Kết quả Chỉ số PAPI, nguyên nhân và giải pháp

Câu hỏi đặt ra là làm sao nâng cao Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI), bởi năm 2016, chỉ số này của tỉnh rất thấp, đứng thứ 63/63 tỉnh, thành phố. Trong đó các chỉ số nội dung “sự tham gia của người dân ở cấp cơ sở”, “trách nhiệm giải trình với người dân”… của Bình Dương đều rơi vào nhóm các tỉnh đạt điểm thấp nhất. Đây là câu hỏi mà nhiều cử tri tỉnh nhà đang mong đợi các giải pháp chung của tỉnh.

“Giải mã” nguyên nhân thấp?

Ông Mai Sơn Dũng, Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Bình Dương cho biết, trong 6 lĩnh vực của tiêu chí đánh giá chỉ số PAPI, lĩnh vực cung ứng dịch vụ công đạt 7,13/10 điểm. Lĩnh vực thủ tục hành chính công đạt 6,95/10 điểm, nằm trong nhóm khá và lĩnh vực công khai minh bạch đạt 5,28/10 điểm, nằm trong nhóm trung bình thấp. 3 lĩnh vực tham gia của người dân cấp cơ sở, trách nhiệm giải trình với người dân, kiểm soát tham nhũng trong khu vực công nằm trong nhóm đạt điểm thấp, cụ thể: Lĩnh vực tham gia của người dân ở cấp cơ sở đạt 4,47/10 điểm. Lĩnh vực này có 4 chỉ số, trong đó có 2 chỉ số đạt điểm thấp là chỉ số về tri thức công dân và chỉ số đóng góp tự nguyện.

Hướng dẫn người dân tham gia giám sát các hoạt động tại cơ sở là nhiệm vụ của từng khu phố, ấp. Trong ảnh: Ông Hồ Thanh Tâm (bìa phải), Bí thư Chi bộ, Trưởng ban điều hành khu phố Bình Thuận 2, phường Thuận Giao, TX.Thuận An hướng dẫn người dân nhận biết các hoạt động tại cơ sở

Ông Mai Sơn Dũng cho rằng, nguyên nhân là về tri thức công dân trong bầu cử (cấp cơ sở), đa số người dân những nơi được phỏng vấn chưa nắm bắt nhiều thông tin về thời hạn nhiệm kỳ của các vị trí đại biểu dân cử, chưa phân biệt cán bộ dân cử và cán bộ do chính quyền đề cử, chưa biết nhiệm kỳ của trưởng ấp, tổ trưởng dân phố là bao lâu… Trong khi đó, về các khoản đóng góp tự nguyện: Tỷ lệ người dân biết được đóng góp của họ được cộng đồng giám sát thông qua Ban giám sát đầu tư của cộng đồng hoặc Ban Thanh tra nhân dân (Ban TTND) cấp cơ sở còn thấp, người dân chưa nắm được các khoản đóng góp của họ được sử dụng đúng mục đích hay không. Việc tham gia đóng góp ý kiến vào các dự án, công trình hạ tầng ở cấp cơ sở còn hạn chế. Những yếu tố này, phần lớn do người dân chưa quan tâm nhiều tới đời sống chính trị của địa phương, chưa tham gia, đóng góp ý kiến của mình vào quá trình ra quyết định ở cấp cơ sở.

Phân tích sâu ở lĩnh vực trách nhiệm giải trình với người dân đạt 4,45/10 điểm cho thấy, ở lĩnh vực này có 3 chỉ số, trong đó có 1 chỉ số đạt điểm thấp là hiệu quả của Ban TTND. Nguyên nhân: Theo quy định của pháp luật, mỗi đơn vị xã, phường phải thành lập Ban TTND theo hình thức dân bầu trực tiếp người đại diện trong cộng đồng để thực hiện hiệu quả chức năng giám sát của nhân dân. Tuy nhiên, số người được hỏi biết đến hoạt động của Ban TTND còn hạn chế, có thể do họ ít tiếp xúc với Ban TTND hoặc Ban TTND cấp cơ sở nơi địa bàn đó hoạt động chưa hiệu quả. Lĩnh vực kiểm soát tham nhũng trong khu vực công đạt 4,31/10 điểm. Lĩnh vực này có 4 chỉ số, trong đó có 2 chỉ số đạt điểm thấp là: Chỉ số kiểm soát tham nhũng trong chính quyền và Chỉ số công bằng trong tuyển dụng vào khu vực công. Nguyên nhân, do người dân chưa đánh giá cao trong kiểm soát một số hành vi tham nhũng của chính quyền, chưa hài lòng với thái độ phục vụ của một bộ phận cán bộ cấp cơ sở và cho rằng có hiện tượng tiêu cực khi xin việc vào khu vực công.

Qua đánh giá của người dân về hiệu quả quản trị và hành chính công của tỉnh trong thời qua cũng còn ở mức độ thấp, người dân cũng chưa hài lòng. Do hai nguyên nhân: Về nguyên nhân khách quan, dân số Bình Dương khoảng 2 triệu người trong đó có trên 1 triệu dân nhập cư, do đó người dân cũng chưa có điều kiện tham gia hết các hoạt động tại chính quyền cơ sở; số lượng điều tra mẫu còn quá ít (chỉ 200 phiếu) có thể chưa phản ánh hết ý kiến của người dân. Về nguyên nhân chủ quan, thời gian qua tỉnh đã tích cực đẩy mạnh thực hiện cải cách hành chính, triển khai thực hiện chính quyền thân thiện, vì vậy kết quả về chỉ số cạnh tranh đạt hạng 4, chỉ số cải cách hành chính xếp hạng 5. Tuy nhiên, trong quá thực hiện quy chế dân chủ tại cơ sở cần phải tiếp tục đẩy mạnh trong  thời gian tới.

Giải pháp nâng cao Chỉ số PAPI

Từ những nguyên nhân dẫn đến một số lĩnh vực đạt điểm thấp của Chỉ số PAPI 2016, ông Mai Sơn Dũng cho rằng thời gian tới Sở Nội vụ sẽ tham mưu tỉnh quyết liệt thực hiện một số nội dung sau: Thứ nhất, tăng cường chất lượng các buổi tiếp xúc cử tri giữa hai kỳ họp, thực hiện quy chế dân chủ cơ sở, xây dựng chính quyền thân thiện, văn hóa ứng xử, tạo điều kiện cho nhân dân tham gia giám sát các hoạt động của cơ quan Nhà nước. Thứ hai, tăng cường công tác phòng chống tham nhũng; củng cố và tăng cường chất lượng của Ban TTND, Ban giám sát đầu tư cộng đồng để tham gia giám sát các hoạt động của các cơ quan Nhà nước ở cơ sở về các lĩnh vực: Tài chính, kinh tế, xã hội, quy hoạch, giải tỏa đền bù, đất đai, điều chỉnh địa giới hành chính và các công trình xây dựng cơ bản có sự tham gia đóng góp của nhân dân.

Cùng với đó, tăng cường và đẩy mạnh các biện pháp phòng, chống tham nhũng, xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức vi phạm; nâng cao tinh thần, trách nhiệm và đạo đức trong thực thi công vụ; công bố công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng về nhu cầu tuyển dụng nhân sự vào khu vực công, quyết tâm loại trừ mọi biểu hiện tiêu cực trong tuyển dụng; quyết liệt thực hiện công tác cải cách hành chính ở địa phương, trong đó tập trung vào củng cố, hiện đại hóa và nâng cao chất lượng hoạt động của bộ phận một cửa cấp cơ sở; công khai, minh bạch trong giải quyết thủ tục hành chính, lấy sự hài lòng của người dân là thước đo hiệu quả trong hoạt động của chính quyền cơ sở.

HỒ VĂN