 tuổi, riêng trong tháng 7 và tháng 8 xảy ra 9 vụ. Tất cả 22 vụ hiếp dâm người dưới 16 tuổi nói trên thì nạn nhân và đối tượng đều có mối quan hệ quen biết nhau nhất định.
Từ những tiện ích của mạng internet, khoa học công nghệ nhưng thiếu sự quan tâm định hướng của phụ huynh, người xung quanh, nhiều trẻ em đã trở thành nạn nhân của việc sử dụng mạng xã hội, nhất là tiếp cận những trang mạng khiêu dâm, bạo lực. Nhiều trường hợp nạn nhân và đối tượng tuy chỉ mới quen biết qua Zalo, Facebook, tin nhắn qua điện thoại... nhưng đã đến phòng trọ, nhà ở của đối tượng để ở, dẫn đến hành vi xâm hại tình dục diễn ra.
Một đối tượng có hành vi xâm hại trẻ em là người thân bị bắt phục vụ công tác điều tra
Đặc điểm chung trong các vụ án phần lớn hiện trường xảy ra là ở các phòng trọ nơi đối tượng và bị hại sinh sống cùng gia đình, nhà nghỉ, nơi đối tượng thuê để đưa bị hại vào thực hiện hành vi phạm tội... Đối tượng phạm tội đa số còn rất trẻ và thường có mối quan hệ quen biết, thậm chí có quan hệ thân thích họ hàng với nạn nhân. Bị hại là trẻ em nên khả năng phòng vệ còn hạn chế và chưa nhận thức được vấn đề tâm sinh lý, giới tính, cũng như những nguy hiểm tiềm ẩn từ các mối quan hệ xã hội.
Đánh giá về công tác điều tra xử lý các vụ xâm hại tình dục hiện nay, về phía cơ quan điều ra cho biết, hiện còn gặp nhiều khó khăn trong việc phòng ngừa. Có trường hợp vụ việc xảy ra thời gian dài bị hại và gia đình mới tố giác. Nhiều vụ cha dượng xâm hại con riêng của vợ do đối tượng là người có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục các em nên các em lo sợ và chọn cách im lặng, cam chịu, không tố giác. Một nguyên nhân khác gây khó khăn cho công tác phòng, chống tội phạm này là do bị hại là trẻ từ 13 đến dưới 16 tuổi và đối tượng quen biết và tự nguyện quan hệ tình dục nên không khai báo...
Cần các giải pháp phòng ngừa
Dự báo thời gian tới tình hình tội phạm nói chung và tội phạm xâm hại tình dục trẻ em nói riêng sẽ còn diễn biến phức tạp do sự phát triển mạnh mẽ của internet, trong đó có mạng xã hội là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng về tội phạm xâm hại tình dục. Bên cạnh những nguyên nhân trên, nhu cầu thiết yếu trong sinh hoạt của một phận không nhỏ người lao động tại các khu nhà trọ còn nhiều mặt chưa bảo đảm, trình độ văn hóa, hiểu biết pháp luật còn hạn chế nên dẫn đến hành động phạm pháp. Do đó phụ huynh phải thường xuyên gần gũi để giáo dục về giới tính cho con em; tránh để các em tò mò tự tìm hiểu và suy nghĩ sai lệch dẫn đến hậu quả đáng tiếc; thường xuyên trò chuyện để lắng nghe tâm tư, tình cảm của các em, giúp các em mạnh dạn giải bày những khúc mắc mà các em chưa hiểu hoặc khi sự việc xảy ra thì nhanh chóng trình báo cơ quan CA để xử lý.
Đối với nhà trường, cùng với việc đưa giáo dục về giới tính cũng như các kiến thức về kỹ năng sống vào trong chương trình học thì cần quan tâm hơn nữa đối với học sinh, nhất là lứa tuổi cấp II vì giai đoạn này các em đang tuổi dậy thì, có thay đổi lớn về tâm, sinh lý. Tăng cường phối hợp với lực lượng CA tuyên truyền pháp luật trong học đường để các em có nhận thức và hành động đúng theo quy định của pháp luật.
Song song đó, các ngành, các cấp thường xuyên tổ chức tuyên truyền Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Chăm sóc và bảo vệ trẻ em, phòng chống bạo lực gia đình; tuyên truyền nâng cao cảnh giác của người dân đối với thủ đoạn hoạt động của tội phạm và phát động quần chúng nhân dân tham gia tố giác tội phạm. Xây dựng các thiết chế văn hóa để người dân có chỗ vui chơi lành mạnh, hạn chế sử dụng mạng xã hội dẫn đến hành động sai trái.
Đối với chủ nhà trọ, chủ nhà nghỉ là nơi dễ xảy ra tội phạm, phải chấp hành nghiêm các quy định của Nhà nước đối với loại hình đăng ký kinh doanh. Trang bị camera an ninh tại khu vực ra vào để thuận tiện trong việc theo dõi hoạt động kinh doanh; đồng thời tạo điều kiện cho cơ quan CA thu thập thông tin, hình ảnh của đối tượng, bị hại, người liên quan khi có vụ án, vụ việc xảy ra. Quan tâm, cảnh báo đến người thuê trọ và tố giác đến chính quyền khi phát hiện dấu hiệu khả nghi liên quan đến hành vi xâm hại tình dục trẻ em. Kiểm tra giấy tờ tùy thân, ghi lại thông tin những người thuê trọ vào sổ lưu trú và đăng ký các trường hợp lưu trú tại CA địa phương theo quy định. Khi phát hiện trường hợp trẻ em dưới 16 tuổi cùng đối tượng vào đăng ký nghỉ trọ mà không thuộc trường hợp đi cùng gia đình thì từ chối hoặc báo chính quyền địa phương nếu thấy nghi ngờ.
Tội xâm hại tình dục nói chung và đối với trẻ em nói riêng là loại tội phạm tuy không mới nhưng diễn biến phức tạp trong những năm gần đây. Để phòng chống có hiệu quả với tội phạm này, cần phải có sự chung tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị, mỗi gia đình và từng người dân. Trong luật Hình sự Việt Nam, hình phạt đối với các tội phạm xâm hại tình dục đối với trẻ em rất nghiêm khắc. Trong đó có nhiều khung hình phạt đối với tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự phải chịu án phạt tù 20 năm, chung thân hoặc tử hình. Bộ luật Hình sự hiện hành cũng quy định “Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người dưới 13 tuổi vẫn phạm tội hiếp dâm trẻ em” với những chế tài rất nặng...
KHẮC CHUNG - T.PHƯƠNG
Xem thêm bình luận