Chung tay đẩy lùi đại dịch HIV/AIDS: Nơi bày tỏ nỗi niềm riêng

Kỳ I: Nơi bày tỏ nỗi niềm riêng

HIV không từ một ai, đó là một sự thật không thể chối cãi. Ngoài những người có lối sống không lành mạnh như đối tượng nghiện ma túy, mại dâm, thì một số người bị lây nhiễm HIV do nhiều nguyên nhân khác. Khi phát hiện bản thân có nguy cơ bị nhiễm HIV thì người nhiễm thường tỏ ra lo sợ, tuyệt vọng. Và phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng miễn phí là nơi họ tìm đến để bày tỏ nỗi niềm riêng.

Điểm tựa cho những người bị nhiễm HIV

Phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng miễn phí, thuộc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh là một trong những địa chỉ người có nguy cơ bị nhiễm HIV đến để được tư vấn, xét nghiệm miễn phí. Vào một buổi sáng đến phòng tư vấn, chúng tôi nhìn thấy một nam thanh niên có nét mặt đầy vẻ lo âu, cứ đi qua lại phía ngoài sân nhìn trước, ngó sau. Sau một lúc e ngại, người thanh niên ấy rụt rè bước vào phòng. Hiểu ý, tư vấn viên Nguyễn Thị Mỹ Lệ vui vẻ mời khách ngồi, nói chuyện thân thiện, cởi mở. Dần dần người thanh niên lấy lại bình tĩnh, tự tin và bộc bạch mối lo bị nhiễm HIV.

Tư vấn cho một trường hợp nghi ngờ bị nhiễm HIV. Ảnh: H.THÁI

Với phương châm “khi tư vấn chúng tôi là chuyên gia, khi trò chuyện chúng tôi là tri kỷ”, các tư vấn viên ở đây đặt mình vào hoàn cảnh của đối tượng để họ tin tưởng và kể hết sự tình. “Đa số đối tượng lần đầu đến đây đều có tâm trạng bất an, họ tỏ ra lo sợ, hoang mang, tuyệt vọng. Dù đã tìm đến phòng tư vấn nhưng họ vẫn còn rụt rè, chỉ đến khi người tư vấn thể hiện sự quan tâm, không kỳ thị, họ mới thật sự an tâm và giải bày tâm sự. Khó nhất là với những trường hợp phụ nữ mang thai. Sau khi xét nghiệm, biết kết quả dương tính, người tư vấn phải vừa động viên, vừa chia sẻ nỗi đau để giúp họ vượt qua cú sốc quá lớn”, tư vấn viên Mỹ Lệ cho biết.

Khi nghi ngờ mang trong mình căn bệnh thế kỷ, người đến tư vấn thường mặc cảm, tự ti, do đó người tư vấn phải tỏ ra ân cần thăm hỏi, giúp đối tượng ổn định tâm lý. Bởi có trường hợp khi biết kết quả xét nghiệm HIV bị dương tính có người gần như muốn ngất tại chỗ. Tư vấn viên Nguyễn Thị Thu Phượng ở phòng tư vấn xét nghiệm cộng đồng miễn phí, tại Phòng khám đa khoa khu vực An Thạnh (TX. Thuận An), cho biết có những người bị nhiễm HIV khi đến đây bị suy sụp tinh thần, nhưng qua tư vấn cùng những lời động viên, họ đã lấy lại bình tĩnh. Thái độ không kỳ thị của người tư vấn sẽ giúp họ đặt trọn niềm tin. Chúng tôi làm công việc này bằng tất cả cái tâm, tư vấn đến nơi, đến chốn. Chính sự thân thiện đó, người bị nhiễm nói thật về nghề nghiệp, lý do bị nhiễm HIV. Khi có kết quả cũng phải rào trước, đón sau, tìm thời cơ thích hợp mới thông báo cho khách hàng biết, đồng thời trấn an, động viên tinh thần họ.

HIV không từ một ai

Bà Nguyễn Thị Thúy Minh, Trưởng khoa truyền thông can thiệp và huy động cộng đồng thuộc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh, nhận xét: “Những năm đầu, người nhiễm HIV tập trung vào những đối tượng có nguy cơ cao như ma túy, mại dâm, nhưng hiện nay người nhiễm thuộc nhiều đối tượng như: công nhân, công chức, sinh viên… Chúng tôi thật đáng tiếc khi có những trường hợp người nhiễm có tuổi đời còn rất trẻ, có người đã tốt nghiệp đại học cũng bị vướng vào căn bệnh thế kỷ”.

Mới đây, phòng tư vấn phát hiện trường hợp một cô gái bị HIV dương tính khi vừa mới 17 tuổi. Chính do lối sống buông thả, thiếu hiểu biết, em đã bị bạn tình là đối tượng nghiện ma túy lây truyền HIV. Trong tháng dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con vào tháng 6, thật đáng tiếc khi có những trường hợp thai phụ cũng bị nhiễm HIV. Đáng thương hơn cả là trường hợp có một thai phụ bị nhiễm HIV, nhưng khi xét nghiệm máu người chồng thì âm tính. Biết được kết quả này, người chồng đã bỏ vợ. Tìm hiểu nguyên nhân được biết, khi còn sinh viên, người phụ nữ trên đã quan hệ tình dục với một người đàn ông khác và rất có thể người này đã lây truyền HIV cho cô.

Tưởng chừng chỉ những người trẻ mới bị nhiễm HIV, nhưng thời gian qua các phòng khám đã phát hiện có những người trên 60 tuổi cũng bị nhiễm HIV. Bởi người nhiễm HIV vẫn sống bình thường trong nhiều năm, chỉ đến khi thấy có những triệu chứng nghi ngờ, họ đi xét nghiệm mới biết kết quả dương tính với HIV.

Xây dựng lối sống lành mạnh

Đa số những người khi biết mình bị nhiễm HIV thường tỏ ra bi quan, chán nản, số khác thì sống bất cần. Hơn ai hết, người tư vấn cần động viên chia sẻ, đồng thời khuyên họ tích cực điều trị và sống lành mạnh, lạc quan hơn. Thông thường, sau khi có kết quả dương tính, tư vấn viên khuyên người bệnh nên điều trị sớm, dùng thuốc ARV sẽ làm giảm nguy cơ lây cho người khác. Tư vấn viên Mỹ Lệ đã chia sẻ với một bệnh nhân, dương tính với HIV cũng không đáng sợ, cần phải giữ gìn sức khỏe, giai đoạn uống thuốc điều trị phải tuân thủ tuyệt đối. Cô còn chỉ ra những điển hình người nhiễm HIV nhờ điều trị tích cực đã kéo dài được cuộc sống, để người mới nhiễm nhìn cuộc sống lạc quan hơn. Người nhiễm HIV cần có cái nhìn tích cực và biết sống đẹp trong quãng đời còn lại. Đối với trường hợp chồng hoặc vợ bị nhiễm HIV nhưng người còn lại có kết quả âm tính, tư vấn viên hướng dẫn họ quan hệ tình dục an toàn. Với những người trước khi kết hôn, tốt nhất nên đi xét nghiệm HIV để tránh tình trạng cha mẹ bị nhiễm HIV lây sang con.

Để tránh lây truyền HIV, nam và nữ trong độ tuổi sinh đẻ (từ 15 - 49) không nên quan hệ tình dục trước hôn nhân; chung thủy một vợ một chồng, không quan hệ tình dục với nhiều người. Nam, nữ trong tuổi sinh đẻ hãy đến phòng tư vấn hoặc các cơ sở y tế để tìm hiểu các thông tin liên quan đến sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, phòng chống HIV và phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con.

Kỳ 2: Cùng góp phần phòng chống HIV

HỒNG THÁI