Trách nhiệm xã hội - chiến lược kinh doanh hàng đầu của doanh nghiệp

Trách nhiệm xã hội (TNXH) của doanh nghiệp (DN) đang được xem như là một trong những chiến lược kinh doanh hàng đầu của DN trong thời hội nhập thay vì suy nghĩ là những quy định hay từ thiện bắt buộc. Hiện nay, DN nào triển khai tốt TNXH không những sẽ giúp nâng tầm vị thế mà còn hỗ trợ DN giải quyết những vấn đề mang tính chiến lược liên quan đến kinh doanh và các vấn đề xã hội.

Vấn đề cần quan tâm

Hiện nay, TNXH DN là phương án mà các DN thường áp dụng như là một chiến lược nhằm tìm kiếm lợi nhuận dài hạn cho DN, đi cùng với phúc lợi xã hội cũng như bảo vệ môi trường. Cụ thể, TNXH của DN được thể hiện qua 6 mặt cụ thể: DN với vấn đề bảo vệ môi trường; DN với đóng góp cho cộng đồng xã hội; DN thực hiện tốt trách nhiệm với nhà cung cấp; DN bảo đảm an toàn và lợi ích cho người tiêu dùng; DN có quan hệ tốt với người lao động; DN bảo đảm lợi ích cho cổ đông và người lao động trong DN.

Với cách hiểu này, TNXH của DN thật ra không còn xa lạ đối với các DN mà đây thực chất là việc tuân thủ các quy định của pháp luật, tạo dựng mối quan hệ với đối tác, cổ đông, người tiêu dùng và công nhân lao động. Yếu tố đóng góp từ thiện, chia sẻ cộng đồng hoặc là công tác xã hội tự nguyện của DN là một thành tố quan trọng trong TNXH của DN. Chúng ta có thể thấy rằng TNXH của DN chính là cam kết của DN để góp phần cho sự phát triển bền vững mà cụ thể là cân bằng 3 yếu tố phát triển kinh tế - xã hội và môi trường.

Một buổi tập huấn về phát triển sản xuất của các dự án đào tạo tại DN của Bifa

TNXH DN đang được xem như là một trong những chiến lược kinh doanh hàng đầu của DN hơn là những quy định hay từ thiện bắt buộc. Kết quả khảo sát do Viện Khoa học xã hội và lao động tiến hành gần đây trên 24 DN thuộc ngành da giày và dệt may cho thấy, nhờ thực hiện các chương trình TNXH mà doanh thu của DN đã tăng 25%, năng suất cũng tăng từ 34,2 triệu đồng lên đến 35,8 triệu đồng/lao động/một năm; tỷ lệ hàng xuất khẩu tăng từ 94% lên 97%. Khi thực hiện TNXH của mình đồng nghĩa với việc DN tự nguyện, tự giác thực hiện trách nhiệm trong sản xuất, kinh doanh làm sao có được sự hài hòa lợi ích cho DN, cho xã hội, nhưng phải bảo đảm sự phát triển bền vững vì mục tiêu kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường. DN muốn phát triển bền vững cần phải thực hiện đúng những quy định, chuẩn mực về bảo vệ môi trường, an toàn lao động, bảo đảm quyền, lợi chính đáng của người lao động... Trong hoạt động kinh doanh, mục đích của DN cũng nhắm đến người tiêu dùng sử dụng sản phẩm của mình chứ không phải là khách hàng trung gian. Xã hội có bao nhiêu người sử dụng sản phẩm do DN làm ra, thì DN phải chịu trách nhiệm với bấy nhiêu người tiêu dùng. Đây là trách nhiệm lớn nhất vì liên quan đến cộng đồng.

Trong bối cảnh hiện nay, khi Việt Nam đang hội nhập sâu vào nền kinh tế thế giới, để DN phát triển một cách bền vững nhất thì vấn đề bảo vệ môi trường phải đặt lên hàng đầu, bởi lẽ môi trường sống tốt lành là nhu cầu đầu tiên và quan trọng nhất của con người. Bên cạnh đó, muốn sản xuất, kinh doanh có hiệu quả cao, việc đầu tiên là các DN cần bảo đảm hoạt động của mình không gây ra những tác hại đối với môi trường sinh thái, tức là phải thể hiện sự thân thiện với môi trường trong quá trình sản xuất của mình. TNXH của DN trong bối cảnh hiện nay là sự cam kết về chất lượng sản phẩm, tính trung thực trong quảng bá sản phẩm, cũng như bảo đảm an toàn cho người sử dụng. Lòng tin của người tiêu dùng và cộng đồng trong nhiều trường hợp được xây dựng qua TNXH của DN và trong lịch sử kinh doanh đã có nhiều DN vượt qua đe dọa phá sản nhờ sự chia sẻ của cộng đồng người tiêu dùng. 

Doanh nghiệp cần hành động

Một điều đáng lo ngại là đứng trước ngưỡng cửa hội nhập toàn diện, việc tuân thủ những cam kết về TNXH của DN nước ta dường như chưa được thúc đẩy quan tâm đúng mức… Điều đó thể hiện ở các hành vi gian lận trong kinh doanh, báo cáo tài chính, không bảo đảm an toàn lao động, sản xuất, kinh doanh hàng kém chất lượng, cố ý gây ô nhiễm môi trường hay thờ ơ trước các vấn đề xã hội. Thực tế trước mắt, nếu DN không tuân thủ TNXH thì DN sẽ không thể tiếp cận được với thị trường thế giới. Tại Bình Dương, nhiều DN khi thực hiện TNXH đã mang lại hiệu quả rất lớn khi ký kết được hợp đồng với những tập đoàn uy tín trên thế giới từ châu Mỹ, châu Âu…. Các DN xuất khẩu ngành gỗ của Bình Dương là một ví dụ điển hình mà chúng ta cần nhìn nhận.

Hiệp hội Bifa là điểm sáng về hỗ trợ phát triển TNXH cho các DN

Theo nhìn nhận của Ủy ban châu Âu, để có thể hoàn toàn thực hiện được TNXH, DN cần phải xây dựng chính sách và quy trình quản trị để tích hợp các vấn đề về xã hội, môi trường, quyền con người, đạo đức kinh doanh, cùng các mối quan tâm của khách hàng, người tiêu dùng vào chính những hoạt động kinh doanh và chiến lược cốt lõi của DN trong sự hợp tác chặt chẽ với các đối tác hữu quan.

Theo các chuyên gia, để phát triển chiến lược CSR và thực hiện TNXH như là một lợi thế cạnh tranh, mang lại những giá trị tốt đẹp, bền vững cho cộng đồng và xã hội, doanh nghiệp cần lưu ý những điểm sau:

Thứ nhất, hiểu rõ những yêu cầu, mong muốn đối tác để từ đó DN hoạch định chiến lược TNXH phù hợp.

Thứ hai, DN khi hoạch định phát triển chiến lược của mình cần phải gắn liền mục tiêu kinh doanh, giá trị thực và văn hóa của DN, cùng với lợi ích của các đối tác hữu quan chứ không chỉ là công tác từ thiện,

Thứ ba, cần có bộ phận chuyên trách về TNXH để chiến lược TNXH có sự gắn kết với ngành nghề, phù hợp với năng lực cốt lõi của DN.

Và cuối cùng là phía các ngành chức năng, khi xây dựng mục tiêu phát triển bền vững (môi trường, xã hội và quản trị DN cải tiến chất lượng sản phẩm, dịch vụ với tính bền vững lâu dài…) nên gắn với TNXH của DN.

TIỂU MY