TX.Dĩ An thuộc tỉnh Bình Dương, có địa thế tiếp giáp với 2 thành phố lớn là TP.Biên Hòa (Đồng Nai) và TP.Hồ Chí Minh, đồng thời cũng là cửa ngõ quan trọng kết nối các tỉnh miền Trung, miền Bắc và Tây Nguyên . TX.Dĩ An là địa phương có lượng người nhập cư hàng năm rất lớn nên việc quản lý và xây dựng đời sống của người dân nơi đây gặp rất nhiều khó khăn. Tuy nhiên, do là một trong những khu vực nằm trong vùng trọng điểm kinh tế phía Nam, kinh tế TX.Dĩ An đạt trình độ phát triển tương đối cao và vượt trước nhiều mặt so với các vùng khác trong tỉnh và cả nước.
Với lợi thế quan trọng nằm liền kề với TP.Hồ Chí Minh, là trung tâm lớn về kinh tế, công nghiệp, thương mại, dịch vụ, khoa học kỹ thuật, đầu mối giao thông và giao lưu quốc tế lớn của cả nước, có lực lượng lao động dồi dào, tay nghề khá, có nhiều cơ sở đào tạo, nghiên cứu khoa học - công nghệ và đang đóng góp tích cực cho sự phát triển của cả khu vực phía Nam, TX.Dĩ An có sự ảnh hưởng tích cực, đồng thời có điều kiện để phát triển hệ thống đô thị, cơ sở vật chất, đặc biệt là các khu, cụm công nghiệp đang trong quá trình phát triển.
Năm 2011, Đại hội lần thứ IX Tỉnh Đảng bộ Bình Dương đã ra Nghị quyết về kế hoạch 5 năm (2011-2015) để đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong toàn tỉnh, trong đó trọng tâm là xây dựng TX.Dĩ An và Thành phố mới Bình Dương trở thành các trung tâm công nghiệp và đô thị của tỉnh. Thực hiện nghị quyết, Đảng ủy và chính quyền TX.Dĩ An đã nỗ lực cải cách hành chính và kinh tế, xây dựng bộ máy hành chính để chuyển đổi theo mô hình đô thị tinh gọn, thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở, đẩy mạnh cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương, đạo đức Hồ Chí Minh. TX.Dĩ An cũng đã thực hiện đồng bộ các giải pháp để xây dựng và triển khai tốt đề án phát triển thị xã giai đoạn 2011-2015; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tập trung nguồn vốn để hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng, chủ động phòng chống dịch bệnh, tệ nạn xã hội, làm tốt công tác giảm nghèo, đền ơn đáp nghĩa và vận động toàn dân đoàn kết, tích cực tham gia xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư…
Từ xuất phát điểm là một vùng nông thôn, qua quá trình đổi mới và đẩy mạnh tốc độ đô thị hóa trong hơn hai thập niên gần đây, TX.Dĩ An và khu vực Nam Bình Dương hiện được đánh giá là địa bàn có điều kiện thuận lợi để phát triển công nghiệp. TX.Dĩ An lại nằm liền kề trục đường giao thông xuyên Á ra biển và tiếp giáp với các khu vực đang phát triển năng động. Trong quá trình phát triển, TX.Dĩ An đã từng bước xây dựng được hệ thống cơ sở vật chất và tích lũy kinh nghiệm trong phát triển kinh tế - xã hội. Được tái lập từ năm 1999, nhưng hiện TX.Dĩ An đã có 7 khu, cụm công nghiệp đi vào hoạt động là Sóng Thần 1, Sóng Thần 2, Bình Đường, Tân Đông Hiệp A, Tân Đông Hiệp B, Tân Bình và cụm công nghiệp may mặc Bình An.
Công nghiệp phát triển mạnh nên TX.Dĩ An là địa bàn thu hút đông lao động các nơi đến sinh sống và làm việc, do đó việc duy trì và phát triển văn hóa - giáo dục tại địa phương có nhiều thành phần dân cư và văn hóa vùng miền khác nhau là một thách thức không nhỏ đối với chính quyền địa phương. TX.Dĩ An cũng là vùng đất tiếp thu được nhiều di sản văn hóa đặc sắc như đờn ca tài tử, nhiều làng nghề truyền thống với các nghệ nhân có “bàn tay vàng” về điêu khắc gỗ, làm đồ gốm và tranh sơn mài. Tại TX.Dĩ An còn có những di tích lịch sử gắn liền với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ...
Phát huy truyền thống đó, chính quyền và Đảng bộ TX.Dĩ An luôn đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng đời sống văn hóa, giáo dục, xem đó là nhiệm vụ trọng tâm trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ công nghiệp hóa - đô thị hóa. Từ nhiều năm nay, dưới sự chỉ đạo của Thị ủy, HĐND, UBND thị xã, cấp ủy, chính quyền các cấp đã coi trọng việc triển khai các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở, xây dựng đời sống văn hóa cộng đồng dân cư với các nội dung nổi bật là đăng ký phấn đấu trở thành phường văn hóa, gia đình văn hóa, cơ quan đơn vị văn hóa; bảo vệ, tôn tạo các di tích lịch sử văn hóa; tổ chức các sinh hoạt văn hóa, lễ hội; xây dựng các hình thức sinh hoạt văn hóa mới...
Trong thời gian qua, chính quyền TX.Dĩ An đã phối hợp với các ban, ngành và nhân dân để cùng nhau xây dựng thị xã trở thành đô thị văn minh, hiện đại và vững mạnh. Trong đó, cuộc vận động Xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư được TX.Dĩ An quan tâm đặc biệt hơn cả. Chính vì vậy, vấn đề bảo đảm mối quan hệ giữa tăng trưởng kinh tế với giải quyết tốt các vấn đề xã hội, xây dựng đời sống văn hóa, xóa đói giảm nghèo, không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân luôn được địa phương xác định là nhiệm vụ trọng tâm.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc xây dựng văn hóa với phát triển, xây dựng đời sống văn hóa, thị xã đã luôn quan tâm và thực hiện tốt các mục tiêu: Phát triển văn hóa - thông tin hài hòa giữa thực hiện nhiệm vụ thông tin tuyên truyền và đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa cho nhân dân; đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư”; xây dựng hạ tầng, thiết chế văn hóa cơ sở theo quy hoạch; phát triển các hoạt động văn hóa - thông tin, bảo tồn, phát huy các giá trị truyền thống. Chương trình xây dựng nông thôn mới ở TX.Dĩ An dù chỉ mới được thực hiện 3 năm gần đây, nhưng bước đầu đã đem lại hiệu quả thiết thực, từ đó góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn, tệ nạn xã hội giảm dần, văn hóa giáo dục phát triển…
Chính quyền và các cơ quan trực thuộc TX.Dĩ An cũng thường xuyên phát động các phong trào văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao trong quần chúng nhân dân, làm cho đời sống tinh thần của người dân ngày càng phong phú. Các công trình văn hóa, giải trí được xây dựng ở nhiều nơi, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của nhân dân… Các phương tiện thông tin đại chúng đã trở thành công cụ tuyên truyền tích cực, không chỉ phục vụ nhiệm vụ chính trị mà còn cung cấp cho ngươi dân nhiều thông tin, định hướng về kinh tế, chính trị, văn hóa - xã hội của địa phương, trong nước và quốc tế.
Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2006 - 2015, định hướng đến năm 2020, chính quyền TX.Dĩ An đã nhấn mạnh nhiệm vụ tập trung thực hiện các chủ trương, biện pháp trọng yếu về kinh tế, văn hóa - xã hội, trong đó có nhấn mạnh việc nâng cao chất lượng cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, xây dựng nông thôn mới và đặc biệt chú trọng đào tạo nguồn nhân lực, coi đây là một trong những công tác quan trọng hàng đầu của địa phương và các ngành...
Có thể nói, quá trình tổ chức xây dựng đời sống văn hóa ở TX.Dĩ An đã có bước khởi sắc và thu được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa sâu sắc đối với sự phát triển đời sống vật chất và tinh thần của người dân địa phương. Tuy nhiên, trong quá trình vận hành các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng đời sống văn hóa cơ sở vào thực tế ở TX.Dĩ An cũng cho thấy có nhiều bất cập. Do vậy, việc nâng cao chất lượng và hiệu quả xây dựng đời sống văn hóa cơ sở ở TX.Dĩ An đòi hỏi phải được thực hiện liên tục, lâu dài, đòi hỏi một quy trình lãnh đạo, quản lý đồng bộ, toàn diện, đề cao tính tự quản của người dân ở cộng đồng./.
Võ Minh Tài (Đại học Văn hóa TP.HCM)
Xem thêm bình luận